កម្ពុជា​ឈ្នះ​ក្ដី​រឿង​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ជា​លើក​ទី​ពីរ

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៣ នេះ តុលាការ​អន្តរជាតិ​ក្រុង​ឡាអេ បាន​សម្រេច​ជា​ឯកច្ឆន្ទ​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​អធិបតេយ្យភាព​លើ​ដែន​ដី​ទាំង​មូល​នៃ​តំបន់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ។

0:00 / 0:00

ប្រធាន​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ក្រុង​ឡាអេ លោក ភីធើ ថមកា (Peter Tomka) ក៏​បាន​ប្រកាស​ថា ប្រទេស​ថៃ ត្រូវ​ដក​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ មាន​ទាហាន ប៉ូលិស និង​ឆ្មាំ​ប្រាសាទ​ទាំងអស់​ចេញ​ពី​បរិវេណ​ជុំវិញ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ។ លោក​ប្រធាន​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ លោក ភីតធើ ថមកា ក៏​បាន​ប្រកាស​ថា សំណើ​របស់​កម្ពុជា ដែល​ស្នើ​អោយ​តុលាការ​បកស្រាយ​សាលក្រម ឆ្នាំ​១៩៦២ ឡើង​វិញ​នោះ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ទទួល​យក។

ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​តុលាការ​ក្រុង​ឡាអេ ថា​តុលាការ​មាន​យុត្តាធិការ​ក្នុង​ការ​បកស្រាយ​នេះ សំអាង​ទៅ​លើ​ហេតុផល​មួយ​ចំនួន មាន​ជា​អាទិ៍ តុលាការ​ទទួល​ស្គាល់​ថា ប្រាកដ​ជា​មាន​ទំនាស់​រវាង​កម្ពុជា និង​ប្រទេស​ថៃ ទៅ​លើ​បី​ចំណុច គឺ​ទី​មួយ ទំនាស់​ទាក់ទិន​ទៅ​នឹង​បរិវេណ​ដី​ជុំវិញ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​មែន។ ទី​ពីរ គឺ​មាន​ទំនាស់​ទៅ​នឹង​អត្ថន័យ និង​វិសាលភាព​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​បរិវេណ​ដី​ជុំវិញ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ និង​ទី​បី មាន​ទំនាស់​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ការ​ដក​កងទ័ព​ថៃ ចេញ​តំបន់​ជុំវិញ​ប្រាសាទ។

លោក​ប្រធាន​តុលាការ​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ថា តុលាការ​មាន​យុត្តាធិការ​ក្នុង​ការ​បកស្រាយ​ឡើង​វិញ​ចំពោះ​ករណី​នេះ បើ​ផ្អែក​លើ​មាត្រា​៦០ នៃ​លក្ខន្តិកៈ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ។

មាត្រា​៦០ នៃ​លក្ខន្តិកៈ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ ចែង​ថា សេចក្តី​សម្រេច​របស់​តុលាការ គឺ​ជា​ការ​សម្រេច​ចុង​ក្រោយ​បង្អស់ តែ​ក្នុង​ករណី​ដែល​មាន​ជម្លោះ​ទាក់ទង​នឹង​អត្ថន័យ និង​វិសាលភាព​នៃ​សេចក្តី​សម្រេច​នោះ តុលាការ​នឹង​បកស្រាយ​ឡើង​វិញ​តាម​សំណើ​របស់​ភាគី​ណា​មួយ។

កម្ពុជា បាន​ដាក់​ពាក្យ​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១១ សុំ​អោយ​តុលាការ​បកស្រាយ​សាលក្រម​ឆ្នាំ​១៩៦២ ឡើង​វិញ អំពី​បរិវេណ​ដី​នៅ​ជុំវិញ​ប្រាសាទ ដែល​ថៃ ទាមទារ​បន្ទាប់​ពី​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ត្រូវ​បាន​ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០០៨។

កាល​ពី​ខែ​មេសា កន្លង​ទៅ តុលាការ​បាន​កោះ​ហៅ​ភាគី​ទាំង​ពីរ គឺ​កម្ពុជា និង​ថៃ ទៅ​បកស្រាយ​ផ្ទាល់​មាត់​នៅ​ទីក្រុង​ឡាអេ។ បន្ទាប់​តុលាការ​ដែល​មាន​សមាជិក​អង្គ​ចៅក្រម​ចំនួន ១៧​រូប ពិចារណា​លើ​ការ​បកស្រាយ​របស់​ភាគី​ទាំង​សង្ខាង រួម​ទាំង​ពិនិត្យ​លើ​ឯកសារ​រាប់​ពាន់​ទំព័រ ដែល​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ដាក់​ជូន​តុលាការ​អស់​រយៈពេល​ជិត ៧​ខែ តុលាការ​ក៏​សម្រេច​ថា បកស្រាយ​សាលក្រម​តាម​សំណើ​របស់​កម្ពុជា ហើយ​ដោយ​យក​ផែនទី​ឧបសម្ពន្ធ​ទី​១ ដែល​កម្ពុជា ដាក់​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៥៩ នោះ គឺ​ជា​ផែនទី​ផ្លូវ​ការ​តែ​មួយ​គត់​ក្នុង​ការ​បកស្រាយ​នេះ។

ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ បាន​ប្រកាស​មុន​ការ​ប្រកាស​ការ​សម្រេច​របស់​តុលាការ​ក្រុង​ឡាអេ ថា នឹង​ទទួល​យក​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​តុលាការ ដើម្បី​រក្សា​ទំនាក់​ទំនង​ល្អ​រវាង​ប្រទេស​ជិត​ខាង​ទាំង​ពីរ​នេះ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។