
និស្សិតបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្រកសិកម្មមួយរូប បានបើកកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមទាមួយកន្លែងនៅក្នុងស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ការចិញ្ចឹមទារបស់គាត់នោះ ដើម្បីពិសោធប្រៀបធៀបថា តើការចិញ្ចឹមឲ្យចំណីធម្មជាតិសុទ្ធ ខុសពីឲ្យចំណីដែលទិញពីទីផ្សារយ៉ាងដូចម្តេច?
កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមទាហ្វូងមួយកន្លែងក្នុងភូមិព្រៃក្តួច ឃុំត្រពាំងក្រញូង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ មានអ្នកគ្រប់គ្រងជានិស្សិតបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្រកសិកម្ម ឈ្មោះ ស្រ៊ី តុលា។ និស្សិតរូបនោះឲ្យដឹងថា ក្នុងកសិដ្ឋាននេះ គាត់ចិញ្ចឹមទាយកស៊ុតមាន ១ពាន់ក្បាល និងទាជំទង់ ៣ពាន់ក្បាល។ ក្រៅពីនោះ គាត់ក៏ចិញ្ចឹមមាន់ដែរ។ សត្វមាន់ និងស៊ុតទានេះ គាត់ផ្គត់ផ្គង់ទៅផ្សារសេដាក (CEDAC)។ លោកបន្តថា ទាដែលគាត់កំពុងចិញ្ចឹមនេះយកមកពីខេត្តកំពត ជាពូជនៅក្នុងស្រុក ស៊ុតពណ៌លឿងខ្ចី មិនមែនពណ៌ក្រហមទេ។ លោកថា មុនគាត់សម្រេចរើសយកពូជទាមកចិញ្ចឹមនេះ គាត់បានទៅដល់កន្លែងចិញ្ចឹមចាស់ ដើម្បីរើសមើលមេណាអាយុចាប់ពី ៥ខែយកមកចិញ្ចឹម ជាមេទាគ្មានជំងឺ និងពូជឆាប់ផ្តល់ស៊ុត៖ «»។
និស្សិតបញ្ចប់បរិញ្ញាបត្ររូបនេះបន្តថា បានជាគាត់រៀនចប់បរិញ្ញាបត្រ ហើយងាកមកចិញ្ចឹមសត្វ គឺជាចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់គាត់ពីតូចមក។ គាត់រៀនដើម្បីបង្កើនបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមសត្វយ៉ាងណាចំណេញ ហើយសត្វមិនងាប់ ដើម្បីយកបទពិសោធន៍រកឃើញនេះទៅបង្រៀនដល់កសិករដទៃទៀតឲ្យរៀនសូត្រតាម ពីវិធីចិញ្ចឹមសត្វដែលងាយប្រមូលផល មិនឆ្លងជំងឺ ឆាប់ទទួលបានកម្រៃពីការលក់ដូរ ជាដើម៖ «»។
ស្រ៊ី តុលា បន្តថា រើសបានមេទាហើយ ត្រូវសង់រោងចិញ្ចឹមដោយគិតពីបរិមាណទា និងទំហំរោង។ ស្រ៊ី តុលា ថាមេទា ១ពាន់ក្បាល គាត់សង់រោងទទឹង ១០ម៉ែត្រ បណ្តោយ ២០ម៉ែត្រ និងកម្ពស់រោង ៣ម៉ែត្រ សង់នៅក្បែរស្រះទឹក ធ្វើយ៉ាងណាទីតាំងចិញ្ចឹមទាត្រូវនៅកន្លែងត្រជាក់។ នៅពេលមេឃក្តៅខ្លាំង គាត់កាប់ស្លឹកឈើគ្របដំបូលរោង ឬយកសំណាញ់បៃតងចងពីក្រោមដំបូល ដើម្បីបន្ថយកម្ដៅ ព្រោះទានៅក្នុងរោងវាក្តៅ ត្រូវលែងវាឲ្យចុះលេងទឹកស្រះ។
លោក ស្រ៊ី តុលា បន្តថា មេទាគាត់ទិញមកចិញ្ចឹម ត្រូវលែងឲ្យវាបានលេងទឹក ១ថ្ងៃ ២ដង ហើយបំប៉នចំណីវាក្នុងរយៈពេល ២០ថ្ងៃ វានឹងផ្តល់ស៊ុត។ ចំណីក្នុងទា ១ពាន់ក្បាល ត្រូវឲ្យចំណី ១៣០គីឡូក្រាមក្នុង១ថ្ងៃ ទើបវាស៊ីគ្រប់គ្រាន់។ ចំណីត្រូវដាក់ក្នុងស្នូក។ ស្នូកដាក់ចំណី ត្រូវតម្រៀបជាជួរនៅសងខាងទ្រុង។ ការរៀបស្នូកច្រើនសម្រាប់ដាក់ចំណីឲ្យទាស៊ីនេះ បង្ការកុំឲ្យវាដណ្ដើមគ្នាស៊ី ដែលវាជះឥទ្ធិពលដល់ការផ្តល់ស៊ុតមិនស្រុះគ្នា ព្រោះស្នូកតិច មេទាខ្លះវាស៊ីឆ្អែត វាឲ្យស៊ុតទៀងទាត់ មេទាដែលស៊ីមិនឆ្អែត ការផ្តល់ស៊ុតក៏អាក់តាមនោះដែរ។ លោកបន្តថា ចំណីដែលផ្តល់ឲ្យទាស៊ី មិនត្រូវលាយចំណីផ្សំនៅទីផ្សារដាក់ឲ្យវាស៊ីទេ ព្រោះផ្សារអង្គការសេដាក មិនទទួលយកស៊ុតទាណាដែលស៊ីចំណីផ្សំរួចលក់នៅទីផ្សារទេ ព្រោះវាអាចមិនមែនចំណីធម្មជាតិ៖ «»។

