អ្នកវិភាគ​ថា អាមេរិក​ផ្ដល់​ជំនួយ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ ដើម្បី​ទប់ទល់​នឹង​ឥទ្ធិពល​ចិន

ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​លើក​ឡើង​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​សម្រេច​ផ្ដល់​ជំនួយ​ដល់​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ចង់​បង្កើន​ទំនាក់​ទំនង​ល្អ​ជា​មួយ​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ និង​ ដើម្បី​ទប់ទល់​នឹង​ឥទ្ធិពល​ចិន។

ក្រុម​អ្នកវិភាគ​លើក​ឡើង​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ផ្ដល់​ជំនួយ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ​ គឺ​ជា​សញ្ញា​ វិជ្ជមាន​មួយ​ ដែល​អាមេរិក​ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​គោរព​តាម​កាតព្វកិច្ច​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​ ប្រជាធិបតេយ្យ។

អ្នក​ជំនាញ​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ និង​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា សម្ដែង​សុទិដ្ឋិនិយម​ថា រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​អាច​នឹង​ពិចារណា​ឡើង​វិញ នូវ​អ្វី​ដែល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ឡើង​នា​ពេល​កន្លង​មក ជា​ពិសេស បញ្ហា​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​បញ្ហា​មូលដ្ឋាន​ទ័ព​ចិន​នៅ​រាម​ក្នុង​ខេត្តព្រះសីហនុ។

លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖ «ទាមទារ​ឲ្យ​ឆ្លើយ​តប​នូវ​កាតព្វកិច្ច​របស់​កម្ពុជា ដែល​ឲ្យ​សច្ចាប័ន​​លើ​កតិកាសញ្ញា និង​សេចក្ដី​ប្រកាស​ជា​សាកល​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​មិន​មែន​ជា​លក្ខខណ្ឌ​របស់​អឺរ៉ុប​ឬ​អាមេរិក​នោះ​ទេ។ កម្ពុជា​យើង​គួរតែ​ពិចារណា​ឡើងវិញ​ដើម្បី​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ»។

ការ​លើក​ឡើង​របស់​អ្នក​វិភាគ​នេះ នៅ​ស្រប​ពេល​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក លោក ប៉ាទ្រិក ម័រហ្វី​ (Patrick Murphy) បាន​ជួប​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​វិមាន​សន្តិភាព​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៧ កញ្ញា​នេះ។

Patrick_Murphy_meets_Hun_Manet_092723_FB_US_Embassy_2.jpg
(ឆ្វេង) លោក ប៉ាទ្រិក ម័រហ្វី​ (Patrick Murphy) ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ និង​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុង​ជំនួបជា​លើក​ដំបូង​នៅ​វិមាន​សន្តិភាព ​ថ្ងៃ​ទី២៧ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបពីហ្វេសប៊ុកស្ថានទូត​សហរដ្ឋអាមេរិកនៅភ្នំពេញ

នៅ​ក្នុង​ជំនួប​នេះ ឯក​អគ្គ​រដ្ឋទូត​អាមេរិក​បាន​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​បង្កើន​ទំនាក់​ទំនង​កម្ពុជា អាមេរិក និង​ផ្ដល់​ជំនួយ​ដល់​កម្ពុជា​ឡើង​វិញ ដើម្បី​រួម​ចំណែក​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​ ការ​លើក​ស្ទួយ​សុខភាព​របស់​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព តាម​រយៈ​ជំនួយ​បរទេស​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ដែល​មាន​ទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ ៣ពាន់​លាន​ដុល្លារ ដែល​អាមេរិក​បាន​ផ្ដល់​ជួន​កម្ពុជា​ក្នុង​រយៈ​ពេល ៣០ឆ្នាំ​មក​នេះ។

ទោះ​ជា​បែប​នេះ​ក្ដី លោក ប៉ាទ្រិក ម័រហ្វី នៅ​តែ​សង្កត់​ធ្ងន់​អំពី​សារសំខាន់ នៃ​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​ ការពារ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ដែល​ជា​ភាព​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​តែ​មាន​នៅ​ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ទ្វេ​ភាគី​រវាង​អាមេរិក និង​កម្ពុជា។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត​ បាន​ជួប​ លោក​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ជា​លើក​ដំបូង​ ក្រោយ​ពី​លោក​បាន​ក្លាយ​ជា​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី។ លោក​ បាន​ជួប​លោក​ ប៉ាទ្រិក ម័រហ្វី​នេះ​ នៅ​បន្ទាប់​ពី​លោក​បាន​ជួប​អនុរដ្ឋ​មន្ត្រី​ការបរទេស​ស្តីទី​​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ អ្នក​ស្រី វ៉ិចតូរីយ៉ា នូលែន​ (Victoria Nuland) ​កាល​ពីថ្ងៃ​ទី ២២ ខែកញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២៣ នៅ​បុរីញូវ យ៉ក​ (New York)។ ក្រោយ​ពី​ជំនួប​នេះ​ លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​ បាន​ប្រកាស​ថា​ សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ផ្ដល់​ជំនួយ១៨លាន​ដុល្លារ​ឡើងវិញ​ហើយ​ ក្រោយ​ពី​អាមេរិក​បាន​ កាត់​ផ្ដាច់​ក្រោយ​ពី​ការ​បោះឆ្នោត។​

