មន្ត្រី​ទូត​អង់គ្លេស​បញ្ជាក់​ជំហរ​ជាក់លាក់​ថា ខ្លួន​នៅ​តែ​ខ្វល់ខ្វាយ​រឿង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​នៅ​កម្ពុជា ទោះ​ផ្ដាច់​ខ្លួន​ពី​សហភាព​អឺរ៉ុប

ដោយ មួង ណារ៉េត
2020.12.19
មន្ត្រី​ទូត​អង់គ្លេស​បញ្ជាក់​ជំហរ​ជាក់លាក់​ថា ខ្លួន​នៅ​តែ​ខ្វល់ខ្វាយ​រឿង​សិទ្ធិ​សេរីភាព​នៅ​កម្ពុជា ទោះ​ផ្ដាច់​ខ្លួន​ពី​សហភាព​អឺរ៉ុប ​ជំនួបរវាងឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​អ្នកស្រី ធីណា រ៉េតស (Tina Redshaw) និង​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការបរទេស​លោក ប្រាក់ សុខុន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០២០។
រូប​ក្រសួង​ការបរទេស​កម្ពជា

មន្ត្រី​ស្ថានទូត​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា នៅតែ​បញ្ជាក់​ជំហរ​ជាក់លាក់​របស់​ខ្លួន ថា អង់គ្លេស​នៅ​តែ​ខ្វល់ខ្វាយ​អំពី​បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ការ​រឹតត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ដទៃ​ទៀត​នៅ​កម្ពុជា ទោះ​ផ្តាច់​ខ្លួន​ចេញពី​សហភាព​អឺរ៉ុប​ជា​ស្ថាពរ នៅ​ដាច់​ឆ្នាំនេះ។

ជំហរ​របស់​ស្ថានទូត​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​នេះ ធ្វើឡើង​តាមរយៈ​សារ​អេឡិចត្រូនិក មក​កាន់​អាស៊ីសេរី កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៨ ខែ​ធ្នូ ក្រោយ​ជំនួប​របស់​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​អ្នកស្រី ធីណា រ៉េតស (Tina Redshaw) ជាមួយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការបរទេស​លោក ប្រាក់ សុខុន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៦ ខែ ធ្នូ។

តំណាង​ស្ថានទូត​អង់គ្លេស បន្ថែម​ថា នៅ​ក្នុង​ជំនួប​នោះ អ្នកស្រី ធីណា រ៉េតស បាន​ប្រាប់​ទៅ​ភាគី​កម្ពុជា​ច្បាស់លាស់​អំពី​ជំហរ ជុំវិញ​បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​រឹតត្បិត​សេរីភាព​ពលរដ្ឋ​នេះ ដោយ​បញ្ជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​អង់គ្លេស នឹង​នៅតែ​បន្ត​តាមដាន​ស្ថានការណ៍​នេះ យ៉ាង​យកចិត្តទុកដាក់​។ ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត ស្ថានទូត​អង់គ្លេស​បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា យល់ព្រម​តាម​សំណើ​របស់​អ្នកស្រី ធីណា រ៉េតស ថា​ឱ្យ​មានការ​ជជែក​គ្នា​ជា​ប្រចាំ​មួយ ជាមួយ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស និង​សេរីភាព​នេះ។

ខាង​ភាគី​កម្ពុជា បាន​បញ្ជាក់​អំពី​បញ្ហា​នេះ​ដែរ នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ក្រសួង​ការបរទេស​កម្ពុ​ជា កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១៧ ខែធ្នូ។

ស្រប​ពេល​ដែល​មន្ត្រី​ទូត​អង់គ្លេស រម្លឹក​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុ​ជា អំពី​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស និង​សេរីភាព​នេះ ខាង​អង់គ្លេស​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ ក្នុង​ការ​នាំ​ទំនិញ​ទៅ​លក់​នៅ​ទីផ្សារ​អង់គ្លេស​បាន ដូច​ប្រទេស​ក្រីក្រ​ដទៃ​ទៀត​ដែរ ចាប់ពី​ដើម​ឆ្នាំ ២០២១ ក្រោម​ក្របខ័ណ្ឌ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ ឬ GSP

