លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អះអាងប្រាប់អាស៊ីសេរី កាលពីយប់ថ្ងៃទី៧ ខែ វិច្ឆិកា ថា លោកបានទិញសំបុត្រយន្តហោះថ្មីរួចហើយ ក្នុងគម្រោងវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញឆាប់ៗនេះ ឱ្យស្របទៅនឹងគម្រោងដែលលោកបានប្រកាសថា នឹងវិលទៅ ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី ៩ ខែ វិច្ឆិកានោះ។
សំបុត្រយន្តហោះ ដែលលោក សម រង្ស៊ី អះអាងថា បានទិញថ្មីនោះ គឺលោកថា ទិញរហូតដល់ទៅពីរសន្លឹក ដើម្បីខ្លាចខកខានមិនបានធ្វើដំណើរទៅកម្ពុជា ដូចការគ្រោងទុក៖ «សំបុត្រដែលខ្ញុំទិញ ខ្ញុំទិញរហូតដល់ពីរ បើថាវាលួចកែសំបុត្រខ្ញុំមួយ ខ្ញុំមានសំបុត្រមួយទៀត ដែលខ្ញុំលាក់ មិនឱ្យដឹងលេខប៉ុន្មានទេ»។
ការណ៍ដែលសុំលាក់មិនឱ្យដឹងលេខសំបុត្រម្តងនេះ គឺមកពីលោក សម រង្ស៊ី ថាលោកមិនចង់បង្ហាញនាំឱ្យខូចការណ៍ ដូចកាលសំបុត្រលើកមុន ដែលលោកទិញពីក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ថៃ ដែលធ្វើឱ្យគេអាចចូលលួចកែបាន។
លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវខកជើងយន្តហោះ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែ វិច្ឆិកាម្សិលមិញ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលថៃ (Thai Airways) មិនអនុញ្ញាតឱ្យលោកឡើងជិះយន្តហោះ ឆ្ពោះទៅទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃ។ សារព័ត៌មាន AP ថាមូលហេតុដែលក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ថៃ មិនព្រមដឹកលោក សម រង្ស៊ី ពីទីក្រុងប៉ារីស ទៅកាន់ទីក្រុងបាងកកនោះ គឺដោយសារតែការកក់សំបុត្រយន្តហោះ ធ្វើមិនបានត្រឹមត្រូវ។ ទោះជាយ៉ាងក្តី ប្រភពដដែល ដកស្រង់សម្ដីបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុននេះ ថាសំបុត្រថ្មីដែលមានឈ្មោះលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានកក់រួចហើយ សម្រាប់ការធ្វើដំណើរតាមជើងយន្តហោះ ដែលចេញដំណើរនៅថ្ងៃសោរ៍ ទី៩ ខែវិច្ឆិកា។
ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលថៃ (Thai Airways) កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែ វិច្ឆិកា មិនទាន់ឆ្លើយតបនឹងសំណួរអាស៊ីសេរីនៅឡើយទេ ជុំវិញករណីរបស់លោក សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្តែ លោក សម រង្ស៊ី អះអាងថា ការមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោកជិះយន្តរបស់ក្រុមហ៊ុនថៃនេះ គឺដោយសារតែមានអន្តរាគមន៍ពីថ្នាក់កំពូលរបស់ថៃ៖ «ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នោះស្ទើរតែអង្វរខ្ញុំវិញ ថា សូមយល់ពួកគាត់ផង ពួកគាត់អត់ចង់រារាំងលោកទេ តែមានបញ្ជាពីខាងលើ។ គេថាអ៊ីចឹង !»។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែ វិច្ឆិកា បានប្រកាសមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលប្រទេសថៃនោះឡើយ ដោយលោកសម្អាងថា ធ្វើដូច្នេះដើម្បីគោរពគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការប្រទេសដទៃរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន។
លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមថា រដ្ឋាភិបាលថៃ អាចកែប្រែចិត្តរឿងហាមឃាត់លោកមិនឱ្យចូលទឹកដីថៃនេះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ភ្លាមៗក្រោយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ថៃ មិនអនុញ្ញាតឱ្យលោកធ្វើដំណើរតាមយន្តហោះថៃ លោកបានសម្រេចទិញសំបុត្រយន្តហោះ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ផ្សេង និងទៅប្រទេសផ្សេងវិញ ដើម្បីធ្វើដំណើរឱ្យបានឆាប់ កុំឱ្យបង្អង់យូរ។ លោកស្នើឱ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទាំងអស់រក្សាការអត់ធ្មត់ ព្រោះការរៀបចំការធ្វើដំណើរជាថ្មីនេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅឆាប់ៗបំផុត តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន៖ «អត់យូរប៉ុន្មានទេ ព្រោះឥឡូវនេះ ខ្ញុំទាក់ទងជាប់លាប់ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ទោះជាយើងមានវត្តមាននៅឆ្ងាយពីគ្នា ប៉ុន្តែតាមមធ្យោបាយទំនើប យើងទាក់ទងគ្នាប្រចាំម៉ោង ប្រចាំនាទី ហើយយើងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចជាមួយគ្នា។ ឥឡូវនេះយើងគិតគូរអំពីការទិញសំបុត្រយន្តហោះថ្មី ទិញជាមួយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ថ្មី យើងនឹងហោះទៅប្រទេសជិតខាងមួយទៀត ក្រៅពីប្រទេសថៃ យើងរកប្រទេសមួយទៀត ហើយយើងនឹងរកផ្លូវថ្មី ដើម្បីចូលទឹកដីកម្ពុជា»។
បើទោះជាលោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់អំពីការតាំងចិត្ត និងប្ដេជ្ញាខ្ពស់ក្នុងការវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញឆាប់ៗ ឱ្យខាងតែបានយ៉ាងនេះក្តី ក៏លោក ហ៊ុន សែន ឯណោះបានចំអកឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ថា ជាមនុស្សកំសាក មិនហ៊ានវិលមកស្រុកខ្មែរវិញទេ ព្រោះបើលោក សម រង្ស៊ី ចិត្តសឿងមែន ម្ល៉េះលោក សម រង្ស៊ី ទិញសំបុត្រយន្តហោះ ទៅចុះនៅព្រលានយន្តហោះស្រុកខ្មែរ មិនមែនទិញសំបុត្រទៅចុះនៅស្រុកថៃ ឬប្រទេសដទៃនោះទេ៖ «បន្តិចទៀតនឹងប្រកាសថា នឹងមិនមកទេ ដោយសារតែថៃមិនឱ្យចូល។ ចុះបើថៃមិនឱ្យចូល ម្ដេចមិនជិះយន្តហោះមកចុះនៅសៀមរាប ចុះនៅភ្នំពេញ ចុះនៅនេះតែម្តងទៅ ម៉េចក៏ចាំបាច់មកតាមហ្នឹង ?»។
ទោះជាលោក ហ៊ុន សែន ឌឺឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ជិះយន្តហោះពីបារាំង ហោះត្រង់មកកម្ពុជាយ៉ាងណាក្តី កម្ពុជាគ្មានជើងយន្តហោះ ដែលហោះហើរត្រង់ ពីប្រទេសអឺរ៉ុបឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ អ្នកដំណើរពីប្រទេសអឺរ៉ុប ឬសហរដ្ឋសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលធ្វើដំណើរទៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែឈប់សំចតនៅប្រទេសណាមួយ ក្នុងតំបន់អាស៊ីជាមុនសិន មុននឹងបន្តដំណើរទៅប្រទេសកម្ពុជាបាន។
ជាងនេះទៅទៀតលោក ហ៊ុន សែន ថ្មីៗនេះ បានបញ្ជាឱ្យក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ៤៧ ក្រុមហ៊ុន កុំដឹកលោក សម រង្ស៊ី និង មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំង ៨រូបផ្សេងទៀត ចូលដីខ្មែរ និង ព្រមានដាក់ទោសក្រុមហ៊ុនទាំងអស់នោះ បើហ៊ានល្មើសនឹងបទបញ្ជានេះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះលោក ហ៊ុន សែន បានគម្រាមបាញ់សម្លាប់លោក សម រង្ស៊ី នៅព្រំដែន និងបានពង្រាយកងទ័ពយ៉ាងច្រើនទៅព្រំដែនខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រង់ចក្រទ្វារព្រំដែនប៉ោយប៉ែត ដែលជាច្រកលោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសថា ដើរចូលដីខ្មែរតាមនោះ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ របបនេះ បានរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការចែករម្លែកសារ ឬបញ្ចេញមតិគាំទ្រដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍នេះ ដោយអាជ្ញាធរបានចេញដីកាចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ មន្ត្រីរាជការទាំងស៊ីវិល និងយោធា រងការរឹតត្បិត មិនឱ្យសុំច្បាប់ឈប់សម្រាក ឬ ធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសក្នុងអំឡុងពេល នៃដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនេះ។
