លោក​ ​ហ៊ុន សែន​ អំពាវនាវ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ ខណៈ​សង្គម​ស៊ីវិល​ថា​ការ​អុវត្ត​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​មាន​ភាព​មិន​ស្មើគ្នា​

0:00 / 0:00

មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល​រិះគន់​ថា​ ការ​អំពាវ​នាវ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ​ហ៊ុន សែន​ ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ ហាក់​គ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ឡើយ ​ដរាបណា​មន្ត្រីជំនាញ​នៅ​តែ​អនុវត្ត​ច្បាប់​មាន​ស្ដង់​ដារ​ពីរ​ រវាង​អ្នកមាន​និង​អ្នកក្រ។​ ពួក​គាត់​ថា ​បើ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​តែ​មិន​ស្មើ​ភាព​គ្នា​បែប​នេះ​ នោះ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​នឹង​អស់​ជំនឿ​លើ​រដ្ឋាភិបាល ​និង​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​បំពាន​ច្បាប់​បង្ក​ឡើង​ដោយ​អ្នក​មាន​លុយ ​មាន​អំណាច​ មាន​ចំនួន​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង​ជា​មិន​ខាន។

លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន​​នៅ​ថ្ងៃទី២៦​ ខែធ្នូ​នេះ​​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​នាំ​គ្នា​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​​ជាជាង​ការ​ខ្លាច​ត្រឹមតែ​មន្ត្រី​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍។​ ​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​ពិធិ​បើក​ការ​ដ្ឋាន​កែលំអ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤១ ​​ពី​ខេត្ត​កំពង់​ស្ពឺ​ ទៅ​កំពត​​លោក​ ​ហ៊ុន សែន​ថា​ការ​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ឱ្យ​បាន​ខ្ជាប់ខ្ជួន​អាច​ជួយ​កាត់​បន្ថយ​អត្រា​ស្លាប់​ឬ​ពិការ​ពី​គ្រោះថ្នាក់​នៅ​លើ​ដងផ្លូវ៖

​«ហើយ​ថ្ងៃ​មុន​ខ្ញុំ​និយាយ​អ៊ី​ចេះ។​ ខ្ញុំ​នៅ​តែ​បន្ត​ការ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​របស់​យើង​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍។​ ​ថ្ងៃមុន​ខ្ញុំ​បាន​និយាយ​ភាសា​មួយ​ថា៖ ​សុំ​កុំ​ខ្លាច​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍​ ត្រូវ​ខ្លាច​ច្បាប់​ទៅ​វិញ​ ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​ខ្ញុំ​ចង់​ប្រើ​ភាសា​នេះ​មួយ​កុំ​ខ្លាច​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍​ខ្លាច​ស្លាប់​ ​ឬ​ខ្លាច​របួស​ល្អ​ជាង»។​

ការ​លើក​ឡើង​របស់​លោក​ហ៊ុន សែន​នេះ​ត្រូវ​បាន​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​រិះគន់​ថាគ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរ​ចំនួន​បង្ក​ឡើយ​ដោយ​ការ​ផឹក​គ្រឿង​ស្រវឹង​ហើយ​រដ្ឋា​លោក​ ហ៊ុន សែន​មិន​បាន​រឹត​បន្តឹង​ការ​ចរាចរណ៍​គ្រឿង​ស្រវឹង​ឡើយ។​​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​មន្ត្រី​របស់​លោក​រួម​ទាំង​លោក​ផ្ទាល់​បាន​យក​គ្រឿង​ស្រវឹង​នេះ​​ជា​អំណោយ​ដ៏​ពេញ​និយម​ទៅ​វិញ។​

