កម្មកររោងចក្រមួយចំនួន ប្រឈមនឹងបំណុលកាន់តែកើនក្នុងពេលរដ្ឋាភិបាល បិទខ្ទប់ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ បណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ការងារ និងប្រាក់ចំណូល។ ពួកគាត់អះអាងថា មូលហេតុចម្បងដែលបំណុលកើនឡើងនេះ ព្រោះពួកគាត់ បង្ខំចិត្តខ្ចីលុយឯកជន ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃផង និងសងបំណុលចាស់ផង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាល ផ្តល់ជំនួយមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ ការបិទខ្ទប់រាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងតាខ្មៅនៃខេត្តកណ្តាលនេះ បានប៉ះពាល់កម្មករ និយោជិត ជាង១លាន២សែន នាក់ក្នុងនោះកម្មកររោងចក្រជាង៤សែននាក់។
កម្មកររោងចក្រដែលរងផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ត្អូញត្អែរថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល មិនបានជួយគាំពារដល់ពួកគាត់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងគ្រាបិទខ្ទប់នេះទេ គឺពួកគាត់ នឹងជាប់ផុងក្នុងបំណុលធ្ងន់ធ្ងរហើយប្រឈមនឹងបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម។
កម្មការិនីរោងចក្រ ឌីន ហាន(DIN HAN)ម្នាក់ រស់នៅសង្កាត់កន្ទោក ខណ្ឌកំបូល លោក ស្រី ម៉ាន ចិន្តា រៀបរាប់ថា លោកស្រី និងប្តី អត់ការងារធ្វើ ហើយពុំមានប្រាក់ចំណូលដូចគ្នា។ លោកស្រី បានធ្វើចត្តាឡីស័កនៅក្នុងផ្ទះចាប់តាំងពីដើមខែមេសាមក ក្រោយរោងចក្រ ឌីន ហាន ផ្ទុះជំងឺកូវីដធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះ លោកស្រីមិនទាន់ទទួលបានការឧបត្ថម្ភពីអាជ្ញាធរនៅឡើយ។ លោកស្រី ថ្លែងទាំងក្តុកក្តួលថា ដោយសារពុំមានប្រាក់ចំណូល និងគ្មានស្បៀងអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់នេះ លោកស្រី បានបង្ខំចិត្តពឹងពាក់ម្តាយឪពុកនៅឯស្រុកកំណើតឱ្យជួយខ្ចីប្រាក់ឯកជនចំនួន៤រយ(៤០០)ដុល្លារ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាព និងបង់រំលស់ថ្លៃទិញផ្ទះនៅក្នុងបុរីពិភពថ្មីកំពូល៣៖ «ព្រោះអីខ្ញុំត្រូវចំណាយបង់រំលស់ផ្ទះដល់ពេលអ៊ីចឹងខ្ញុំអត់មានចំណូល។ អីចឹងខ្ញុំខ្វះខាត ព្រោះធម្មតាយើងធ្វើការត្រូវមានលុយដូច្នេះខ្ញុំនៅផ្ទះ អ៊ីចឹងអត់មានលុយបង់រំលស់ទេ»។
កម្មការិនីរូបនេះ ស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាល ជួយផ្តល់ជំនួយឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ទាន់ពេលវេលា និងស្នើសុំឱ្យម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនបុរី ផ្អាកយកប្រាក់បង់រំលស់ក្នុងគ្រានេះសិន បើពុំនោះទេ គ្រួសារលោកស្រី នឹងកាន់តែមានបំណុលកើនឡើងហើយបាត់បង់ផ្ទះដែលខិតខំទិញ កន្លងមក៖ «ខ្ញុំបារម្ភខ្លាំងណាស់ធម្មតា ការងារក៏មិនឱ្យដំណើរការហើយ នៅឃុំខ្លួននៅផ្ទះជួប ផលលំបាកច្រើន ជំពាក់គេកាន់តែច្រើនហើយទៅមុខទៀត ប្រហែលជាត្រូវលក់ផ្ទះ នេះឱ្យក្រុមហ៊ុនវិញ ឬត្រូវដាក់ស្លាកលក់ទេ។ ខ្ញុំបង់បានមួយឆ្នាំជាងហើយ តាំងពីមុនផ្ទុះកូវីដឆ្នាំ២០២០មក។ ខ្ញុំចង់សំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាល សម្រួលឆាប់បានបើកដំណើរការ ការងារវិញ ដើម្បីយើងឆាប់បានការងារធ្វើ ហើយចង់សំណូមពរ ទៅម្ចាស់ បុរី ជួយបន្ធូរបន្ថយឱ្យអ៊ីចឹងណា ដើម្បីបានធូរមួយគ្រា»។
