ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀនបានស្នើឱ្យទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ជួយជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយមុនការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិក្នុងពេលខាងមុខ។ ការស្នើសុំនេះធ្វើឡើង ស្របពេលដែលអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន បានជួបពិភាក្សាជាមួយបណ្ដាមន្ត្រីទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ និងថ្ងៃទី១ ខែមីនានេះ។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ៣រូប រួមមាន លោក សុន ឆ័យ លោក រ៉ុង ឈុន និងបណ្ឌិត សុខ ហាច បានស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួន ឱ្យជួយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយ ដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ ក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ ប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កំពុងបង្កើនការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឥតឈប់ឈរ ទៅលើក្រុមអ្នករិះគន់រួមទាំងបក្សភ្លើងទៀនផង។ មន្ត្រីទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដែល ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀនបានជួបពិភាក្សាទាំងនោះមានដូចជា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងលោក ហ្សាក់ ប៉ឺឡេ (Jacques Pellet) និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាល្លឺម៉ង់ លោក ស្តេហ្វាន ម៉េសស៊ើរឺ (Stefan Messerer) កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ និងអនុប្រធានបេសកកម្មការទូតអាមេរិក លោក ម៉ៃឃើល ដែលតា (Michael DeTar) កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កិច្ចពិភាក្សារវាងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀន និងតំណាងទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ បានផ្ដោតសំខាន់លើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយនៅកម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាល នៅតែមិនទាន់បើកលំហការប្រកួតប្រជែងនយោបាយ ឱ្យមានភាពល្អប្រសើរនៅឡើយនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀនបានស្នើឱ្យអង្គទូតទាំងនោះ ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងទៅលើសកម្មជននយោបាយដែលមាននិន្នាការផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាល។
លោក រ៉ុង ឈុន៖ «យើងចង់ជម្រាបទៅស្ថានទូតថា ស្ថានភាពយើងមើលឃើញថាជាសារថ្មីមួយ គំរាមកំហែងទៅដល់សកម្មជននយោបាយ ក៏ដូចជាអ្នកដឹកនាំនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល គេចង់ស្នើឱ្យអង្គទូតទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវតែជួយជំរុញ ធ្វើម៉េចឱ្យកម្ពុជាហ្នឹងត្រូវតែផ្ដល់សេរីភាព បើកលំហ ដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យដំណើរការបោះឆ្នោតថ្ងៃ២៣ កក្កដា មានសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ ទៅតាមច្បាប់ដែលមានចែង»។
លោក រ៉ុង ឈុន បន្ថែមថា អង្គទូតនៃប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទាំងនេះ បានឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានចំពោះការលើកឡើងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀន ហើយពួកគេក៏កំពុងយកចិត្តទុកដាក់ សង្កេតមើលការវិវត្តនយោបាយនៅកម្ពុជាផងដែរ។
ការស្នើសុំទាំងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ បង្កើនការគំរាមកំហែង និងបន្តរឹតត្បិតលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការជាអាវុធ។ ករណីទាំងនោះ រួមមានការចាប់ឃុំខ្លួនមេសហជីព កាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍ (Naga World) កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ការចាប់ឃុំខ្លួនអនុប្រធានបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាគណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ និងអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ស៊ុន ឆ័យ ជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានបញ្ជាយ៉ាងតក់ក្រហល់ឱ្យក្រសួងព័ត៌មានបិទមិនឱ្យសារព័ត៌មានឯករាជ្យក្នុងស្រុក វីអូឌី មិនឱ្យដំណើរការកាលពីខែកុម្ភៈ។
ជុំវិញរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីបកស្រាយបាននោះទេនៅថ្ងៃទី២ ខែមីនា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូល តែពុំមានអ្នកទទួល។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន អះអាងថា ការចោទប្រកាន់ទៅលើសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀន និងការបិទវិទ្យុវីអូឌី កន្លងមក គឺគ្រាន់តែជាការអនុវត្តច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន៖ «បញ្ហាដែលកើតឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ជាពិសេសថ្មីនេះៗជាមួយមេដឹកនាំបក្សភ្លើងទៀននេះ វាតែរឿងគាត់ តែរឿងផ្ទៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានពាក់ព័ន្ធអីអាមេរិក មានពាក់ព័ន្ធអីបារាំង»។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ អន្តរជាតិ តែងលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រើប្រព័ន្ធតុលាការជាអាវុធ ដើម្បីជាលេសគំរាមកំហែងទៅលើសកម្មជនស៊ីវិល និងអ្នកដែលមាននិន្នាការនយោបាយផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលតែប៉ុណ្ណោះ និងមិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់សោះឡើយ។ អង្គភាពស៊ើបអង្កេតសេដ្ឋកិច្ច (Economist Intelligence Unit EIU) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេស (UK) បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាទាបបំផុតខាងអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឬជាប្រទេសដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ។
បណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ អន្តរជាតិ តែងតែស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ មុនការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅក្នុងខែកក្កដា ដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រកបទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ បើពុំនោះទេ កម្ពុជានឹងបាត់បង់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ហើយនឹងទទួលរងទណ្ឌកម្មជាបន្តបន្ទាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។