ប្រធាន​សមាគម​និស្សិត​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ​លោក​ កើត សារ៉ាយ ​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា​ត្បិត​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​ចងក្រង​ឡើង​ក៏​ពិតមែន​ ក៏ការអនុវត្តនៅតែធូរលុង ជា​ពិសេស​នៅ​ពេល​មាន​បញ្ហា​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍។​លោក​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ការ​បណ្ដោយ​ឱ្យ​ជន​បង្ក​គេចវេស​មិន​ទទួលខុស​ត្រូវ​និង​គ្រាន់​តែ​ផ្ដល់​សំណង​ដើម្បី​បញ្ចប់​រឿង​ជា​វប្បធម៌​មិន​ល្អ​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​ទាំង​នោះ​មិន​រាង​ចាល​និង​នៅ​តែ​បន្ត​ធ្វេស​ប្រហែស​ក្នុង​ការ​បើកបរ៖

«សាម៉ី​ក្រសួង​ផ្ទាល់​គឺ​ត្រូវតែ​ពង្រឹង​ជួរ​មន្ត្រី​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍​ផ្លូវ​គោគ​ ​ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ពួក​គាត់​នឹង​មាន​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​ឱ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ជាជាង​ដែល​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ប៉ូលិស​ចរាចរណ៍​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​ព្យាយាម​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុក​រលួយ។​ នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​ ហ្អា​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ ឬ​ក៏​ចាប់ ​ឬ​ក៏​ពិន័យ​ ឬ​ក៏​អប់រំ​ជន​រងគ្រោះ​ ឬ​ក៏​ជន​ល្មើស​ហ្នឹង​វា​អត់​អាច​កែប្រែ​ទៅ​បានទេ»។

ទាក់ទិន​រឿង​នេះ​ប្រធាន​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុក​លោក​ នី សុខា​យល់​ឃើញ​ថា​ការ​អំពាវ​នាវ​របស់​លោក​ ហ៊ុន សែន ​គ្រាន់តែ​ជា​សារ​ក្រើនរំលឹក​ទៅ​ដល់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​តែ​ការអនុវត្ត​ជាក់​ស្ដែង​គឺ​ត្រូវ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​មន្ត្រី​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍​ផង​ដែរ។​លោក​មើល​ឃើញ​ថា​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​របស់​មន្ត្រី​មិន​ស្មើភាព​គ្នា​រវាង​អ្នក​មាន​និង​អ្នកក្រហើយ​សមត្ថ​កិច្ច​តែង​ដោះលែង​ជន​បង្ក​ដោយ​គ្មាន​ការ​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ​ដែល​ជា​វប្បធម៌​និង​គម្រូ​មិន​ល្អ​ដល់​ជន​ដទៃ​ទៀត។​ លោកបន្តថា​មន្ត្រី​ប៉ូលីស​មួយ​ចំនួន​អនុវត្ត​តឹងតែង​ជ្រុល​ទៅ​លើ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​មិន​ស្រប​ទៅ​តាម​ការ​កំណត់​នោះ​ឡើយ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្លាច​រអារ៖

«ខ្ញុំ​គិត​ថា​ទី១​ គឺ​ពង្រឹង!​ ​ពង្រឹង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​សម្ថកិច្ច​ហ្នឹង​ឱ្យ​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។​ ទី២​ គឺ​អប់រំ​អ្នក​ដែល​បាន​ប្រព្រឹត្ត​លើស ​ប្រព្រឹត្ត​អី​ហ្នឹង​ទាំងអស់​ហ្នឹង​ត្រូវ​តែ​មាន​ការ​ចាប់​ ធ្វើ​ការអប់រំ​ ធ្វើ​ការ​ផាក​ពិន័យ​ឱ្យ​បាន​ម៉ឺងម៉ាត់​ទៅ​តាមច្បាប់​ កុំ​ឱ្យ​មាន​ការ​លើក​លែង​ ពិសេស​គឺ​យក​ច្បាប់​មក​អនុវត្តន៍​ឱ្យ​បាន​តឹងរ៉ឹង​ ហើយ​នឹង​មាន​ការ​អប់រំ​ឱ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់។ ​ហើយ​ហ្នឹង​ក៏​ពង្រឹង​ទៅ​លើ​គុណភាព​សាលា​រៀន​បើកបរ​អី​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង ​កុំ​ឱ្យ​តែ​ចេះ​ឱ្យ​ ​ពែកម៉ី​ [បណ្ណ​បើកបរ]​ឱ្យ​អី​ ​ត្រូវ​មើល​ផង ​មើល​អំពី​គុណភាព​អ្នក​បើកបរ​អី​ផង​»​។

គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍ឲ្យ​លុយ​បញ្ចប់​រឿង​នេះ​ហាក់​កើត​ជាទូទៅ​នៅ​ស្រុកខ្មែរ ​ដូចជា​អនុ​ប្រធាន​ទី១​រដ្ឋសភា​ លោក ​ជៀម យៀប​និង​ករណី​រថយន្ត​អភិបាល​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី លោក​ ថង សាវុន​បុក​បណ្តាល​ឲ្យ​មនុស្ស​ស្លាប់​ហើយ​រត់​គេចសុទ្ធតែ​ឲ្យ​លុយ​បញ្ចប់​រឿង។ករណី​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​កន្លង​មក​​ជន​រង​គ្រោះ​មួយ​ចំនួន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​លុយ​ត្រូវ​ចែក​ជា​ពីរ​ឬ​បី​ចំណែក។ប្រសិន​បើ​រឿង​មិនទាន់​ដល់​តុលាការ​ទេ​គឺ​លុយ​មួយ​ចំនួន​បង់​ឲ្យ​អ្នក​រង​គ្រោះ​និង​មួយ​ចំណែក​ត្រូវ​បង់​ឲ្យ​សមត្ថកិច្ច។​ប៉ុន្តែ​បើ​សំណុំ​រឿង​ដល់​តុលាការ​ហើយ​គឺ​លុយ​ត្រូវ​បង់​កាន់​តែច្រើន​ចំណែក​ដោយ​តុលាការ​ជា​មេ​ចំណែក​ដែល​ទទួល​បាន​លុយ​ច្រើន​ជាង​គេ​បន្ទាប់​មក​ប៉ូលិស​ហើយ​ជនរងគ្រោះ​អាច​បាន​លុយ​តិច​ជាង​គេ​ទៅ​វិញ។​

វប្បធម៌​នៃ​ការ​បង់​ប្រាក់​សំណង​គេច​វេស​មិន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ជន​បង្ក​គ្មាន​ភាព​ខ្លាច​រអារ​និង​នៅ​តែ​បន្ត​សកម្មភាព​បំពាន​ច្បាប់​ដដែល។​រូបភាពនៃ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ប្រកប​ដោយ​មិន​ស្មើភាព​បែបនេះ​មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា មន្ត្រី​ដែល​ជា​អ្នក​អនុវត្ត​ច្បាប់​អនុវត្ត​ដោយ​មាន​ស្ដង់​ដារ​ពីរ​រវាង​អ្នក​មាន​និង​អ្នកក្រ។

តាម​របាយការណ៍​របស់​នាយកដ្ឋាន​នគរ​បាល​ចរាចរណ៍​និង​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ​នៃ​អគ្គ​ស្នង​ការដ្ឋាន​នគរ​បាលជាតិ​បង្ហាញ​ថា​រយៈពេល៦ខែ ឆ្នាំ២០២២នេះ គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​បាន​កើត​ឡើង​សរុប​ចំនួន​ ១ពាន់ ៦រយ​ ៩លើក (១,៦០៩) ​ដោយ​ភាគ​ច្រើន​កើត​ឡើង​នៅ​ពេលយប់​៥៧ភាគរយ​​និង​បាន​ឆក់​យក​ជីវិត​មនុស្ស​ចំនួន​ជិត​១ពាន់នាក់​(៩៤២នាក់) ​និង​រង​របួស​ជាង​២ពាន់នាក់​ (២,២៣៥នាក់)។​ មូល​ហេតុ​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ច្រើន​ជាង​គេ​បណ្ដាល​មកពី​ការ​បើក​បរ​ល្មើស​ល្បឿន​៣៨% បើក​បរ​មិន​គោរព​សិទ្ធិ​២៤% ​មិន​ប្រកាន់​ស្តាំ​១១%និង វ៉ាជែង១​១%​ជាដើម៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។