ប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាអសន្តិសុខសង្គមនៅតាមទីសាធារណៈ ដែលបង្កឡើងដោយជនជាតិចិនក្នុងឱកាសពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរខាងមុខ។ ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីពួកគាត់សង្កេតឃើញថា ជនជាតិចិនមួយចំនួនសុទ្ធសឹងតែមានកាំភ្លើងកាន់កាប់ក្នុងដៃដោយសេរី និងបាញ់បោះគ្នាតាមទំនើងចិត្តនៅប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរពង្រឹងផ្នែកសន្តិសុខសង្គមដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុក។
ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានតឹងរ៉ឹងលើជនជាតិចិនណាដែលមានចរិតកោងកាច បង្កបញ្ហាតាមសាធារណៈ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពពលរដ្ឋជាម្ចាស់ប្រទេស។ ពួកគេរិះគន់ថា អាជ្ញាធរអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ទើបធ្វើឱ្យជនជាតិចិនមិនខ្លាចច្បាប់នៅកម្ពុជា ហើយថែមទាំងមានកាំភ្លើងក្នុងដៃចាញ់បោះតាមទំនើងចិត្ត។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ កញ្ញា សូរ មេត្ដា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១១ ខែមេសាថា ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរខាងមុខ មានជនជាតិចិនច្រើននឹងប្រមូលផ្ដុំគ្នាជួបជុំស៊ីផឹកនៅតាមទីសាធារណៈ និងក្នុងហាងនានា ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ កញ្ញាសង្កេតឃើញថា ការណ៍ដែលជនបរទេសទាំងនោះជួបជុំគ្នាច្រើនកុះករ ការបង្កជម្លោះរហូតមានការផ្ទុះអាវុធក៏កើតមានឡើងជាញឹកញយដែរ។
កញ្ញាសោកស្ដាយចំពោះអាជ្ញាធរ ដែលកន្លងមកបណ្ដោយជនជាតិចិនមួយចំនួន បង្កបញ្ហាអសន្តិសុខ ដោយមិនចាត់វិធានការឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព៖ « ខ្ញុំមានការបារម្ភដែលអាជ្ញាធរ បណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យជនជាតិបរទេសមករស់នៅស្រុកខ្មែរតែមិនគោរពប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ទឹកដីរបស់យើង និងប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់។ បញ្ហាទាំងនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ។ មានអាជ្ញាធរ ឬក៏បុគ្គលិក ដែលគាត់ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ដូច្នេះ ធ្វើឱ្យជនទាំងអស់នោះអាចមានលុយទិញអាវុធខុសច្បាប់ដាក់តាមខ្លួន។ អាចប្រព្រឹត្តអ្វីដែលខ្លួនចង់ធ្វើ ហើយយកទឹកដីរបស់យើងធ្វើជាកន្លែងវាតទី ដែលគេចង់គ្រប់គ្រង »។
ចំណែកឯពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត លោកស្រី សរ សុជាតិ ថ្លែងថា លំហូរជនជាតិចិនកាន់តែច្រើន ហើយករណីចាញ់សម្លាប់បន្តកើតមានជាហូរហែ។ លើសពីនេះ លោកស្រីថា ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅប៉ោយប៉ែតមួយចំនួនរស់នៅទាំងភ័យខ្លាចបារម្ភពីបញ្ហាអសន្តិសុខ។
លោកស្រីមើលឃើញថា ករណីបទល្មើសបង្កឡើងដោយជនជាតិចិនភាគីច្រើន អាជ្ញាធរពុំបានស្វះស្វែងចាប់ជនល្មើសទាំងនោះមកដាក់ទោសនោះទេ។ លោកស្រីរិះគន់ថា បញ្ហានេះដោយសារតែអាជ្ញាធរមានជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយ ដែលទទួលលុយសំណូកពីជនជាតិចិនទាំងនោះ៖ « ក្នុងប្រទេសរបស់យើងត្រូវបម្រើពលរដ្ឋ កុំបម្រើផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯង និងបម្រើផលប្រយោជន៍បក្សពួក។ បើបម្រើផលប្រយោជន៍បក្សពួកច្រើន ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយច្រើន ដូចជាករណីជនជាតិចិនបង្កបញ្ហាច្រើន អាជ្ញាធរថាមិនមានមុខសញ្ញាជនជាតិចិនទេ។ ទៅជាជនជាតិផ្សេងៗ។ អាជ្ញាធរគួរតែរឹតបន្តឹងគិតពីសុខសុវត្ថិភាពប្រជាពលរដ្ឋជាធំ »។
ក្ដីកង្វល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះ ដោយសារតែពួកគាត់មើលឃើញថា ចំណាត់ការអាជ្ញាធររបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅតែមិនយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការគ្រប់គ្រងជនជាតិចិន។ ជាពិសេស ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះករណីផ្ទុះអាវុធរបស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនជាតិចិនទាំងនោះនៅតែកើតឡើងច្រើន។
