លោក ហ៊ុន សែន សរសើរខ្លួនឯងរឿងបញ្ជូនពលករទៅបរទេស
2019.09.18
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចុះជួបសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ កម្មការិនីរោងចក្រ ក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨។
Photo courtesy of SPM's Facebook page
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បន្តប្រតិកម្មទៅនឹងអ្នករិះគន់រឿងចំណាកស្រុក ហើយសរសើរ ខ្លួនឯងថា បានប្រឹងប្រែងជួយរកការងារជូនពលរដ្ឋតាមរយៈការងារចំណាកស្រុកនេះ។ ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិល ថា ការលើកឡើងរបស់ លោក ហ៊ុន សែន គឺមិនបានគិតដល់ពលករដែលរងគ្រោះនោះទេ។ ពួកគេជំរុញឱ្យរបបលោកហ៊ុន សែន គួរតែព្យាយាមបង្កើតការងារឱ្យបានច្រើនសម្រាប់ពលករដែលគ្មានជំនាញ ជាជាងបញ្ជូន ឬទុកឱ្យគាត់បង្ខំចិត្តចំណាកស្រុក ព្រោះពួកគាត់ងាយរងគ្រោះដោយមូលហេតុផ្សេងៗ។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សលោក ហ៊ុន សែន ឆ្លើយតបជាថ្មីទៀតចំពោះមតិដែលរិះគន់លោករឿងដឹកនាំធ្វើឱ្យមានពលរដ្ឋចំណាកស្រុកច្រើនថា បញ្ហាចំណាកស្រុកមិនមែនតែពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ ពោលគឺប្រជាពលរដ្ឋប្រទេសដទៃក៏ធ្វើចំណាកស្រុកដែរ។ លោកអួតសរសើរថា នេះជាការខិតខំរបស់របបលោក ក្នុងស្វែងរកការងារជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
ថ្លែងក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការងារលើកទី៣ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌ ៥ប្រទេស CLMTV (កម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃ និងវៀតណាម) លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា ការបញ្ជូនពលករឱ្យបម្រើការនៅក្រៅប្រទេស មិនមែនជាការបណ្ដេញឱ្យទៅធ្វើខ្ញុំគេ ដូចជាការចោទប្រកាន់មួយចំនួននោះឡើយ។ លោកអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក កំពុងប្រឹងប្រែងជាមួយប្រទេសដទៃទៀត ដើម្បីធ្វើយ៉ាង ណាធានាពីការការពារសិទ្ធិ និងអត្ថប្រយោជន៍របស់ពលករចំណាកស្រុកឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរនៅ ពេលខាងមុខ៖ «ក៏ប៉ុន្តែចង្រៃអីនៅប្រទេសកម្ពុជា កាលដែលយើងបានខិតខំស្វែងរកឱកាសការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេសដូចជានៅកូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី ថៃនិងសាំងហ្គាពូ (សិង្ហបុរី) ជាដើម បែរជាគេចាត់ទុកថា យើងបានបញ្ជូនមនុស្សឱ្យទៅស៊ីឈ្នួលគេ ទៅធ្វើខ្ញុំគេប៉ុន្តែឥឡូវសូមយើងដាក់សំណួរសួរមើលថា បើមិនធ្វើការទេ តើអ្នកណាអាចរស់ទៅបាន ។ ធ្វើការមាននៅក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស»។
លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់លោក ធ្លាប់បានលើកឡើងជារឿយៗថា ពលរដ្ឋចេញទៅធ្វើនៅក្រៅប្រទេស គឺជាគោលនយោបាយមួយដែលបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានជីវភាពល្អប្រសើរ។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះ ពលករនៅប្រទេសថៃមួយរូប លោក អ៊ុន សំណាង រៀបរាប់ថា លោក បានបង្ខំចិត្តចាកចេញពីភូមិកំណើតនៅខេត្តតាកែវ ដើម្បីធ្វើការងារជាសន្តិសុខនៅប្រទេសថៃ ជិត១០ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែលោកនៅតែមិនមានជីវភាពល្អប្រសើរឡើយ។ ពលកររូបនេះ បន្តថា អ្វីដែល លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើង គឺមិនបានគិតដល់ពលករដែលរងគ្រោះនោះទេ ពោលគឺចង់បានតែផលប្រយោជន៍នយោបាយពីប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនដឹងរឿងប៉ុណ្ណោះ។ លោកអះអាងថា ពលករខ្មែរ គ្មានសំណាងដូចពលករប្រទេសគេនោះទេ ព្រោះពលករខ្មែរវេទនាតាំងពីមុនពេលបានមកធ្វើការម្ល៉េះ ដូចជាលំបាករឿងធ្វើឯកសារដែលមានតម្លៃថ្លៃចាប់ពី ៦រយទៅ១ពាន់ដុល្លារ និងពេលបានធ្វើការ គឺប្រឈមការធ្វើបាប ការចាញ់បោកក្រុមហ៊ុន។ លោកថា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ជួយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះឡើយ៖ «និយាយរួមតាំងពីចេញពីស្រុកខ្មែរមកគឺលំបាកតែម្នាក់ៗ ចេះតែតស៊ូ ដូចជាទី១ ពិបាករឿងធ្វើលិខិតក្រដាសស្នាមធ្វើដំណើរ តម្លៃចាប់ពី២ម៉ឺនបាតទៅ ៣ម៉ឺនបាត ។ ទី២ ពេលបានធ្វើការហើយគឺមិនអាចប្ដូរថៅកែបានទេ ។ ឧទាហរណ៍ថា ពេលយើងមានបញ្ហាជាមួយថៅកែ ក ហើយចង់ដូរទៅថៅកែ ខ គឺគេមិនឱ្យដូរទេ គឺគេតម្រូវឱ្យយើងធ្វើលិខិតស្នាមម្ដងទៀត ដែលអស់ (ប្រាក់) ច្រើនម្តងទៀត។ ខ្ញុំមើលមិនឃើញថា រដ្ឋាភិបាលខិតខំប្រឹងបែងនោះទេ សូម្បីតែមានរឿងបញ្ហាអី គឺពឹងពាក់ទៅស្ថានទូតគឺស្ថានទូតមិនទាំងលើកទូរស័ព្ទផង»។
ពលកររូបនេះ បន្តទៀតថា គ្មានអ្នកណាចង់បែកបាក់គ្រួសារនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែកត្តាជីវភាព ជាប់បំណុលធនាគារ ព្រោះនៅស្រុកកំណើតគ្មានមុខរបរ ឬប្រាក់ឈ្នួលទាប ហើយធ្វើស្រែចម្ការ គ្មានទីផ្សារសម្រាប់លក់កសិផល ទើបលោកបង្ខំចិត្តធ្វើចំណាកស្រុកទាំងប្រថុយប្រថានបែបនេះ។ លោកយល់ថា រដ្ឋាភិបាល មិនគួរមានមោទនភាពរឿងបញ្ជូនពលករទៅក្រៅប្រទេសនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញគួរតែ មានភាពខ្មាសអៀនប្រទេសជិតខាងដែលមានលទ្ធភាពបង្កើតការងារសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ៖ «លោក ហ៊ុន សែន ចេះតែអួតអ៊ីចឹង គឺកាន់តែធ្វើឱ្យខ្លួនឯងខុស បង្ហាញថា អត់មានសមត្ថភាព ហើយអត់ចេះខ្មាសគេថា ប្រទេសគេមានសមត្ថភាពផ្ដល់ប្រាក់ខែខ្ពស់ៗជូនពលករ ហើយខ្លួនឯងអត់រកវិធីដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ប្រាក់ខែឱ្យបានច្រើនៗដូចគេ។ កម្មករមកធ្វើការនេះលំបាកចង់ងាប់ បែរជាដើរអួតថា កម្មករមានសំណាងទៅវិញ»។
តួលេខរបស់ក្រសួងការងារក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ឱ្យដឹងថា ពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការនៅបរទេស មានជាង ១លាន ២សែននាក់ ហើយបាននាំចំណូលមកស្រុកខ្មែរជាង ២ពាន់ ៣រយលានដុល្លារ។ ក្រសួងអះអាងទៀតថា ក្រៅពីថវិកា ពលករខ្មែរក៏ទទួលបានមុខជំនាញវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិផងដែរ។
