ពលរដ្ឋនិងអាជីវករនៅកោះរ៉ុងនិងក្រុងព្រះសីហនុសោកស្ដាយការបាត់បង់បណ្ឌិត កែម ឡី
2016.07.18
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មន្ត្រីរាជការ និងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តព្រះសីហនុ បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះការបាត់បង់លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគឯករាជ្យ និងជាអ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គមនៅកម្ពុជា។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជីវករមានទីលំនៅនាមូលដ្ឋានខេត្តព្រះសីហនុ និងនៅលើកោះរ៉ុង ជាដើម បង្ហាញអារម្មណ៍ក្រៀមក្រំ និងសោកស្ដាយមិនដាច់ពីមាត់អំពីការស្លាប់របស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ថាជាការបាត់បង់ធនធានមនុស្សដែលហ៊ានរិះគន់ចំៗទៅលើចំណុចអវិជ្ជមាន ដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន។
ពលរដ្ឋរស់នៅលើកោះរ៉ុង ក្រុងព្រះសីហនុ មួយចំនួនដែលធ្លាប់ជួបលោក កែម ឡី ពេលធ្វើដំណើរចុះទៅស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិកោះមួយចំនួននៅលើកោះរ៉ុង នាពេលកន្លងទៅ បានចាត់ទុកការស្លាប់របស់អ្នកវិភាគសង្គមរូបនេះ ថាជាការបាត់បង់អ្នកមានចំណេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ ហើយដែលហ៊ានលើកយកភាពអវិជ្ជមានដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គម មកលាតត្រដាងជូនប្រជាពលរដ្ឋធ្វើការពិចារណា។
ពលរដ្ឋកោះរ៉ុង បានហៅលោក កែម ឡី ថាជាវីរជនស្នេហាជាតិ ស្នេហាទឹកដី និងបានបណ្ដុះគំនិតតាមរយៈការវិភាគរបស់លោក ជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសក្រុមយុវជនឲ្យចេះស្រឡាញ់ទឹកដី ឬធនធានធម្មជាតិ ហើយរួមសហការគ្នាការពារកុំឲ្យបាត់បង់។
ចំណែកអាជីវករលក់ដូរម្ហូបអាហារសមុទ្រនៅឆ្នេរអូរឈើទាល ខេត្តព្រះសីហនុ លោក គឹម ប៊ុនធឿន ស្ថិតក្នុងចំណោមពលរដ្ឋ និងអាជីវករច្រើនទៀត ក៏បង្ហាញការសោកស្ដាយការបាត់បង់អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយ លោក កែម ឡី។ លោកចាត់ទុកការស្លាប់នេះ ថាជាការបាត់បង់វីរជនស្នេហាជាតិពិតប្រាកដរបស់កម្ពុជា ដែលហ៊ាននិយាយរិះគន់មិនសំចៃមាត់អំពីចំណុចខ្វះខាតកំពុងកើតមានក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ អាជីវកររូបនេះទទូចដល់សមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាល ត្រូវនាំខ្លួនឃាតកពិតដែលបានបាញ់សម្លាប់លោក កែម ឡី មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ព្រោះតាមការកត់សម្គាល់ ឃាតកម្មជាច្រើនករណីកន្លងមក សមត្ថកិច្ចចាប់បានតែឃាតកសិប្បនិម្មិតទេ មានដូចជា ឃាតកបាញ់សម្លាប់លោក ជា វិជ្ជា មេដឹកនាំសហជីពសេរីកម្មករដ៏ល្បីល្បាញនៅកម្ពុជា ជាដើម៖ «លោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានផ្តល់វិភាគនូវការពិតដើម្បីផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិ មិនគួរត្រូវបាត់បង់ជីវិតពេលនេះទេ។ ខ្ញុំសោកស្ដាយខ្លាំងណាស់ចំពោះការស្លាប់របស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ ហ៊ាននិយាយការពិត ដើម្បីកែលំអសង្គមកម្ពុជា»។
ស្រដៀងគ្នាដែរ ប្រជាពលរដ្ឋ និងជាអាជីវករម្នាក់ទៀតនាខេត្តព្រះសីហនុ លោក យូ វាសនា ក៏បានថ្កោលទោសទៅលើអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធការបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី នេះដែរ ហើយស្នើឲ្យសមត្ថកិច្ចវែករកមុខជនដៃដល់ពិតប្រាកដយកមកផ្ដន្ទាទោសឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ។ ពលរដ្ឋរូបនេះបានផ្តល់តម្លៃខ្ពស់ដល់ចំណេះវិជ្ជា និងសកម្មភាពការងាររបស់លោក កែម ឡី ចំពោះបុព្វហេតុសង្គមជាតិ និងរួមចំណែកជំរុញឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា។ ជាងនេះទៀត រាល់ការវិភាគរបស់បណ្ឌិតរូបនេះទៅលើបញ្ហាផ្សេងៗ ឬចំណុចអវិជ្ជមានដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា គឺបង្ហាញការពិតជាក់ស្តែង ដែលខុសប្លែកពីបណ្ឌិតភាគច្រើន ត្បុលក្បាលនៅក្នុងស្នូកដូចសត្វអណ្ដើក ដើម្បីសន្សំសុខ និងរកតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
យុវជន យូ វាសនា បានចាត់ទុកលោក កែម ឡី ថាជាវីរជនស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ ដែលហ៊ាននិយាយការពិត ដើម្បីផ្តល់ជាគំនិតដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជនពិចារណា ហើយឲ្យចូលរួមជំរុញឲ្យសង្គមកម្ពុជា មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ៖ «ទស្សនៈវិភាគរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី គឺដើម្បីចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការកែតម្រូវទៅលើចំណុចអវិជ្ជមានផ្សេងៗ ដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ឈានដល់កែលំអឲ្យបានប្រសើរឡើង ឲ្យស្របតាមតម្រូវការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ»។
