សហគមន៍មានជម្លោះដីធ្លីមួយកន្លែងនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារបានប្រឹងប្រែងបង្រៀនកូនអ្នកភូមិតាំងពីក្រាលកន្ទេលបង្រៀនក្រោមដើមឈើដោយមិនមានប្រាក់ខែរហូត អាជ្ញាធរទទួលស្គាល់ ជាសាលារៀនរបស់រដ្ឋ។ ប្រធានការិយាល័យអប់រំស្រុកជាំក្សាន្ត លើកឡើងថា អាជ្ញាធរទទួលស្គាល់ និងប្រឹងប្រែង ជួយបន្ថែមបន្ទាប់ពីឃើញក្មេងតូចៗនៅតំបន់នោះចង់រៀន រួមទាំងមានការប្រឹងប្រែង ជួយពីឪពុកម្ដាយសិស្ស និងគ្រូបង្រៀនស្ម័គ្រចិត្ត។
គ្រូបង្រៀននិងមេដឹកនាំសហគមន៍ឱ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០២០ពួក គាត់បានដូរទីតាំង បង្រៀនបន្តបន្ទាប់ ដោយម្តងក្រាលកន្ទេលបង្រៀនក្រោមដើមឈើម្តងបង្រៀនក្រោមផ្ទះអ្នកភូមិ។ ពួកគាត់ឱ្យដឹងថា ការបង្រៀននេះក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចេញ មុខរារាំងម្តងម្កាលដែរ ដោយចោទថា ពួកគេរស់នៅលើដីរបស់ក្រុមហ៊ុនខុសច្បាប់មិនអាចជួបជុំបង្រៀន ឬបង្កើត ជាសាលាបានទេ។
មូលហេតុតែមួយគត់ដែលអ្នកភូមិគាំទ្រ និងមានអ្នកស្ម័គ្រចិត្តបង្រៀនដោយមិនគិតថ្លៃទាំងប្រឈមមុខនឹងអាជ្ញាធររារាំងនោះ គឺពួកគេប្រឹងប្រែងដើម្បីឱ្យក្មេងមានចំណេះដឹង មានអនាគតល្អ និងក្លាយជាពលរដ្ឋល្អនៅថ្ងៃអនាគត។
គ្រូស្ម័គ្រចិត្តនិងជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមបង្រៀនកូនអ្នកភូមិ លោក កាំង សុធា ឱ្យដឹងថា នៅអំឡុងឆ្នាំ២០២០ លោកផ្ដួចផ្ដើម ឱ្យមានការបង្រៀននេះ ដោយសារឃើញកូនអ្នកភូមិក្នុងវ័យ ចូលសាលា រៀនជា ច្រើននាក់មិនមានកន្លែងរៀន។ លោកបន្តថា នៅពេលចាប់ ផ្តើមនោះ ឪពុកម្ដាយសិស្សបានគាំទ្រ ប៉ុន្តែពិបាក រកកន្លែងកន្លែងបង្រៀន។
លោក កាំង សុធា៖ «កាលដំណើរការដំបូងមានការលំបាកខ្លាំងតាំងពីការធ្វើតុឱ្យកូនសិស្សអង្គុយលំបាកមែនទែន យើងលំបាកសព្វគ្រប់ពេលខ្លះយើងក្រាលកន្ទេលក្រោមដើមឈើក៏មានដែរ យើងធ្វើតុមិនទាន់»។
លោក កាំង សុធា ជាអតីតគ្រូបង្រៀនកិច្ចសន្យានៅស្រុកម៉ាល័យ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ រយៈពេល១០ឆ្នាំ ។ ប៉ុន្តែដោយសារបញ្ហាជីវភាពទើបលោកចាកចេញពីខេត្តបន្ទាយមានជ័យទៅស្រុកជាំក្សាន្តខេត្តព្រះវិហារ ចាប់យកដីដែលទំនេរជាមួយអ្នកភូមិផ្សេងទៀត។
