សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបើកសវនាការជំនុំជម្រះក្ដីលើសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ៣៩នាក់ តែអវត្តមាន ៣៦នាក់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា។ ប៉ុន្តែប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះអ្នកស្រី អ៊ុក រ៉េតគន្ធា បានសាកសួរលោក គង់ ម៉ាស់ តែម្នាក់ ចំណែក ២នាក់ទៀត គឺ ខាន់ ប៊ុន ផេង និងលោក វឿង សំណាង នឹងបើកសវនាការសួរដេញដោល នៅថ្ងៃទី២២ កញ្ញាសប្ដាហ៍ក្រោយបន្តទៀត។
សវនាការនៅថ្ងៃដំបូងនេះ ជាសវនាការលើអង្គសេចក្ដីក្នុងសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់ ដែលមានថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងសរុបចំនួន ៣៩នាក់ ក្នុងនោះ មានលោក សម រង្ស៊ី និង អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងផ្សេងទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី មានតែសកម្មជនបក្សប្រឆាំង ៣នាក់ទេ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ ចំណែកសកម្មជន ៣៦នាក់ផ្សេងទៀត កំពុងគេចខ្លួននៅក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស។ សវនាការនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា សមត្ថកិច្ចបានដឹកជនជាប់ឃុំចំនួន ៣នាក់ រួមមាន លោក វឿង សំណាង លោក ខាន់ ប៊ុនផេង និងលោក គង់ ម៉ាស់ ចូលស្ដាប់ក្នុងបន្ទប់សវនាការ។ ប៉ុន្តែប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះអ្នកស្រី អ៊ុក រ៉េតគន្ធា សាកសួរសកម្មជនប្រឆាំងបានតែម្នាក់ទេ គឺលោក គង់ ម៉ាស់ ចំណែក ២នាក់ទៀតនឹងបន្តសវនាការ នៅថ្ងៃទី២២ កញ្ញាខាងមុខ ហើយសមត្ថកិច្ចក៏បានដឹកជនជាប់ឃុំទាំងនោះទៅពន្ធនាគារព្រៃសវិញនៅព្រឹកថ្ងៃដដែលនេះ។
មេធាវីការពារក្ដីឱ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំង លោក សំ សុគង់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា សវនាការនេះ ដោយក្រុមមេធាវីបានកត់សំគាល់ ២ចំណុច គឺទី១តុលាការហោះហៅរឿងក្ដីក្ដាំនេះ ដោយភាគច្រើនអវត្តមានជនជាប់ចោទ និងទី២ សាក្សី ដែលជាមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ចំនួន ៣នាក់ ក្នុងនោះមាន ២នាក់ត្រូវបានឆ្លាស់គ្នាមកធ្វើសាក្សីជំនួស៖ «ខ្ញុំស្នើសុំទៅខាងតុលាការនៅពេលបើកសវនាការហ្នឹងគួរតែអនុវត្តនីតិវិធីឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាពិសេស គឺការកោះហៅជនជាប់ចោទ ក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធ នឹងដើម្បីឱ្យយ៉ាងណាឱ្យមានវត្តមាននៅពេលសវនាការហ្នឹង ហើយដើម្បីឱ្យពួកគាត់អាចអនុវត្តនូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ដែលមានបញ្ញត្តិនៅក្នុងច្បាប់ផង » ។
សវនាការក្នុងថ្ងៃដំបូងនេះ មានអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រពន្ធជនជាប់ឃុំទាំង ៣នាក់តាមឃ្លាំមើលនិងចូលស្ដាប់នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ។ចំណែកនៅខាងក្រៅរបងតុលាការវិញមានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចប្រមាណ២០នាក់ការពារសន្តិសុខ។
ប្រពន្ធលោក គង់ ម៉ាស់ គឺ លោក កុល សាត ថ្លែងថា ប្ដីរបស់លោកស្រីបានស្នើសុំឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ និងដោះលែងលោក និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដទៃទៀតឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដើម្បីពួកគេបានជួបជុំក្រុមគ្រួសារក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រពៃណីជាតិ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ប្ដីរបស់លោកស្រីមិនបានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការនោះឡើយ៖ «ក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋទឹកភ្នែករងទុក្ខដោយសារតែប្ដីជាប់គុក ហើយយើងទៅស្រុកកំណើតទាំង ដែលអត់បានជួបជុំក្រុមគ្រួសារ។ សូម្បីតែប្រេត ក៏គេដោះលែងឱ្យជួបជុំក្រុមគ្រួសារដែរ អ៊ីចឹងសម្រាប់ខ្ញុំក្រុមគ្រួសារខ្ញុំមានការមិនសប្បាយចិត្តក្នុងឱកាសរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះទេ » ។
អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ បានចាប់ខ្លួនលោក គង់ ម៉ាស់ នៅភ្នំពេញ និងចាប់ខ្លួនលោក ខាន់ ប៊ុនផេង នៅខេត្តបាត់ដំបង ក្នុងថ្ងៃតែមួយ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ហើយ បញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោមបទចោទ "រួមគំនិតក្បត់"។ លោក គង់ ម៉ាស់ ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារពីរដងទាំងលើកនេះ គឺជាសមាជិកក្រុមការងារគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រឆាំងខេត្តស្វាយរៀង ចំណែកលោក ខាន់ ប៊ុនផេង គឺជាអតីតចៅសង្កាត់ជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅសង្កាត់ព្រែកព្រះស្តេច ខេត្តបាត់ដំបង។ រីឯលោក វឿង សំណាង ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃចាប់ខ្លួនបញ្ជូនមកឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៩ តុលា ឆ្នាំ២០២១។ តុលាការបានចោទប្រកាន់លោកពីបទរួមគំនិតក្បត់ពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការវិលចូលស្រុករបស់អ្នកស្រី មួរ សុខហួរ ដើម្បីចូលតតាំងក្ដីជាមួយតុលាការ។
ជុំវិញរឿងនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យី សុខសាន្ត ដែលបានចូលស្ដាប់សវនាការដែរនោះមានប្រសាសន៍ថា សវនាការនេះមិនគួរកើតមានឡើងនោះទេ ពីព្រោះលោកមើលឃើញថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រឆាំងមិនមានវត្តនៅក្នុងតុលាការ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋដែលគ្រាន់តែចូលរួមអង្កេតការឃ្លាំមើលដំណើរការក្ដីក្ដាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនាពេលកន្លងទៅនោះ បែរជាប់ពន្ធនាគារទៅវិញ៖ «គាត់ឆ្លើយនៅក្នុងសវនាការទាំងមូលនេះ បើយើងនិយាយពីភស្តុតាងនៃការដាក់បន្ទុករបស់គាត់ គឺហាក់ដូចជាមិនមានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ហើយលោក គង់ ម៉ាស់ ខ្លួនឯងហ្នឹង ក៏បាននិយាយបញ្ជាក់ប្រាប់ទៅអង្គសវនាការទាំងមូលថា សមត្ថភាពរបស់គាត់មិនអាចធ្វើជាអ្នករួមគំនិតក្បត់ជាតិផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលបានទេ ។គាត់គ្រាន់តែជាពលរដ្ឋម្នាក់ ដែលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយមួយក្នុងនាមជាពលរដ្ឋ ហើយគាត់ធ្វើដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ » ។
គិតមកដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ នេះ តុលាការរបបលោក ហ៊ុន សែន បានផ្ដន្ទាទោសសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយ៉ាងហោចណាស់ ប្រមាណ៤០នាក់ហើយ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ ខណៈសកម្មជនប្រមាណ ១រយនាក់ផ្សេងទៀត កំពុងរង់ចាំសវនាការក្នុងនោះអ្នកខ្លះកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ។
ក្រុមអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ រួមទាំងក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗ និងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិផង បានទុកការចាប់ខ្លួនសកម្មជនទាំងនោះថា ជារឿងនយោបាយ ដោយពុំមែនជាការអនុវត្តច្បាប់ឡើយ។ កន្លងមកពួកគេបានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងសកម្មជននយោបាយទាំងនោះឱ្យមានសេរីភាពវិញ ជាពិសេស ដើម្បីស្ដារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។