បើ​តាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​ផ្តាច់​ខ្លួន​ចេញពី​សហភាព​អឺរ៉ុប (​ឬ​Brexit) ចាប់ពី​ពី​ថ្ងៃ​ទី១ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០២១ ប្រទេស​អង់គ្លេស លែង​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ទៀតហើយ​។ ចាប់​ពី​ពេល​នោះ​ទៅ ប្រទេស​នេះ អាច​អនុវត្ត​គោលនយោបាយ​ឯករាជ្យ​របស់​ខ្លួន​។ ភាព​ឯករាជ្យ​នេះ រួម​ទាំង​សិទ្ធិ​ស្វ័យ​សម្រេច ក្នុង​ការ​មិន​ធ្វើតាម​សហភាព​អឺរ៉ុប ក្នុង​ការ​ដក​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ EBA 20% ពី​កម្ពុជា​នោះ​ផង​។ តំណាង​ទូត​អង់គ្លេស បាន​បញ្ជាក់​ជំហរ​នេះ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ប្រាក់ សុខុន នោះ​ដែរ​។ ប៉ុន្តែ ការសម្រេច​មិន​ធ្វើតាម​សហភាព​អឺរ៉ុប​នេះ គឺ​ខាង​ចក្រភព​អង់គ្លេស សម្អាង​លើ​ស្ថានភាព​ដែល​កម្ពុជា​កម្ពុជា កំពុង​ជួប​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​យ៉ាង​ដំណំ ដោយសារ​ការ​រាតត្បាត​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​-១៩ ជា​បញ្ហា​លំបាក​របស់​កម្មករ​រោងចក្រ​កាត់ដេរ។

ទោះជា​ចក្រភព​អង់គ្លេស បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ GSP ក៏ដោយ ក៏​មន្ត្រី​សហជីព មិនសូវ​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ក្នុង​រឿង​នេះ​ប៉ុន្មាន​ទេ។ ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​សហជីព​កម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ បញ្ហា​របស់​កម្ពុជា គឺ​នៅ​មាន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សិទ្ធិ​ការងារ ដូចជា​សិទ្ធិ​សេរីភាព​របស់​សហជីព។ លោកស្រី​បន្ថែម​ថា ម្យ៉ាងទៀត​នីតិវិធី​ក្នុង​ការ​ទទួល​បានការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​នេះ ត្រូវ​ការ​ពេល​យូរ​ទៀត។ ម្យ៉ាងទៀត ទីផ្សារ​របស់​ចក្រភព​អង់គ្លេស​តែមួយ វា​មិន​ធំ​ទូលាយ​ដូច​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប​នោះ​ទេ៖ «ដូច្នេះ​សញ្ញាណ​ជា​វិជ្ជមាន​សម្រាប់​បងប្អូន​កម្មករ ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា មាន​កម្រិត​ឆ្ងាយ​ណាស់ មិន​ឆាប់​ប៉ុន្មាន​ទេ ហើយ​មួយទៀត ខាង​អង់គ្លេស​ហ្នឹង តើ​អ្នកបញ្ជា​ទិញ​មាន​ប៉ុន្មាន​? ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា ដូចជា​នៅ​មាន​កម្រិត​តិចតួច​នៅ​ឡើយ នូវ​អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ»

មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ផ្នែក​សិទ្ធិ​ការងារ​ឯណោះ ក៏​គ្មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ថា កម្ពុជា​នឹង​បាន​ចំណេញ​អ្វី​ពី​ការ​ចក្រភព​អង់គ្លេស ទោះ​ប្រទេស​អង់គ្លេស​ផ្តាច់​ខ្លួន​ចេញពី​សហភាព​អឺរ៉ុប​ក៏ដោយ ព្រោះ​អង់គ្លេស ដែល​ជា​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ នៅតែ​ជាប់​កាតព្វកិច្ច ក្នុង​ការ​លើកស្ទួយ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា និង​ប្រទេស​ដទៃ​នៅ​លើ​ពិភពលោក ដែល​មាន​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ទន់ខ្សោយ​។

នាយក​អង្គការ​សម្ពន្ធភាព​ការងារ និង​សិទ្ធិមនុស្ស ហៅ​កាត់​សង់ត្រាល់(Central) លោក មឿន តុលា រម្លឹក​អំពី​បញ្ហា​ប្រឈម​របស់​ប្រទេស​អង់គ្លេស ដែល​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៩ កាល​ត្រៀម​ផ្តាច់​ខ្លួន​ពី​សហភាព​អឺរ៉ុប គ្រាន់តែ​ខាង​ភាគី​កម្ពុជា​ថ្លែង​សារ​ថា មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​អង់គ្លេស ព្រលយ​ពាក្យ​អំពី​ការ​ផ្តល់​ការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ​ដល់​កម្ពុជា ស្រាប់តែ​សហជីព និង​តំណាងរាស្ត្រ​អង់គ្លេស​ជាច្រើន មិន​សុខចិត្ត និង​បាន​តតាំង ហើយ​ទាមទារ​ឱ្យ​អង់គ្លេស​បំភ្លឺ​រឿង​នេះ។

