ឆ្នោតវៀតណាម និងឡូតូអនឡាញ គឺជាល្បែងខុសច្បាប់ និងប៉ះពាល់ដល់សង្គមជាតិ
2023.11.02
ទិដ្ឋភាពនៅកន្លែងភ្នាល់ល្បែងតាមអនឡាញមួយកន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលគេចាក់បញ្ចាំងជាចំហលើអេក្រង់ និងបញ្ជាតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ
គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាអះអាង ថា ឆ្នោតកន្ទុយលេខវៀតណាម និងឡូតូអនឡាញ គឺជាល្បែងខុសច្បាប់ ដែលស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលមិនបានផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យធ្វើអាជីវកម្មឡើយ ខណៈល្បែងប្រភេទនេះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានផងដែរ។ សង្គមស៊ីវិលថា ក្រសួងថ្នាក់ជាតិគួរពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីឱ្យការបង្ក្រាបល្បែងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទធ្វើឡើងដោយប្រសិទ្ធភាព។
ឆ្នោតកន្ទុយលេខវៀតណាម និងឡូតូអនឡាញ គឺជាល្បែងពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន កំពុងពង្រីកខ្លួនពីទីប្រជុំជន ទៅកាន់សហគមន៍គ្រប់ទីកន្លែង ដោយបើកចំហ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរ ហាក់មើលរំលង និងមិនបានអើពើ ឬទប់ស្កាត់ឡើយ។
អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម (គ.ល.ក) លោក រស់ ភីរុណ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកា ថា ឆ្នោតកន្ទុយលេខវៀតណាម និងឡូតូអនឡាញ គឺស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទក្រុមល្បែងខុសច្បាប់ដទៃទៀតមានដូចជាបៀ និងអាប៉ោងជាដើម ហើយគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា មិនបានចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យល្បែងប្រភេទនេះ ប្រកបអាជីវកម្មដោយស្របច្បាប់នោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃគឺជាស្ថាប័នដែលត្រូវទទួលខុលខុសត្រូវបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ការប្រព្រឹត្តល្បែងខុសច្បាប់នេះ។
លោក រស់ ភីរុណ៖ «វាមានសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅក្នុងការបង្ក្រាប នៅក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់។ ជាភារកិច្ចរបស់គណៈកម្មការនេះ គឺនឹងពន្យល់អប់រំណែនាំពីផលប៉ះពាល់នៃល្បែងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ យើងកំពុងរៀបចំយុទ្ធនាការនេះ យើងកំពុងធ្វើឥឡូវនេះបាទ»។
ល្បែងស៊ីសងឆ្នោតវៀតណាម និងឆ្នោតឡូតូអនឡាញ នៅក្នុងសហគមន៍ កំពុងអូសទាញប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ឱ្យញៀន លែងគិតពីមុខរបររកស៊ី។ ទោះជាបែបនេះក្ដី ពលរដ្ឋដែលលេងល្បែងខុសច្បាប់ទាំងនេះ មានឱកាសឈ្នះតិចតួចបំផុត ក្នុងនោះ ពលរដ្ឋខ្លះបានលក់ដីស្រែចម្ការ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងកាត់បន្ថយការចំណាយលើម្ហូបអាហារ និងការសិក្សារបស់កូន ដើម្បីយកប្រាក់មកផ្សងសំណាង ប៉ុន្តែនៅតែមិនបានទទួលផលចំណេញពីការលេងល្បែងនេះឡើយ។
ឆ្នោតវៀតណាម គឺចេញលទ្ធផលមួយថ្ងៃ ២ដង និងមានបួនប៉ុស្តិ៍ ដោយអ្នកលេង អាចភ្នាល់តាមរយៈបណ្ដាញសង្គម ដែលចងក្រងគ្នាជាក្រុមជាមួយប្រតិបត្តិករ ឬមេឆ្នោត។ ដោយឡែកចំពោះល្បែងឆ្នោតឡូតូ គឺជាប្រភេទល្បែងដែលបញ្ជាចេញលទ្ធផលតាមម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រ នៅរៀងរាល់ ៥នាទីម្ដង និងលក់ដោយបើកចំហនៅតាមតូបលក់អីវ៉ាន់ និងហាងកាហ្វេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិលោក ឆាយ គឹមខឿន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ដើម្បីសុំការបកស្រាយពីបញ្ហានេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកា។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ យល់ឃើញថា អាជីវកម្មល្បែងស៊ីសង និងឆ្នោតកន្ទុយលេខខុសច្បាប់ នៅក្នុងសហគមន៍ គឺមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលទទួលសំណូកពីមេឆ្នោត ឬប្រតិបត្តិករ ជាថ្នូរនឹកការធ្វើព្រងើយកន្តើយ។ លោកបន្តថា ដើម្បីបង្ក្រាបល្បែងខុសច្បាប់ទាំងនេះ នៅក្នុងសហគមន៍ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ គួរចុះត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីតាមដានការងាររបស់អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ក្នុងការចុះបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងក្នុងសហគមន៍ ចៀសវាងការទទួលសំណូកពីប្រតិបត្តិករទាំងនោះ។
លោក សេក សុជាតិ៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ នៅតែអាចលេងបានដដែល។ ហើយបើមិនចាត់វិធានការបែបនេះទេ ទោះបីជាធ្វើ ១០ឆ្នាំ ២០ឆ្នាំ ឬ១រយឆ្នាំទៀត ក៏មិនអាចលុបបំបាត់ល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រសិនជាមានការឃុបឃិតរវាងអាជ្ញាធរនៅក្នុងមូលដ្ឋាន ឬក៏សមត្ថកិច្ច នៅក្នុងចំនួនតិច ឬក៏ចំនួនច្រើនណាមួយនោះ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក រស់ ភីរុណ គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា ឆ្នោតកន្ទុយលេខវៀតណាម និងឆ្នោតឡូតូ គឺជាល្បែងខុសច្បាប់ ដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ ហើយពលរដ្ឋដែលចូលរួមលេងល្បែងទាំងនេះ ក៏ខុសច្បាប់ និងអាចប្រឈមមុខនឹងច្បាប់ផងដែរ។
មាត្រា៤ នៃច្បាប់ស្ដីពីការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសង ចែងថា ជនណាលេងល្បែងស៊ីសង នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១ម៉ឺនរៀល ដល់ ៥ម៉ឺនរៀល ឬដាក់គុកពីមួយសប្ដាហ៍ទៅមួយខែ។ ករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥ម៉ឺនរៀល ដល់ ៥សែនរៀល និងដាក់គុកពីមួយខែ ទៅមួយឆ្នាំ។ ចំណែកមាត្រា៥ ចែងថា អ្នកបើកកន្លែងលេងល្បែងស៊ីសង អ្នកកាន់កាប់ អ្នកចាត់ចែង និងភ្នាក់ងារស៊ីសង ត្រូវពិន័យប្រាក់ពី ៥លានរៀល ដល់ ២០លានរៀល និងដាក់គុកពីមួយឆ្នាំដល់ ៥ឆ្នាំ។
សង្គមស៊ីវិលស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ល្បែងស៊ីសងនៅតាមសហគមន៍នេះ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ឱ្យដូចភ្លៀងរលឹម ដោយមិនត្រូវចុះអនុវត្តតែមួយឆាវ ប្រៀបដូចភ្លើងចំបើង ដូចកាលពីពេលមុនឡើយ ព្រោះល្បែងស៊ីសងទាំងនេះ គឺជាឫសគល់ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋធ្លាក់ទៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ ដែលបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ទៅលើសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និងឈានដល់ការបង្កឱ្យអសន្តិសុខក្នុងសង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន លោក ហោ សុខុន អតីតព្រះចៅអធិការវត្តច្បារអំពៅ និងមនុស្ស ៣ទៀត
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
អត្ថបទពេញនិយម
សង្គម
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកឃ្លាំមើលថា ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ស័ក្តិសមទទួលទណ្ឌកម្មពីសហរដ្ឋអាមេរិក
- ក្រុមហ៊ុនស្រាបៀហនុមានប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ផ្សព្វផ្សាយផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង
- អ្នកឃ្លាំមើលថា គួរស៊ើបអង្កេតលោក លី យ៉ុងផាត់ ជាជាងឱ្យសមាគមឧកញ៉ាចេញមុខការពារ