ចំណែកមន្ត្រីឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ លោក អ៊ុប សុវណ្ណចាន់ថន ក៏បានចាត់ទុកឃាតកម្មទៅលើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ថាជាការគំរាមកំហែងបំបាក់ស្មារតីអ្នកហ៊ានរិះគន់នូវចំណុចអវិជ្ជមាន ឬភាពអសកម្មផ្សេងៗដែលកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន។ លោក ចាន់ថន មានការរន្ធត់ចិត្តកាលបើទទួលបានដំណឹងមកថា មានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់លោក កែម ឡី កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី១០ ខែកក្កដា។ លោកបានហៅលោក កែម ឡី ថាជាវីរជនស្នេហាជាតិ និងជាបុគ្គលម្នាក់បានរួមចំណែកជំរុញលើកស្ទួយឲ្យសង្គមកម្ពុជា មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ តាមរយៈការបណ្ដុះគំនិតពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ពិសេសបណ្ដុះគំនិតក្រុមយុវជនឲ្យចេះស្រឡាញ់ និងចូលរួមការពារទឹកដី និងធនធានធម្មជាតិកុំឲ្យបាត់បង់៖ «ការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី គឺជាការប្រហារមួយធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមានការភ្ញាក់ផ្អើល និងសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះវីរជនស្នេហាជាតិម្នាក់ ដែលហ៊ានរិះគន់ចំៗទាំងចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន ព្រមទាំងភាពអសកម្មផ្សេងៗរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន»។
មិនមែនមានតែមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ប្រជាពលរដ្ឋ ឬអាជីវករខេត្តព្រះសីហនុ នោះទេដែលសោកស្ដាយការបាត់បង់បណ្ឌិត កែម ឡី សូម្បីមន្ត្រីរាជការស្ថិតក្នុងស្ថាប័នប្រដាប់អាវុធ និងបុគ្គលិករដ្ឋមួយចំនួនក្រោមឱវាទខេត្តទេសចរណ៍ជាប់សមុទ្រមួយនេះ ក៏សោកស្ដាយដូចគ្នាដែរ។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនហ៊ានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ជាសំឡេង និងចេញជារូបថត ឬរូបវីដេអូជាមួយអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍អាស៊ីសេរី ប្រចាំការនៅមូលដ្ឋាននេះទេ ដោយខ្លាចគេលាបពណ៌ និងព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព។
ករណីឃាតកម្មនេះ មន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមួយចំនួននិយាយថា កាលលោក កែម ឡី នៅមានជីវិត លោកបានគាំទ្ររាល់ការវិភាគចំៗទៅលើចំណុចអវិជ្ជមានផ្សេងដែលកើតមាននៅកម្ពុជា ថាវិភាគចំៗគោលដៅ និងហ៊ាននិយាយការពិត ដោយមិនខ្លាចពីសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនទេ។ ជាងនេះ ពួកគេក៏គាំទ្ររាល់សកម្មភាពចុះស្រាវជ្រាវដល់មូលដ្ឋានរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ទៅលើភាពមិនប្រក្រតី ឬបញ្ហាផ្សេងៗទៅដល់ទីតាំងជាក់ស្តែង ឲ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុន មុននឹងធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ឬផ្តល់ការវិភាគទៅលើចំណុចអសកម្មទាំងនោះ។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ជាអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក ឲ្យតម្លៃថា ជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ។ លោកត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ ក្នុងហាងលក់ទំនិញស្ដារម៉ាត (Star Mart) មួយកន្លែងក្នុងស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ក្បែរភ្លើងស្តុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញ។ ភ្លាមៗក្រោយហេតុការណ៍បាញ់សម្លាប់ សមត្ថកិច្ចបានចាប់ជនសង្ស័យមួយរូបដែលអះអាងជាអ្នកបាញ់សម្លាប់លោក កែម ឡី។ បណ្ឌិត កែម ឡី ដែលទទួលមរណភាពក្នុងវ័យ ៥០ឆ្នាំ លោកបានបន្សល់ទុកកូនប្រុសចំនួន ៤នាក់ និងប្រពន្ធកំពុងមានផ្ទៃពោះ ៥ខែ។
អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ លោក កែម ឡី ត្រូវបានសាធារណជនទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកភាគច្រើនស្គាល់លោកតាមរយៈការចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន ដោយវិភាគវែកញែកលើបញ្ហាសង្គម បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ការបំផ្លិចបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា ជាដើម។ លោក កែម ឡី គឺជាអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គមដែលមានថ្វីមាត់ មានទេពកោសល្យក្នុងការពន្យល់ និយាយរិះគន់ចំៗឥតសំចៃមាត់លើចំណុចអសកម្ម និងអវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ វេទិកាអ្នកស្តាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ចុងក្រោយដែលលោកចូលរួម គឺនិយាយអំពីរបាយការណ៍របស់អង្គការ គ្លបល វីនេស (Global Witness) រិះគន់ត្រកូល "ហ៊ុន"។
បច្ចុប្បន្ន សពលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានតម្កល់ទុកក្នុងវត្តពោធិយារាម ហៅវត្តចាស់ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋមកពីទីជិតឆ្ងាយចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោកជាប់មិនដាច់គិតមកដល់ពេលនេះ៕