គោលបំណងនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន គឺបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី។ ការបើកចំហទីផ្សារនេះ ហាក់ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនដល់ប្រទេសដែលមានសមត្ថភាពផលិត។ ប៉ុន្តែប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលផលិតកម្មនៅអន់ខ្សោយ នឹងប្រឈមនឹងការក្ស័យធន។ សហគ្រាសផលិតក្នុងស្រុកនោះ បានស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋាភិបាលដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពសហគ្រាសផលិតរបស់គេនៅក្នុងបរិបទនៃការបង្កើតតំបន់អាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥។
ពាណិជ្ជកម្មសេរីជំរុញឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារក្នុងស្រុក និងបង្កើនការលើកទឹកចិត្តឲ្យសហគ្រាសផលិតទំនិញច្រើនបែប ដែលកត្តានេះ នឹងជំរុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ការបង្កើតការងារ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែសេដ្ឋវិទូជាច្រើនបានទទួលស្គាល់ថា ទស្សនៈស្ដីពីការគាំពារនិយម គឺជាការរាំងស្ទះមិនឲ្យកម្លាំងពាណិជ្ជកម្មសេរីកើនឡើងបានទេ។
ទោះបីជាពាណិជ្ជកម្មសេរីមានគុណសម្បត្តិយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ទស្សនៈស្ដីពីការគាំពារនិយម មានអ្នកគាំទ្រជាច្រើន ជាពិសេសក្នុងចំណោមផលិតករដែលគ្មានការជឿនលឿន និងដំណើរការផលិតកម្មនៅអន់ខ្សោយនៅឡើយ។ ប្រទេសជាច្រើនបានគាំទ្រគោលនយោបាយនេះ ដើម្បីការពារដល់ឧស្សាហកម្មក្មេងខ្ចីរបស់ខ្លួន។
ជាក់ស្ដែងការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ប្រទេសសមាជិកនីមួយៗមានគោលនយោបាយគាំពារនិយម ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពដល់អាជីវកម្ម និងឧស្សាហកម្មក្នុងស្រុក។ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលចាត់ទុកថា មានភាពអន់ខ្សោយលើដំណើរការផលិតកម្ម រួមមានប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ ភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា។
គុណសម្បត្តិសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងបរិបទសេរីភាវូបនីយកម្មអាស៊ាន រួមមាន កម្ពុជានឹងក្លាយជាទីផ្សាររបស់ផលិតផលបរទេស បាត់បង់ការការពារផលិតផលក្នុងស្រុក និងភាពប្រកួតប្រជែងនឹងកាន់តែអន់ខ្សោយស្របពេលដែលធនធានមនុស្ស ហិរញ្ញវត្ថុ និងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅមានកម្រិតទាប។
ប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ីដែលហៅកាត់ថា (ADB) ប្រចាំកម្ពុជា លោក អ៊ីរិច ស៊ីដវិច (Eric Sidwich) មានប្រសាសន៍ថា ការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ត្រូវការពេលវេលាច្រើនទៀត។ ទោះបីជាការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចដែលកំណត់នៅឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែង គឺត្រូវការ រយៈពេលច្រើនជាងរយៈពេលដែលបានកំណត់នេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា ទីផ្សារផលិតផលបានបើកចំហរួចជាស្រេចចំពោះប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ដោយសារតែរបាំងពាណិជ្ជកម្មជាច្រើនបានកាត់បន្ថយ។
លោក អ៊ីរិច ស៊ីដវិច៖ «ខ្ញុំគិតថា សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន គឺបង្កើតឡើងដើម្បីឲ្យផ្នែកឯកជននៅក្នុងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ត្រូវប្រកួតប្រជែងគ្នា។ វាមានសារសំខាន់បំផុតដែលផ្នែកឯកជនទាំងអស់ ត្រូវស្វែងយល់អំពីផលប្រយោជន៍នៃការអនុវត្តគោលនយោបាយសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន»។