លោកស្រី ម៉ាន ចិន្តា មិនមែនតែម្នាក់ឯងទេដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនេះ។ លោកស្រី ស្ថិតក្នុងចំណោមកម្មកររោងចក្រជាច្រើនទៀតដែលបាត់បង់ការងារធ្វើ ហើយពុំមានលុយទិញអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់ គ្មានលុយជួលបន្ទប់ស្នាក់នៅ គ្មានប្រាក់ចិញ្ចឹមកូន និងសងធនាគារជាដើម។
កម្មកររោងចក្រមួយរូបទៀត ស្នាក់នៅបន្ទប់ជួលក្នុងសង្កាត់កន្ទោក ខណ្ឌកំបូល លោក រ៉ាន ខាយ ថ្លែងថា រោងចក្ររបស់លោកផ្អាក ការងារជាង១ខែមកហើយ និងមិនទាន់ដឹងថា ពេលណារោងចក្រដំណើរការវិញនោះទេ។ លោកឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីផ្អាកការងារមក លោកទើបទទួលបានជំនួយជាលើកទីមួយពីអាជ្ញាធរនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ក្នុងនោះមានអង្ករ ១០គីឡូ ត្រីខកំប៉ុង១យួរ និងទឹកត្រី១យួរ ដែលអាចចិញ្ចឹមក្រពះបានជាងមួយសប្តាហ៍។ កម្មកររូបនេះ បន្តថា ក្រៅពីបារម្ភរឿងក្រពះនេះ លោកកំពុងបារម្ភរឿងជំពាក់បំណុលធនាគារផងដែរ ព្រោះប្រសិនបើការងារនៅតែផ្អាកបែបនេះ លោកគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីខ្ចីបំណុលថ្មី សងបំណុលចាស់នោះទេ៖ «ខ្ញុំបារម្ភថា បើយើងអត់មានប្រាក់បង់គេមានតែរបស់របរយើងដែលលក់ទ្រព្យសម្បត្តិដែលយើងមាននេះហើយ។ បើថា អស់ទ្រព្យ សម្បត្តិនេះ ហើយចាំយើងគិតទៀត ព្រោះយើងអត់ដឹងថា កូវីដ វារលាយទៅពេលណាទេ។ បើសិនជាយើងបានធ្វើការវិញដូចធម្មតាវិញ កូវីដវាថមថយ គឺវាអត់អីទេ គ្រាន់តែមួយរយៈពេលនេះ យើងវាអត់អីចឹងណា»។
កម្មការិនីរោងចក្រមួយរូបទៀត គឺលោកស្រី ឃុត ស្រីអូន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា លោកស្រី មិនដែលទទួលបានអំណោយនោះទេ តាំងពីបិទរោងចក្រជិតមួយខែមកនេះ។ លោកស្រីនិយាយថា ពេលនេះ គ្រួសារលោកស្រី ក៏កំពុងបារម្ភរឿងគ្មានលទ្ធភាពសងបំណុលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលលោកស្រី បានខ្ចីសម្រាប់សាងសង់ផ្ទះកន្លងមកដែរ៖ «ខ្ញុំទើបសុំគេបង់ការប្រាក់ទើបតែខែនេះហើយគេព្រមដល់ មួយឆ្នាំ។ បង់ការប្រាក់ខែដល់ទៅជិត២រយដុល្លារ។ ខ្ញុំខ្ចីគេយកមកធ្វើផ្ទះ។ឥឡូវនេះ កំពុងតែភ័យដែរ មិនដឹងថា ខែក្រោយមានអីបង់គេ»។
ក្រោយពេលបិទខ្ទប់ទីក្រុងភ្នំពេញ និងក្រុងតាខ្មៅនៃខេត្តកណ្តាលមក រដ្ឋាភិបាល ហាក់ពុំមានវិធានការច្បាស់លាស់ជួយគាំពារប្រជាពលរដ្ឋទូទៅរួមទាំងកម្មករនោះទេ។ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សន្យាថា រដ្ឋ នឹងជួយចេញថ្លៃទឹកភ្លើងដល់គ្រួសារអ្នកស្លាប់ និងអ្នកឆ្លងកូវីដ ព្រមទាំងជួយថវិកា៣០ម៉ឺនរៀល ព្រមទាំងស្បៀងអាហារដល់ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់បិទខ្ទប់ជាដើម។ ប៉ុន្តែក្រោយមករដ្ឋាភិបាល ប្រកាសប្តូរពីការផ្តល់លុយ៣០ម៉ឺនរៀល ទៅជាផ្តល់ស្បៀងអាហារជំនួសវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសកម្មកររោងចក្រមួយចំនួនដែលរស់នៅក្នុងតំបន់បិទខ្ទប់ អះអាងថា ពួកគាត់ នៅតែបង់ថ្លៃទឹកភ្លើងដូចធម្មតា ហើយនៅតែពុំទាន់ទទួលបានជំនួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ជាដើម។ ពលរដ្ឋ និងកម្មករនៅតំបន់ខ្លះទៀត អត់ទ្រាំលែងបានរហូតនាំគ្នាតវ៉ាទាមទារសុំជំនួយជាស្បៀងអាហារជាដើម។ ចំពោះបញ្ហាបំណុលវិញ លោក ហ៊ុន សែន បានត្រឹមតែអំពាវនាវឱ្យស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីយោគយល់និងអនុគ្រោះដល់កូនបំណុលតែប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទងករណីនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ លោក កាំង តុងងី ថ្លែងថា អតិថិជនរស់នៅក្នុងតំបន់បិទខ្ទប់ដែលពុំមានលទ្ធភាពបង់សង់នោះ មិនគួរព្រួយបារម្ភរហូតដល់ភ្លេចថែរក្សាសុខភាពនោះទេ ព្រោះក្នុងអំឡុងពេលនេះ ស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចី យោគយល់ខ្ពស់ដល់អតិថិជន និងមិនអនុញ្ញាតឱ្យរឹបអូសទ្រព្យបញ្ចាំឬប្តឹងពលរដ្ឋទៅតុលាការឡើយ។ លោកបន្តថា សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានទទួលយកសំណើរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដោយសម្រេចលើកលែងបង់ការប្រាក់សម្រាប់អ្នកកើតកូវីដ រយៈពេលពីរខែ និងរៀបចំឥណទានឡើងវិញដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ លោក បញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ក៏មានកិច្ចអន្តរាគមន៍មួយចំនួនទៀត ដើម្បីសម្រួលដល់អតិថិជនដែលរងប៉ះពាល់ពីការបិទខ្ទប់នេះដែរ៖ «គ្រឹះស្ថានខ្លួនឯងនេះ ក៏ប្រឈមនឹងថ្លៃប្រតិបត្តិការក៏ដូចជាធ្លាក់ចុះប្រាក់ចំណូលដែរ ដូច្នេះហើយបានជាយើងសំណូមពរថា អតិថិជនដែល មានលទ្ធភាពសុំបង់ជាធម្មតាមក ប៉ុន្តែបើសិនជាអតិថិជនដែលរងផលប៉ះពាល់កម្រិតមធ្យម ឬកម្រិតធ្ងន់ ទើបយើងធ្វើការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ដោយសារអី គ្រឹះស្ថានខ្លួនឯង ក៏មានសម្ពាធសាច់ប្រាក់ដែរក្នុងពេលនេះ ដូច្នេះយើងត្រូវការយកលុយពីអ្នកអត់រងផលប៉ះពាល់ ឬអ្នកប៉ះពាល់តិចតួចទៅជួយអ្នកដែលរងផល ប៉ះពាល់ក្នុងកម្រិតមធ្យម ឬកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ។ យើង អត់អាចប្រើយន្តការមួយសម្រាប់មនុស្សពីរលាននាក់បានទេ។ យើងត្រូវតែប្រើយន្តការដែលមានភាពបត់បែនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីតម្រូវតាមលក្ខខណ្ឌរបស់អតិថិជននីមួយៗ»។
អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងារនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា សង់ត្រាល់ (CENTRAL) លោក ឃុន ថារ៉ូ សង្កេតឃើញថា ករណីកម្មករមានវិបត្តិបំណុលនេះ បានកើតឡើងចាប់តាំងពីជំងឺកូវីដផ្ទុះឡើងកាលពីដើមឆ្នាំ២០២០មកម្ល៉េះ ហើយការឆ្លងកូវីដក្នុងសហគមន៍ជាលើកទី៣នេះ កាន់តែផ្តល់ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល ផ្តល់ជំនួយឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់និងទាន់ពេលវេលាដល់កម្មករដែលកំពុងខ្វះខាត និងគួរតែមានវិធានការជាក់លាក់ក្នុងការពន្យាrពេល ឬផ្អាកការសងបំណុលទាំងការទាំងដើម ក្នុងរយៈពេលសមរម្យសម្រាប់ពលរដ្ឋនិងកម្មករដែលបាត់បង់ការងារ ឬប្រាក់ចំណូលមិនចំពោះតែអ្នកកើតជំងឺកូវីដ ឬអ្នកជាប់ចត្តាឡីស័កនោះទេ៖ «កម្មវិធីនៃការឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់នេះវាតិចតូចស្ដូចស្តើងទៀត ដូច្នេះវាមិនអាចធានាដល់ជីវភាពរស់នៅ សេចក្តីត្រូវការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ទេ។ កត្តាចម្បងនោះ គឺការបង់ទៅគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ឬធនាគារហ្នឹង ដូច្នេះកត្តាជំរុញទាំងអស់នេះ ធ្វើឱ្យគាត់ទៅខ្ចីបំណុលក្រៅប្រព័ន្ធ ខណៈពេលគាត់ត្រូវបានព្យួរការងារ ខណៈរោងចក្រគាត់ត្រូវបានបិទ ឬគាត់ត្រូវបានព្យួរការងារក្នុងថេរវេលាមួយដែលប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់ មិនទទួលបានពេញលេញ។ អ៊ីចឹង គាត់ត្រូវចំណាយទៅលើសេចក្តីត្រូវការប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ដូចជាអាហារហូបចុកអីជាដើមនេះ ហើយអ្នកខ្លះត្រូវកាត់បន្ថយអាហារហូបចុកប្រចាំថ្ងៃ គឺអាហារ ៣របស់គាត់ កាត់បន្ថយចំណាយចាំបាច់ផ្សេងៗទៀត ដើម្បីគាត់សន្សំលុយទៅបង់ធនាគារ»។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ អង្គការចំនួន ៣ រួមមាន អង្គការលីកាដូ អង្គការសង់ត្រាល់ និងសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវសង្ខេបមួយស្ដីពីភាពជំពាក់បំណុលច្រើនលើសលុបក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា។ របាយការណ៍ បង្ហាញថា កម្មករធ្វើការក្នុងវិស័យកាត់ដេរស្ទើរទាំងអស់ ធ្លាក់ខ្លួនជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌក និងគ្មានលទ្ធភាពសងបំណុលវិញ ប្រសិនបើការងាររបស់ពួកគេត្រូវបន្តព្យួរ ដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។ ដោយឡែក កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ក្រុមអង្គការ-សមាគម សហជីព និងសហគមន៍មូលដ្ឋានជាងមួយរយ(១០៣) ស្ថាប័ន ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាស្នើឱ្យផ្អាកបង់លុយសងត្រឡប់ទាំងការទាំងដើម រយៈពេល៣ខែ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានស្នាក់នៅផ្ទះ ការពារកុំឱ្យឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ និងជាការផ្ដល់លទ្ធភាព ឱ្យពលរដ្ឋ រកប្រាក់សងបំណុលនៅពេលក្រោយ។
ក្រុមកម្មករកំពុងខ្វាយខ្វល់ថា ប្រសិនបើការងាររបស់ពួកគាត់ ត្រូវបន្តផ្អាក និងកង្វះការជួយគាំពារពីរដ្ឋាភិបាលបែបនេះ គឺពួកគាត់ អាចនឹងប្រឈមមុខបង្ខំចិត្តលក់ដី ផ្ទះសម្បែងទ្រព្យសម្បត្តិនិងខ្ចីគេបន្ថែមទៀត ដើម្បីសងបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។