នៅ​ក្នុង​លិខិត​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី១៧ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៩ របស់​មន្ត្រី​តំណាង​កិច្ចការ​បរទេស​របស់​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​កម្ពុជា អ្នកស្រី អ៊ីស្លា ស្ត្រូបម៉ានីស (Isla Straupmanis) ដែល​តប​ទៅ​នឹង​កង្វល់​របស់​សហជីព​នៅ​អង់គ្លេស អ្នកស្រី​បញ្ជាក់​ជំហរ​អង់គ្លេស​នៅ​ពេល​នោះ​ថា ការ​សម្រេច​អំពី​ការ​ផ្តល់​ការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ GSP របស់​ចក្រភព​អង់គ្លេស ក្រោយ​ផ្តាច់​ខ្លួន​ពី​សហភាព​អឺរ៉ុប គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ស្តារ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា។

ទោះជា​យ៉ាង​នេះ​ក្តី តាំងពី​ពេលនោះ​មក ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា មិន​ប្រសើរ​ឡើង​ទេ​។ ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​ណាមួយ ក៏​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​។ ឯ​ការ​ចាប់ខ្លួន​សកម្មជន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​បញ្ចេញមតិ ឈឺឆ្អាល​រឿង​សង្គម ក៏​កើតមាន​ច្រើន​ឡើងជា​លំដាប់។

លោក មឿន តុលា ថា បើ​កម្ពុជា​នៅតែ​មិន​ស្ដារ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​ឡើងវិញ​ទេ លោក​គ្មាន​ជំនឿ​ថា កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​បាន​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ពី​អង់គ្លេស​ទេ៖ «អង់គ្លេស​គេ​ចេញ​តែ​ខ្លួន​ទេ ប៉ុន្តែ​គំនិត​របស់​គេ ស្មារតី​របស់​គេ និង philosophy របស់​គេ គឺ​នៅតែ​ឈរ​លើ​គោលការណ៍​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដដែល​។ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ ដើម្បី​ឱ្យ​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ពី​ប្រទេស​ទាំងអស់​ហ្នឹង ខ្ញុំ​គិត​ថា កម្ពុជា​គួរតែ​ពិចារណា​រឿង​ស្ដារ​ប្រជាធិបតេយ្យ ស្តារ​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស គោរព​សិទ្ធិ​ការងារ​អ្វី​ហ្នឹង ព្រោះ​ទាំងនោះ​គឺជា​មូលដ្ឋានគ្រឹះ ជា​មូលហេតុ​ចម្បង​ដែល​កម្ពុជា​អាច​បាត់ ឬ​រក្សា​បាន​នូវ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​នោះ»

តំណាងរាស្ត្រ​អង់គ្លេស ដែល​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី (Liberal Democrats) ឯណោះ គឺ​អ្នកស្រី សាល់ ប្រ៊ិនថុន (Sal Brinton) ថ្លែង​ក្នុង​វេទិកា​ក្រុម​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​អន្តរជាតិ កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១៨ ខែ​ធ្នូ ថា អ្នកស្រី និង​តំណាងរាស្ត្រ​អង់គ្លេស​ដទៃ​ទៀត នឹង​កោះហៅ​រដ្ឋាភិបាល​អង់គ្លេស​ឱ្យ​បំភ្លឺ​ក្នុង​រដ្ឋសភា ទៅ​ថ្ងៃ​ខាងមុខ បើ​អង់គ្លេស​ផ្ដល់​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ​ណាមួយ​ដល់​កម្ពុជា ក្នុង​ស្ថានភាព ដែល​កម្ពុជា​មិនទាន់​បាន​ស្ដារ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ​បែប​នេះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
លោក សម រង្ស៊ី ប្រកាស​បង្កើត​ចលនា​ជាតិ​តស៊ូ ដើម្បី​ប្រឆាំង​ការ​ដឹកនាំ​របស់​គ្រួសារ​លោក ហ៊ុន សែន
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា ការ​បង្កើត​ចលនា​​ថ្មី​របស់​លោក សម រង្ស៊ី គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​ពលរដ្ឋ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។