មន្ត្រីកម្មវិធីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា សង់ត្រាល់ (CENTRAL) លោក ឌី ថេហូយ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ការស្វែងរកការងារជូនពលរដ្ឋគឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏ត្រូវគិតគួរអំពីសេចក្ដីសុខ និងសុវត្ថិភាពរបស់ពលករផងដែរ ។ លោកមើលឃើញថា មុននឹងទទួលបានការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេស ក្រុមពលករត្រូវចំណាយប្រាក់អស់ជាច្រើន ជាឧទាហរណ៍ទៅប្រទេសថៃចំណាយយ៉ាងហោចណាស់ ១ពាន់ដុល្លារ ចំណែកទៅប្រទេសកូរ៉េ និងជប៉ុនវិញ ត្រូវចំណាយចាប់ពី ៥ពាន់ទៅ ៧ពាន់ដុល្លារ។ លោកថា បញ្ហានេះបានធ្វើឱ្យពលករជាច្រើនត្រូវជាប់ផុងក្នុងបំណុលធនាគារ៖ «មិនមែនចេះតែទៅគាត់សមប្រកបទេ អាចចាញ់បោកគេហើយ គាត់ខ្លះខ្ចីប្រាក់គេ ៥ ទៅ ៦ពាន់ដុល្លារ ធ្វើឱ្យជាប់បំណុលធនាគារហើយការប្រាក់ចេះតែកើន ឡើងច្រើន។ ទី២ ខាងស្ថាប័នរដ្ឋ មិនមានគោលនយោបាយដាក់កំណត់ឱ្យក្រុមហ៊ុនជ្រើសរើសពលករ ថា មិនឱ្យលើសពី៣ខែ បន្ទាប់ពីដាក់ពាក្យគឺត្រូវតែបញ្ជូនពលករចេញទៅ។ ដូច្នេះដំណើរការ នៃការជ្រើសរើស និងតម្លៃត្រូវតែសមស្រប។ ពេលទៅដល់ប្រទេសគោលដៅហើយ គឺតួនាទីរបស់រដ្ឋ ត្រូវចុះតាមដានត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តការងាររបស់ពលរដ្ឋនៅស្រុកគេនោះថា តើ គេគោរពសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ទេ និងមិនត្រូវបានគេរំលោភបំពាន និងកេងប្រវ័ញ្ចដែរឬទេ»។
សកម្មជនសិទ្ធិការងាររូបនេះ ទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសណាក៏មានពលករទៅធ្វើការនៅប្រទេសគេផ្សេងៗដែរ ប៉ុន្តែពលករប្រទេសគេ មិនមែនធ្វើចំណាកស្រុកដោយបង្ខំចិត្តឡើយ គឺជាជម្រើស ហើយប្រជាពលរដ្ឋគេទៅធ្វើការក្នុងឋានៈជាពលករជំនាញ ឬអ្នកគ្រប់គ្រងតែម្ដង ខុសឆ្ងាយពីពលរដ្ឋខ្មែរដែលធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសក្នុងឋានៈជាពលករប្រើកម្លាំង និងទទួលបានប្រាក់ខែទាប ហើយងាយរងគ្រោះ។ លោកសង្កេតឃើញថា ពលករខ្លះដែលអាចរកចំណូលបានជួយគ្រួសារនោះ គឺអាស្រ័យលើសំណាងល្អរបស់ខ្លួនដែលជួបថៅកែ និងក្រុមហ៊ុនល្អ ប៉ុន្តែមិនមែនដោយសារតែប្រព័ន្ធបញ្ជូនពលកររបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។ លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន មិនគួរប្រៀបធៀបប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសឡាវ ភូមា និងហ្វីលីពីនទេ ព្រោះប្រទេសទាំងនេះ មានប្រព័ន្ធការពារពលករបានយ៉ាងល្អ ខុសឆ្ងាយពីកម្ពុជា៖ «ខ្ញុំឧទាហរណ៍ថា រឿងកុមារដែលទៅធ្វើការជាមួយឪពុកម្តាយនៅប្រទេសចុះ ភាគច្រើនមិនទទួលបានការអប់រំរៀនសូត្រទេ ដោយសារឪពុកម្ដាយមិនសូវ យល់ ហើយពួកគាត់ពួនៗ លាក់ៗ មិនសូវហ៊ានបង្ហាញខ្លួន ហើយស្ថាប័នរដ្ឋមិនបានទៅតាមដាន និងសហការជាមួយប្រទេសទទួលឱ្យផ្តល់ឱកាសឱ្យកុមារបានសិក្សារៀនសូត្រឡើយ។ បើនិយាយពីការផ្តល់ភាពស្របច្បាប់វិញ គឺប្រទេសភូមាផ្ទល់ភាពស្របច្បាប់ជូនពលករច្រើនជាងប្រទេសយើង»។
តាមការប៉ាន់ស្មានក្រៅផ្លូវការរបស់អង្គការសង់ត្រាល់ (CENTRAL) ចំនួនពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការនៅបរទេស មានជាង ២លាននាក់ ដែលក្នុងនោះជិត ២លាននាក់ កំពុងធ្វើការងារនៅប្រទេសថៃ ទាំងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់។