លោកអះអាងថា ការសម្គាល់ស៊ុតទាឲ្យស៊ីចំណីផ្សំ គឺស៊ុតទាទំហំធំៗ ហើយមានក្លិនលាមក ពេលយកវាទៅចម្អិន វាខុសពីទាស៊ីចំណីធម្មជាតិ៖ «»។
ចំពោះការថែទាំរោងទាវិញ លោកថា ទាស៊ីជុះៗពាសវាលពាសកាល ត្រូវយកអង្កាមចាក់គ្របពីលើលាមកវានោះ ដើម្បីបន្ថយក្លិនស្អុយផង និងការពារជំងឺដែលកើតពីលាមកវានោះផង៖ «»។
ឯកសារកសិកម្មឆ្នាំ២០១០ ណែនាំពីចំណីទាដែលត្រូវបំប៉នមេយកស៊ុត គឺក្តាម ខ្យង កូនត្រី កំពឹស ឈ្លើង ជន្លេន ដែលជាអាហារសាច់។ ចំណែកអាហារដែលមានជាតិម្សៅ គឺស្រូវ ពោត មើមថ្លុង។ បន្ថែមលើនោះ ត្រូវមានអាហាររុក្ខជាតិឲ្យវាស៊ីដែរ ដូចជា ស្លឹកស្មៅ ស្លែ សារាយ បន្លែសំណល់ផ្ទះបាយ ជាដើម។ ការបំប៉នមួយទៀត គឺឃ្វាលឲ្យមេទាស៊ីតាមស្រែ ដែលមានស្រូវជ្រុះត្រាំក្នុងទឹក ឬស្រូវដុះ ឬមួរស្រូវ ដែលតំបន់ខ្លះហៅថា សាស្រូវ ទើបវាស៊ីគ្រប់ជីវជាតិអាហារ។
ឯកសារដដែលប្រាប់ពីការឲ្យចំណីដល់សត្វទាចិញ្ចឹមយកសាច់ អាហាររបស់វាខុសពីមេទាយកស៊ុត។ ចំណីកូនទាអាយុ ១ថ្ងៃទៅ ៣០ថ្ងៃ ឲ្យវាស៊ីអង្ករ ឬគ្រាប់ពោត កិន ឬស្ងោរឲ្យឆ្អិន រួចចាក់ទឹកលាយឲ្យខាប់ ច្របាច់ឲ្យសព្វទុកឲ្យត្រជាក់ ទើបដាក់ឲ្យវាស៊ី ៤ដងក្នុង ១ថ្ងៃ។ កូនទាត្រូវដាក់ទឹកឲ្យវាផឹក ដោយបុកស្លឹកខ្ទឹម ១គីឡូក្រាមលាយនឹងទឹក ៥០លីត្រ។ នៅពេលកូនទាមានអាយុ ១៦ថ្ងៃទៅ ៣០ថ្ងៃ ទើបលែងវាឲ្យចុះលេងទឹក និងឲ្យវាដើរស៊ីចំណីតាមវាលស្រែ។ ការថែទាំកូនទាពេលញាស់ភ្លាម ត្រូវបង្អត់ចំណីវា ៤ ទៅ ៥ម៉ោង រួចចែកកូនទាជាក្រុមពី ១០០ ទៅ ២៥០ក្បាល កុំឲ្យវាផ្តុំគ្នា ព្រោះវាអាចជាន់គ្នាងាប់ ឬវាអាចក្រិន។ កន្លែងចិញ្ចឹមត្រូវមានកម្ដៅ និងពន្លឺគ្រប់គ្រាន់។ ការថែទាំមេទាពង គឺបង្ការកុំឲ្យវាភ័យខ្លាច កុំដេញវាឡើងចំណោតខ្ពស់ ឬចុះចំណោតខ្ពស់។ មេទាពង វាខ្លាចភាពអ៊ូអរ ខ្លាចឆ្កែ ខ្លាចសំឡេងភ្លេងខ្លាំង ខ្លាចដីភក់ ដីបែកក្រហែង និងខ្លាចវាលស្មៅក្រាស់ និងស្មៅខ្ពស់ដែរ ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទ្រុងមេទាពង ១អាទិត្យ ឬកន្លះខែម្តង។ ៣ខែក្រោយពីប្ដូរវាចេញ ទើបអាចកៀងវាឲ្យចូលទ្រុងចាស់វិញ។
ចំណែកនិស្សិត ស្រ៊ី តុលា គ្រប់គ្រងសត្វនៅកសិដ្ឋានត្រពាំងក្រញូង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ ឲ្យដឹងថា មេទា ១.០០០ក្បាល ក្នុង ១ថ្ងៃវាផ្តល់ស៊ុតចន្លោះពី ៨៥០ ទៅ ៩០០គ្រាប់។ ការប្រមូលស៊ុតទា ត្រូវធ្វើដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ប្រើកញ្ច្រែងរើសវាដាក់ចូលថ្នមៗ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។