សហរដ្ឋអាមេរិក​រិះគន់​ចំៗ​ចំពោះ​ការ​បោះឆ្នោត​តំណាងរាស្ត្រ​អាណត្តិ​ទី​៧ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី២៣ កក្កដា ថា ជា​ការ​បោះឆ្នោត​មួយ​គ្មាន​ភាព​សេរី និង​យុត្តិធម៌។ ក្រៅ​ពី​អាមេរិក​ផ្អាក ជំនួយ ១៨លាន​ដុល្លារ​តាម​រយៈ​ទី​ភ្នាក់​ងារ​អាមេរិក​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​អន្តរជាតិ (USAID)។ ក្រៅពី​នេះ​ទៀត សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ក៏​បាន​សម្រេច​រឹតត្បិត​ទិដ្ឋាការ​លើ​បុគ្គល​មួយ​ចំនួន​ដែល​អាមេរិក​យល់​ថា ចូលរួម​បំផ្លាញ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​ផ្នែក​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម​ លោក​ បណ្ឌិត សេង សារី ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ អាមេរិក​ផ្ដល់​ជំនួយ​ដល់​កម្ពុជា​វិញ​នៅ​ពេល​នេះ​ គឺ​អាមេរិក​ចង់​ទប់ទល់​ឥទ្ធិពល​ចិន​ នៅ​កម្ពុជា​ ក្រៅ​ពី​អាមេរិក​ចង់​ឲ្យ​កម្ពុជា​ស្ដារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​និង​សិទ្ធិមនុស្ស​នោះ។

បណ្ឌិត សេង សារី៖ «ផល​ប្រយោជន៍​មួយ​ទៀត ដែល​អាមេរិក​គិតគូរ​ខ្លាំង​មែនទែន​នោះ​គឺ ផលប្រយោជន៍​នយោបាយ ធ្វើ​ម៉េច​ស្អំ​ស្ថានភាព​កុំឲ្យ​កម្ពុជា​ជ្រៅ​ទៅ​ក្នុង​ឥទ្ធិពល​របស់​ចិន​។ ផល​ប្រយោជន៍​មួយ​ទៀត​របស់​អាមេរិក​ គឺ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ស្អំ​ស្ថានភាព​ កុំ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ ធ្លាក់​ជ្រៅ​ទៅ​ក្នុង​ឥទ្ធិពល​ចិន ពីព្រោះ​ថា រឿង​ជម្លោះ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​គឺ​ជា​រឿង​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​សន្តិសុខ​តំបន់ ហើយ​កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន ដែល​ជា​មាត់​ទ្វារ​នៃ​ហានិភ័យ​របស់​អូស្ត្រាលី ដែល​ជា​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​អាមេរិក។ ដូច្នេះ ការ​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ខ្លះ​ពី​អាមេរិក​ហ្នឹង គ្រាន់​តែ​អាមេរិក​ស្អំ​ស្ថានភាព កុំ​ឲ្យ​កម្ពុជា ធ្លាក់​ជ្រៅ​ទៅ​ក្នុង​ឥទ្ធិពល​ចិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ»។

មុន​ពេល​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ចូល​រួម​មហាសន្និបាត​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ក្នុង​បុរី​ញូវយ៉ក​ (New York)នេះ លោក​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ធ្វើ ទស្សនកិច្ច ផ្លូវ រដ្ឋ ជា លើក ដំបូង​នៅ​ប្រទេស​ចិន។ លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​បញ្ជាក់​ទៅ​មេដឹកនាំ​ចិន​ថា ​ជំហរ​របស់​កម្ពុជា​មិន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ឡើយ គឺ​ដូច​គ្នា​នឹង​ការ​ដឹកនាំ​របស់​ឪពុក​របស់​លោក គឺ​លោក ហ៊ុន សែន អតីត​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី។

បន្ថែម​ពី​នេះ​ទៀត​រដ្ឋមន្ត្រី​ប្រតិភូ​អម​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​អ្នក​កាសែត​ក្រោយ​ពី​ត្រលប់​ពី​ប្រទេស​ចិន​វិញ​ថា លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រកាន់​ភ្ជាប់​ទំនាក់​ទំនង​ចិន​តែ​មួយ ហើយ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​ត្បូង​ពេជ្រ​ពិត​ប្រាកដ។

លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ៖«តាម​រយៈ​សម្ដេច​ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់​ជាថ្មី​ជួន​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ចិន​អំពី​ជំហរ​របស់​កម្ពុជា គឺ​ភាគី​កម្ពុជា និង​ចិន​បាន​ចុះហត្ថលេខា​ចំនួន១៥ រួម​មាន​ឯកសារ​ផែនការ​ សកម្មភាព​ក្នុង​ការ​កសាង​សហគមន៍​វាសនា​រួម​កម្ពុជា សម្រាប់ ២០២៤ ដល់ ២០២៨។ ជា​រួម​ការ​សហការ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​ត្បូង​ពេជ្រ​ពិត​ប្រាកដ»។

រីឯ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ងាក​មក​ចាប់ដៃ​ជា​មួយ​អាមេរិក​ឡើងវិញ​នៅ​ពេល​នេះ ត្រូវ​បាន​អ្នកវិភាគ​លើក​ឡើង​ថា ជា​សញ្ញា​វិជ្ជមាន​មួយ​ក្ដី ប៉ុន្តែ​ពួក​គេ​មិនទាន់​ប្រាកដ​ថា តើ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹង​ងាក​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ឲ្យ​ឯករាជ្យ ដូច​ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬ​យ៉ាងណា​នៅឡើយ​ទេ ពី​ព្រោះ​ថា លោក ហ៊ុន សែន នៅតែ​មាន​ឥទ្ធិពល​កាច់​ចង្កូត​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ដដែល​នោះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។