លោក អ៊ីរិច ស៊ីដវិច មានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ការគាំពារនិយមមិនអាចជួយឲ្យសហគ្រាសក្នុងស្រុកបានជារៀងរហូតនោះទេ។ សហគ្រាសផលិតក្នុងស្រុកត្រូវតែប្រកួតប្រជែងរវាងអ្នកផលិតនៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីទទួលបានទីផ្សារលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួន។
បន្ថែមលើនេះ នាយកប្រតិបត្តិនៃកម្មវិធីពង្រឹងក្របខ័ណ្ឌសមាហរណកម្ម លោកបណ្ឌិត រតនាកា អាឌីដារី (Ratnakar Adhidari) មានប្រសាសន៍ថា គោលនយោបាយការពារនិយមគឺអាចជួយដល់សហគ្រាសក្នុងស្រុកបានក្នុងរយៈពេលខ្លី នៅក្នុងបរិបទសមាហរណកម្មតំបន់។ លោកបញ្ជាក់ថា គោលបំណងនៃកិច្ចការពារនិយមនេះ គឺជួយដល់សហគ្រាសផលិតក្នុងស្រុក ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា នឹងឈានដល់ការបង្កើនភាពប្រកួតប្រជែង។ បន្ថែមលើនេះ គោលនយោបាយការពារនិយមនេះ នឹងទប់ស្កាត់ស្ថិរភាពផលិតកម្មក្នុងស្រុកតាមរយៈការលក់បង្ខូចថ្លៃ (Anti-Dumping) របស់ទំនិញបរទេស។ បញ្ហានេះ ប្រទេសនីមួយៗត្រូវមាន គោលនយោបាយប្រឆាំងនឹងការលក់បង្ខូចថ្លៃ។
លោកបណ្ឌិត រតនាកា អាឌីដារី៖ «ប្រសិនបើអ្នកយល់ឃើញថា ទំនិញនានា ពីបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានកំពុងហូរចូលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយលក់ក្នុងតម្លៃមួយទាបជាងទីផ្សារដទៃទៀតនោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានគោលនយោបាយយកពន្ធឲ្យខ្ពស់លើទំនិញប្រភេទនោះ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលមានអភិវឌ្ឍន៍ខ្ពស់ រួមមានប្រទេសសិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសថៃ អាចទទួលផលចំណេញកាន់តែខ្លាំងនៅពេលដែលអាស៊ានធ្វើសមាហរណកម្មនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥នោះ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ុន ចាន់ថុល មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម គឺត្រូវមានការបើកចំហតាមរយៈការផ្លាស់ប្ដូរផលិតផលទៅវិញទៅមក ឬនាំចូលវត្ថុធាតុដើមមកផលិតហើយនាំចេញទៅវិញ។ និន្នាការនេះ នឹងធ្វើប្រទេសទាំងអស់ដែលបើកចំហពាណិជ្ជកម្ម ចំណេញទាំងអស់គ្នា។ លោកបញ្ជាក់ថា សហគ្រាសផលិតក្នុងស្រុក ត្រូវតែបង្កើនគុណភាពនៅក្នុងបរិបទសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននៅពេលខាងមុខ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តំណាងខាងវិស័យឯកជនអះអាងថា កាលៈទេសៈនេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវជួយជំរុញវិស័យផលិតនៅក្នុងស្រុក តាមរូបភាពការបំបាត់ពន្ធនាំចេញទំនិញ និងពន្ធលើសម្ភារៈវត្ថុធាតុដើមពីបរទេស។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសមាគមសហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យមកម្ពុជា លោកឧកញ៉ា តែ តាំងប៉ មានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលស្រាវជ្រាវអ្វីជាតម្រូវការវត្ថុធាតុដើមនាំចូលពីបរទេសដោយការអនុគ្រោះពន្ធគយ ដែលប្រើប្រាស់នៅក្នុងដំណើរការផលិតក្នុងស្រុក។ គោលបំណងនៃការស្រាវជ្រាវនោះ គឺរកហេតុផលជាក់លាក់បន្ថែមទៀតដើម្បីជំរុញសហគ្រាសផលិតក្នុងស្រុក បង្កើនភាពប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងទីផ្សារអាស៊ាន។
បញ្ហានេះបានកើនឡើងស្រដៀងគ្នា រវាងសហគ្រាសផលិតទំនិញនៅបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ដែលតែងរកការអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងបរិបទសមាហរណកម្មអាស៊ាន។ ថ្នាក់ដឹកអាស៊ានយល់ឃើញថា គោលនយោបាយការគាំពារនិយមរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននេះ នឹងបង្អាក់ដល់ដំណើរការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។