គ្រូបង្រៀនស្ម័គ្រចិត្តរូបនេះ ឱ្យដឹងថា ដំបូងឡើយលោកបារម្ភអនាគតរបស់កុមាររាប់រយនាក់នៅក្នុងសហគមន៍ ទើបពិភាក្សាជាមួយអ្នកភូមិ និងប្រធានសហគមន៍ ដើម្បីរៀបចំការបង្រៀន។
លោក កាំង សុធា៖ «ដោយសារតែខ្លាចក្មេងអនាគតទៅវាអត់វិជ្ជា ទៅគ្នាលំបាកណាស់ អ៊ីចឹងក៏សម្រេចចិត្តលះបង់ពេលវេលាដើម្បីបង្ហាត់កូនក្មេងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ»។
គ្រូបង្រៀនស្ម័គ្រចិត្តម្នាក់ទៀត លោក ហ៊ន លីម ថ្លែងថា លោកធ្លាប់រៀនបានថ្នាក់ទី១០ ហើយការស្ម័គ្របង្រៀននៅថ្នាក់ទី៣ នៅក្នុងសាលាសហគមន៍តាំងពីឆ្នាំ២០២០ មកដោយសារអាណិតក្មេងៗ។ លោកថា ទន្ទឹមនឹងការលំបាកព្រោះក្មេងៗមួយចំនួនមិនមានសម្ភារសិក្សា មិនមានសម្លៀកបំពាក់ សិស្សនោះ គឺកាន់តែលំបាកបើមានភ្លៀងនិងខ្យល់រៀនមិនកើតទេព្រោះដំបូលនិងជញ្ជាំងបិទមិនជិត។
លោក ហ៊ន លីម៖ «សាលាយើងធ្វើយើងរើស័ង្កសីចាស់មកប្រក់ មានប្រហោងពេលភ្លៀងវាលិចច្រើនវាសាច។ បើសិនមេឃយើងធម្មតាអត់ភ្លៀងអត់អី អត់សូវអីទេបើថាក្តៅអាចបង្រៀនបាន។ ប៉ុន្តែបើថា ភ្លៀងដឹងតែបង្រៀនអត់កើតទេ»។
ប្រធានសហគមន៍លោក ឡយ លីហួរ មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងពេលចាប់ផ្តើមគ្រូបង្រៀនស្ម័គ្រ ចិត្តក៏ក្រលំបាក ឪពុកម្ដាយសិស្សក៏ក្រលំបាក។ លោកបន្តថា ពេលខ្លះឪពុកម្ដាយសិស្សមិនមាន ថវិកាជួយទ្រទ្រង់គ្រូបង្រៀនក៏ដោះដូរដោយផលដំណាំជំនួសលុយ។
លោក ឡយ លីហួរ៖ «បើប៉ុន្មានឆ្នាំមុនអត់មានប្រាក់ខែទេ រៃពីម៉ែឪសិស្សអ៊ីចឹងទៅជួនកាលបានជួនកាលមិនបាន ក៏កាត់ចេកមួយស្ទងទៅយកទៅទិញអង្ករយកទៅឱ្យលោកគ្រូអ្នកគ្រូទៅ។ គាត់អត់មានលុយគាត់ឱ្យយើងកាត់ចេកយកទៅលក់ទៅ ហើយលោកគ្រូអ្នកគ្រូគាត់យកទៅលក់ទៅដើម្បីយកទៅផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារលោកគ្រូអ្នកគ្រូហើយអ្នកគ្រូក៏គាត់អត់ដែរអ៊ីចឹង»។
ក្រោយពីឆ្លងកាត់ការលំបាកដោយសារអាជ្ញាធររារាំងមិនឱ្យបង្រៀន គ្មានទីតាំង និងខ្វះខាត សម្ភារគ្រប់បែបយ៉ាងនោះ ស្ថានភាពហាក់ធូរស្រាលបន្តិចវិញ ក្រោយពេលការិយាល័យ អប់រំស្រុកជាំក្សាន្តទទួលស្គាល់សាលានេះថា ជាសាលារដ្ឋ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះប្រធានការិយាល័យអប់រំស្រុកជាំក្សាន្ត