តុលាការ​អាមេរិក​ចោទប្រកាន់​អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​សិល្បៈ​ជនជាតិ​អង់គ្លេស​ម្នាក់​ពី​បទ​លក់​វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ​ខុស​ច្បាប់

ដោយ យន់ សាមៀន
2019.11.30
រូប​ចម្លាក់​បុរាណ ៦២០ រូប​ចម្លាក់​ដែល​ពាណិជ្ជករ​ជនជាតិ​ន័រវេសន៍ (Norway) លោក ម័រធិន បូស្ទ័ររូដ (Morten Bosterud) ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន អាតត្លាសឃ្លីនីកែន (Atlasklinikken) ប្រគល់​ឲ្យ​កម្ពុជា វិញ​នា​សារមន្ទីរ​ជាតិ​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៥។
RFA/San Sel

តុលាការ​សហព័ន្ធ​អាមេរិក នៅ​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក (New York) បាន​ចោទប្រកាន់ អ្នក​ជួញដូរ​វត្ថុ​បុរាណ​ដ៏​ល្បី​ម្នាក់​ពី​បទ​រត់ពន្ធ​វត្ថុ​បុរាណ​ដែល​ត្រូវ​ជនល្មើស​លួច​ចេញពី​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ដីកា​តុលាការ​ចេញ​នៅ​សប្ដាហ៍​នេះ បាន​ចោទប្រកាន់ លោក (Douglas Latchford) ជនជាតិ​ថៃ មាន​ដើម​កើត​កំណើត​អង់គ្លេស អាយុ ៨៨ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​រស់នៅ​ប្រទេស​ថៃ ពី​បទ​បង្កើត​គម្រោង​បោកប្រាស់​លក់​វត្ថុ​បុរាណ របស់​ខ្មែរ​ទៅ​ឱ្យ​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ រួម​ទាំង​ទីផ្សារ​អាមេរិក​ផង​ដែរ។ កាសែត (New York Times) ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី២៨ វិច្ឆិកា​ថា ជនជាប់ចោទ បាន​យក​ទៅ​វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ​ទៅ​លក់ ដោយ​លាក់បាំង​ការពិត ដោយ​មិន​ប្រាប់​អ្នកទិញ​ថា វត្ថុ​បុរាណ​ទាំងនោះ ត្រូវ​បាន​ជនល្មើស​លួច​យក ឬ​បាន​មក​ពី​ការ​គាស់​កាយ​ដី​ដោយ​គ្មាន​ច្បាប់ និង​ការ​រត់ពន្ធ​ខុសច្បាប់​នោះ​ទេ​។ ព្រះរាជអាជ្ញា​បន្ត​ថា ជនល្មើស បាន​បង្កើត​វិក្កយបត្រ​ក្លែងក្លាយ ប្រវត្តិ និង​ឯកសារ​ដឹកជញ្ជូន​ក្លែងក្លាយ​ដើម្បី​អាច​លក់​វត្ថុ​បុរាណ​ទាំង​នោះ​បាន​។ ជនជាប់ចោទ បាន​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​ចាប់​តាំង​ពី​ទសវត្ស​ឆ្នាំ​១៩៧០ ដោយ​លោក​ចាប់ផ្ដើម​លក់​វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ ទៅ​ឱ្យ​កន្លែង​លក់​ដេញថ្លៃ​វត្ថុ​បុរាណ​នៅ​ប្រទេស​អង់គ្លេស។

ទោះបីជា​យ៉ាង​នេះ រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក ហ៊ុន សែន កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៨ បាន​ផ្តល់​ការ​សរសើរ​ដល់​ជនជាប់ចោទ ដោយសារតែ​ជន​ចាប់​ចោទ​រូប​នេះ​បាន​ផ្ដល់​ថវិកា​ដល់​សារមន្ទីរ​វត្ថុ​បុរាណ​ជាតិ​។ ជនជាប់ចោទ​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​រស់នៅ​ប្រទេស​ថៃ ហើយ​មាន​ស្ថានភាព​សុខភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ។ មិន​ទាន់​មាន​ព័ត៌មាន​ថា តើ​អាមេរិក​នឹង​ស្នើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ថៃ​ចាប់​បញ្ជូន​ជនជាប់ចោទ មក​តុលាការ​អាមេរិក​ដើម្បី​កាត់​ទោស​នៅឡើយ​ទេ ដោយសារ​តែ​បញ្ហា​សុខភាព​។ ប្រសិនបើ​តុលាការ​រក​ឃើញ​ថា ជនជាប់ចោទ​មាន​ទោស​នោះ លោក​នឹង​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល​មិន​តិច​ជាង ៣០​ឆ្នាំ​នោះ​ទេ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
អ្នក​តាមដាន​នយោបាយ​ថា អាមេរិក​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជា​ការ​កាត់​ផ្ដាច់​សរសៃ​ឈាម​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​បក្ស​កាន់​អំណាច
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។