កាលពីថ្ងៃទី៤ មេសា ជនជាតិចិនមួយក្រុមឈ្លោះប្រកែកគ្នានៅក្បែរអគារខន់ដូរ (Condo) មួយកន្លែងក្នុងខណ្ឌដូនពេញ រហូតដល់ថ្នាក់ទាញកាំភ្លើងបាញ់រះមកលើបុរសម្នាក់ជនជាតិចិនដូចគ្នាជាង ១០គ្រាប់ បណ្ដាលឱ្យរងរបួសធ្ងន់។ មកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរមិនទាន់បង្ហាញព័ត៌មានណាមួយពីការចាប់ខ្លួនខ្មាន់កាំភ្លើងនោះនៅឡើយ។
ជាងនេះទៅទៀត ពលរដ្ឋមួយគ្រួសាររស់នៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ដែលត្រូវបានជនជាតិចិនមួយក្រុមបានដកកាំភ្លើងភ្ជង់ និងបានលើកគ្នាព្រួតគ្នាវាយដល់ក្នុងផ្ទះ កាលដើមខែមីនាកន្លងទៅ ពួកគាត់ថា អាជ្ញាធរមិនបានស៊ើបអង្កេតរកជនជាតិចិនទាំងនោះដាក់ទោសតាមច្បាប់នោះទេ។
ប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភថា បើអាជ្ញាធរឃុបឃិតប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធបណ្ដោយជនជាតិចិនយកកម្ពុជាធ្វើជាកន្លែងប្រព្រឹត្តបទល្មើសដោយសេរីដូចសព្វថ្ងៃនេះ នោះពលរដ្ឋ និងសង្គមទាំងមូលកាន់តែប្រឈមបញ្ហាសុវត្ថិភាព។
ទាក់ទងនឹងរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិលោក ឆាយ គឹមខឿន និងប្រធានអង្គភាពរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីសុំសេចក្ដីអត្ថាធិប្បាយឆ្លើយតបនឹងកង្វល់ពលរដ្ឋទាំងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមេសា។
រីឯអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ប៉ុន្តែ កន្លងទៅអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា រដ្ឋាភិបាលមិនមានក្ដីបារម្ភចំពោះករណីជនជាតិចិនមានអាវុធក្នុងដៃនេះឡើយ ដោយលោកសម្អាងថា ក្រុមសមត្ថកិច្ចមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងបង្ក្រាបហើយ។
ជុំវិញរឿងនេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADO) លោក អំ សំអាត ចង់ឃើញអាជ្ញាធរយកចិត្តទុកទប់ស្កាត់បទល្មើសឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព៖ « ដូចជារឿងជនជាតិចិនដែលប្រើអំពើហិង្សា ឬប្រើប្រាស់កាំភ្លើង ការបាញ់បោះដោយសេរី ពលរដ្ឋតែងតែមានការបារម្ភហើយ។ អ្វីដែលសំខាន់បទល្មើស ដែលកើតឡើង ទោះបីជា ជនបរទេសក៏ដោយ ខ្មែរក៏ដោយ អាជ្ញាធរ ត្រូវតែចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីបង្ក្រាបទប់ស្កាត់ ឬក៏យកជនល្មើសនោះផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ »។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ បន្តស្នើដល់អាជ្ញាធរចាត់វិធានការឱ្យបានតឹងរ៉ឹងលើក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ដែលបានយកទឹកដីខ្មែរធ្វើជាកន្លែងអាជីវកម្មខុសច្បាប់ប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនៅកម្ពុជា។
តាមរបាយការណ៍របស់នគរបាលជាតិនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ គិតត្រឹមចុងឆ្នាំ២០១៩ មានជនជាតិចិនចំនួនប្រមាណ ២សែន ៥ម៉ឺននាក់ កំពុងរស់នៅកម្ពុជា ក្នុងនោះប្រមាណ ១សែននាក់ រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តព្រះសីហនុ។
កាលពីឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ កម្ពុជាបានបណ្ដេញជនបរទេសជាង ៣ពាន់ (៣.៥៩៤) ទៅកាន់ប្រទេសរបស់ពួកគេវិញ បន្ទាប់ពីបានប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់របស់កម្ពុជា។ ក្នុងចំណោមជនបរទេសនោះ មាន ៤៣សញ្ជាតិ ក្នុងនោះមានជនជាតិចិន ២៦៦នាក់។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបញ្ជូនជនជាតិចិន ៦០៨នាក់ នាក់ចេញពីកម្ពុជា ដោយអ្នកទាំងនោះបានពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសជំរិតទារប្រាក់ និងឆបោកតាមអ៊ិនធើណិត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។