លោក ជុំ ថឹង ឱ្យដឹងថា មូលហេតុ ដែលលោក និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទទួលស្គាល់សាលារៀនសហគមន៍នេះទៅជា សាលារដ្ឋ ដោយសារតែមើលឃើញកុមារតូចៗចង់រៀន ហើយក៏មានការជួយជ្រោមជ្រែងពីឪពុកម្តាយ សិស្សនិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
លោក ជុំ ថឹង៖ «នៅហ្នឹងសហគមន៍ក៏គាត់សស្រាក់សស្រាំគ្រូស្ម័គ្រចិត្តក៏គាត់សស្រាក់សស្រាំកូនសិស្សក៏គាត់ចូលចិត្តមករៀនដែរ។ យើងខ្ញុំចុះទៅដំបូងឃើញគាត់ស្រស្រាក់ស្រស្រាំទាំងសិស្សទាំងគ្រូអ៊ីចឹងទៅក៏ដាក់ស្នើទៅក្រសួងទៅ។ ហើយក៏ចាប់ផ្តើមជ្រើសរើសក្របខណ្ឌកិច្ចសន្យាប៉ុន្តែយើងអត់ទទួលបានទាំងអស់ទេ បានតែម្នាក់ហើយ៦នាក់ទៀតយើងសុំថវិកាពីគ្រូកិច្ចសន្យាផ្សេងទៀត»។
សាលារៀននេះការិយាល័យអប់រំស្រុកដាក់ឈ្មោះថា សាលាអូរសណ្តាញាតិ ជាឈ្មោះ សាលាភ្ជាប់ នឹងឈ្មោះទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅទីនោះ។
សាលារៀននេះស្ថិតនៅក្នុងភូមិអន្ទិល ឃុំយាង ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ។ សាលានេះ មានសិស្ស សរុប១៣៥នាក់(ស្រី៧៥នាក់) និងមានគ្រូបង្រៀនចំនួន៧នាក់ក្នុង នោះស្រី៣នាក់។
ក្រោយការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធររយៈពេល៦ខែមកនេះ សាលាបានដូរពីក្រោមដើមឈើឬក្រោម ផ្ទះអ្នក ភូមិ មករៀននៅក្នុងទីតាំងមួយដែលរៀបចំបាន៣បន្ទប់។
បន្ទប់ទាំង៣នេះស្ថិតនៅក្នុងដំណើរការសាងសង់បណ្តើរ រៀនបណ្តើរដោយ ជញ្ជាំង និងដំបូលនៅមានចន្លោះដោយកន្លែងនៅឡើយ។
លោក កាំង សុធា ថា រហូតដល់ដើមខែមិថុនានេះ ការិយាល័យស្រុកបានជួយ តុសម្រាប់ អង្គុយរៀនចំនួន៦០ ចំណែកអង្គការទស្សនៈពិភពលោកជួយស័ង្កសីប្រក់ដំបូល និងស៊ីម៉ង់ត៍ សម្រាប់ធ្វើជាបន្ទប់ទឹក។ ក្រៅពីនេះសាលារៀនក៏ទទួលជំនួយពីសប្បុរសជន និង ឪពុកម្ដាយសិស្សជាលុយ ជាឈើ និងសម្ភារផ្សេងៗទៀតសម្រាប់សាងសង់បន្ត។
លោក ឡយ លីហួរ ថ្លែងថា សាលានេះកសាងឡើងនៅលើដីសហគមន៍ទំហំ៣ហិកតារ ដែលមួយ ផ្នែកកំពុងកសាងសាលាកម្រិតបឋមឱ្យសិស្សរៀន ហើយមួយផ្នែកទៀត គណៈគ្រប់គ្រង គិតត្រៀម ទុកកសាងជាសាលាអនុវិទ្យាល័យសម្រាប់សិស្សរៀននៅថ្ងៃអនាគត។ នៅពេលបច្ចុប្បន្នលោកបារម្ភថា ទោះសាលា៣បន្ទប់នេះសាងសង់ជិតហើយក៏ដោយ ក៏នៅតែចង្អៀតដដែលព្រោះ ក្មេងដែលគ្រប់ អាយុចូលរៀននៅទីនោះមិនមែនតែជាង១៣០ដូចបច្ចុប្បន្នទេ គឺចំនួនក្មេងដែលគ្រប់ អាយុ ជាក់ស្តែងមានជាង២០០នាក់។