លោក សម រង្ស៊ី ចាត់ទុកការផ្ចាញ់ផ្ចាលលោក ថាមិនហ៊ានទិញសំបុត្រយន្តហោះ ហោះត្រង់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជានេះ គឺជាសារគួរឱ្យអស់សំណើច និងសម្ដីកូនក្មេងដែលបង្ហាញអំពីភាពកំសោយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញទេ៖ «មានន័យថា ហ៊ុន សែន អន់ណាស់ ! ហ៊ុន សែន ខ្លាច សម រង្ស៊ី ខ្លាចហួសហេតុមែនទែន ! ថាចង់ចាប់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំចូលឱ្យចាប់ មិនមិនព្រមឱ្យខ្ញុំចូល បែរជាទៅអង្វរប្រទេសជិតខាង មិនឱ្យខ្ញុំចូលទៅវិញ។ គាត់ភ័យ ខ្លាចខ្ញុំចូលទៅចាប់គាត់មែន»។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា លទ្ធផលនៃការរារាំង មិនឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកវិញបាននេះ គឺជាលទ្ធផល ដែលបានមកពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក ដែលសុំប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ ឱ្យជួយសហការជាមួយរបបលោក តាមដីកាតាមចាប់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ដែលរបបនេះបានបញ្ជូន ទៅប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់នោះ។ លោកថ្លែង អួតអាងបន្ថែម កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែ វិច្ឆិកា នៅសណ្ឋាគារសុខា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ថាប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ ព្រមស្តាប់តាមសំណើរបស់លោក ព្រោះលោកបានជួបជាមួយមេដឹកនាំប្រទេសទាំងនោះដោយផ្ទាល់ កាលពីក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន នៅទីក្រុងបាងកក នាពេលថ្មីៗនេះ៖ «ហើយក្នុងរយៈពេលដែលខ្ញុំទៅប្រជុំអាស៊ាន ខ្ញុំបានធ្វើការជាមួយដៃគូទាំងអស់ នៅក្នុងអាស៊ានរបស់យើង ដែលនេះចូលរួមចំណែកសំខាន់ ដែលចូលរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាពរបស់ប្រទេស»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ានទាំងនេះ មានប្រទេសជាច្រើន រួមទាំងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីផង មិនធ្វើតាមសំណើរបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។ ថ្មីៗនេះ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី អនុញ្ញាតឱ្យអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ចូលទៅប្រទេសនេះ នឹងធ្វើសន្និសីទកាសែតមួយទៀតផង។ ដោយមិនពេញចិត្ត នឹងការអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ មានវត្តមាននៅទីនោះ និងអាចធ្វើសន្និសីទកាសែតផងនោះ របបលោក ហ៊ុន សែន តាមរយៈតំណាងទូតខ្មែរនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី តាមអុកឡុករំខានអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ដល់កន្លែងធ្វើសន្និសីទនោះ។
ចំណែកឯប្រទេសម៉ាឡេស៊ីឯណោះវិញ បានអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានសេរីភាពក្នុងការបន្តស្នាក់នៅប្រទេសនេះ និងបានដោះលែងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីររូបទៀតគឺ កញ្ញា ងឹម គាថា និង លោក ហេង ស៊ាងលាង ពីការឃាត់ខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន។
អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ បញ្ជាក់ពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ថាអ្នកស្រី និងមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឯទៀត កំពុងរង់ចាំផ្លូវលោក សម រង្ស៊ី ដែលរួមដំណើរជាមួយគ្នា ទៅប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី៩ ខែ វិច្ឆិកាខាងមុខនោះ។ អ្នកស្រី នៅតែប្រកាន់ជំហរថា ថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកានោះ គឺជាថ្ងៃសំខាន់ សម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាននៅកម្ពុជា៖ «ដូច្នេះយើងត្រូវចាំលោកប្រធាន។ យើងត្រូវបង្ហាញខ្លួនជាមួយគ្នា។ ថ្ងៃ៩ ខែវិច្ឆិកា យើងឈរជាមួយគ្នា»។
កញ្ញា ងឹម គាថា ក៏ប្ដេជ្ញា ថានឹងនៅរួមដំណើរជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ដើម្បីវិលទៅស្រុកខ្មែរវិញ ទោះតាមមធ្យោបាយណាក៏ដោយ៖ «នាងខ្ញុំនឹងវិលទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ ព្រោះជាទឹកដីកំណើតរបស់ខ្ញុំ។ ដរាបនាងខ្ញុំនៅមានជីវិត នាងខ្ញុំនឹងនៅតស៊ូ»។
ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការរារាំងគ្រប់មធ្យោបាយ មិនឱ្យមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិលចូលស្រុកវិញនេះ រង់ការរិះគន់ និង ថ្កោលទោស។ សហរដ្ឋអាមេរិក ស្នើឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនេះ និង ងាកមករកការចរចាជាបន្ទាន់ ដើម្បីឱ្យមានការផ្សះផ្សាជាតិ។ ចំណែកឯងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ រួមមានអង្គការ Human Rights Watch និង អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ក៏បានទាមទារឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន អនុញ្ញាតឱ្យមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង វិលត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ ដោយគ្មានការរារាំង។ ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស ក៏បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ បើកផ្លូវឱ្យមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ប្រទេសនេះ ដើម្បីវិលទៅកម្ពុជាវិញ ដោយមិនត្រូវហាមឃាត់ពួកគេនោះឡើយ។
លោក សម រង្ស៊ី ថាបុព្វហេតុរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងការប្រឹងប្រែងរកច្រកចូលកម្ពុជា ដើម្បីស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនេះ ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យជាច្រើន ដែលជាការលើកទឹកចិត្តមួយ។ លោកអំពាវនាវឱ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំងអស់ បន្តចូលរួមជាមួយលោក ក្នុងបុព្វហេតុឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាននេះ៖ «គ្រាន់តែពន្យារពេលបន្តិចទេ ប៉ុន្តែគម្រោងយើងនៅរក្សាដដែល។ ការប្រមូលផ្តុំនឹងកើតមាននៅលើទឹកដីកម្ពុជាជាក់ជាមិនខាន។ គោលដៅនៅដដែល យើងនឹងសម្រេចឱ្យបាននៅពេលឆាប់ៗនេះ»។
លោក សម រង្ស៊ី ថា កាលណាគេធ្វើបាបគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាន់តែខ្លាំង លោកកាន់តែមានការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ និងស្នើឱ្យអ្នកគាំទ្រទាំងអស់តាំងចិត្តដូចគ្នា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។