របាយការណ៍រួមគ្នារបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា (ILO) និងអង្គការទេសន្តរប្រវេសក៍អន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា (IOM) ដែលចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បានរកឃើញថា ពលករចំណាកស្រុកខ្មែរ ៨នាក់ ក្នុងចំណោម ១០នាក់ត្រូវបានរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារ និង ៧នាក់ក្នុងចំណោម ១០នាក់ បានកើតជំងឺផ្លូវចិត្ត។
លោក ឌី ថេហូយ៉ា ផ្ដល់មតិថា ជម្រើសទីមួយ គឺរដ្ឋាភិបាល គួរតែពិចារណាបង្កើតមុខរបរ និងការងារក្នុងស្រុកឱ្យបានច្រើន សម្រាប់ពលករដែលអត់មានជំនាញ ជាជាងបញ្ជូនពួកគាត់ ឬទុកឱ្យគាត់បង្ខំចិត្តចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស។ ជម្រើសទី២ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល មិនទាន់អាចកាត់បន្ថយបញ្ហាចំណាកស្រុក បានទេ គឺរដ្ឋាភិបាល ត្រូវពង្រឹងប្រព័ន្ធការពារពលករ តាមដានក្រុមហ៊ុនបញ្ជូន និងទទួលពលករដើម្បីធានាកុំឱ្យពលករចាញ់បោក និងរងគ្រោះ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវផ្ដល់ជំនាញវិជ្ជាជីវៈដល់ពលករ មុនចេញទៅធ្វើការ។ បន្ទាប់ពីពលករបញ្ចប់កុងត្រាការងារនៅក្រៅប្រទេស រដ្ឋាភិបាលត្រូវរៀបចំគម្រោងធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ ដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឱ្យពលករយក បទពិសោធន៍និងជំនាញនៅប្រទេសផ្សេងៗ មកបម្រើការងារនៅក្នុងស្រុកវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ា សុំលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយរកយុត្តិធម៌ដោយមិនពឹងតុលាការ
- ពិធីមង្គលការរបស់ពលករខ្មែរនៅប្រទេសថៃ
- កម្ពុជារកចំណូលបាន ១.៤ពាន់លានដុល្លារ ពីកំណើនភ្ញៀវទេសចរបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២២
- អ្នកឃ្លាំមើល ថា លោក ហ៊ុន សែន ទំនងលែងទុកចិត្តអ្នកណាក្រៅពីកូនរបស់ខ្លួនហើយ
- លោក ស ខេង ចង់ឱ្យមានការធ្វើតេស្ដរកគ្រឿងញៀនលើពលរដ្ឋចាប់ពីអាយុ១៣ឆ្នាំដល់ក្រោម៤៥ឆ្នាំ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ចាប់ខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន៣នាក់
- លោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រដីកាតុលាការ ICC ដើម្បីចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី
- មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សថា ការចាប់ខ្លួនអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា ពីរនាក់ជាការបំបិទសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ
- តុលាការចោទប្រកាន់ លោក យឹម ស៊ីណន និងលោក ហ៊ុន កុសល ពីបទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ និងបទញុះញង់
- ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាពុំមានលទ្ធភាពអាចជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលដែលពួកគេចង់បានឡើយ