បើទោះជាសាលារៀនបានលេចចេញជារូបរាងបណ្តើរៗហើយក៏ដោយ ក៏តំណាងសហគមន៍ នៅតែមានការព្រួយបារម្ភខ្លាចការប្រឹងប្រែងនេះ ត្រូវរលាយបាត់ទៅវិញ ព្រោះតែជម្លោះដីធ្លី នៅក្នុងតំបន់នោះនៅតែស្ថិតនៅក្នុងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខ្លាំងរវាងក្រុមហ៊ុនមេត្រីភាព និងប្រជាពលរដ្ឋជាង៧រយគ្រួសារ។
លោក ឡយ លីហួរ អំពាវនាវសុំឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំជួយពន្លឿនដោះស្រាយបញ្ហា ដីធ្លីរវាង ប្រជាពលរដ្ឋនិងក្រុមហ៊ុនឱ្យឆាប់ចប់ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋមានពេលប្រកប អាជីវកម្មចិញ្ចឹមជីវិត ចំណែកសិស្សមានភាពនឹងនរក្នុងការរៀនដោយមិនបារម្ភមានការរារាំងជាថ្មីទៀតនោះទេ។
លោក ឡយ លីហួរ៖ «សូមឱ្យបងជួយផ្សាយដូចជាសម្តេចតេជោសូមឱ្យគាត់ជួយដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីហ្នឹងឱ្យគាត់ឆាប់ចប់ ព្រោះបើទុកឱ្យគាត់បន្តនៅអ៊ីចឹង ប្រជាជននិងរវាងអាជ្ញាធរនៅពេលដែលអាជ្ញាធរចុះមានការទាស់គ្នាតវ៉ាមានការកាប់ចាក់គ្នាអ៊ីចឹងរហូត វាពិបាកណាស់បង។ ហើយអ្នកដែលជាប់បណ្តឹងតុលាការចេះតែជាប់អ៊ីចឹងរហូតទៅ»។
ប្រធានការិយាល័យអប់រំស្រុក លោក ជុំ ថឹង ឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នលោកបានស្នើទៅថ្នាក់ លើឱ្យបញ្ចូលគ្រូបង្រៀនម្នាក់បានចូលក្របខណ្ឌជាគ្រូកិច្ចសន្យាក្នុងចំណោមគ្រូស្ម័គ្រចិត្ត៧នាក់។ ចំណែកគ្រូ៦នាក់ផ្សេងទៀតក៏រៀបចំកម្មវិធីរៃអង្គាសប្រាក់ពីគ្រូបង្រៀននៅទូទាំងស្រុក ដើម្បីបានប្រាក់ខ្លះជួយឧបត្ថម្ភដែរ។ លោក ជុំ ថឹង បន្តថា ខាងមន្ទីរមានគម្រោង ជួយសាលាមួយខ្នង ៣បន្ទប់ បន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំក្រោយ។
លោក ជុំ ថឹង ឱ្យដឹងថា នៅក្នុងស្រុកជាំក្សាន្ត មានសាលារៀនចំនួន១០ផ្សេងទៀត ដែលមានស្ថានភាពលំបាក ដូចសាលាអូរសណ្តាញាតិនេះដែរ ហើយលោកកំពុងបង្កើតកម្មវិធីផ្សេងៗដើម្បីទ្រទ្រង់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។