វិសាលភាពនៃការនាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជាទៅក្រៅប្រទេស
2016.11.07
សកម្មភាពកប៉ាល់ ឬសាឡង់បូមខ្សាច់នៅខេត្តកោះកុង។ រូបថតកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥
RFA/Den Ayuthyea
ប្រទេសកម្ពុជា ទោះបីជាមានទឹកដីតូច ប៉ុន្តែសក្ដានុពលក្នុងការលក់ធនធានធម្មជាតិ ដូចជាខ្សាច់ គឺមិនចាញ់ប្រទេសធំៗដទៃទៀតឡើយ។ ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនទាន់ផ្តល់ចម្លើយ ឬទិន្នន័យពិតប្រាកដទាក់ទងនឹងការបាត់លុយពីការលក់ខ្សាច់ច្រើនជាង ៧០០លានដុល្លារពីឆ្នាំ២០០៧ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ទិន្នន័យពាណិជ្ជកម្មពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងស្ថាប័នសិក្សាអន្តរជាតិដទៃទៀត បានបង្ហាញពីវិសាលភាពនៃការនាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជា។
បើក្រឡេកមើលត្រឡប់ទៅក្រោយជាង ១ខែមុនវិញ បញ្ហាទាក់ទងនឹងរឿងខ្សាច់មិនមែនជាប្រធានបទក្តៅ ដែលសាធារណជនយកមកជជែកពិភាក្សាដូចពេលបច្ចុប្បន្ននោះឡើយ។ ប្រសិនបើគ្មានការជីកកកាយទៅលើទិន្នន័យអង្គការសហប្រជាជាតិ ទេ តើភាពមិនប្រក្រតីនៃការលក់ធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់មួយនេះ និងការបាត់បង់ថវិកាជាតិ នឹងបន្តដល់ពេលណាទៀត?
តាមរយៈការពិនិត្យមើលបន្ថែមទៅលើទិន្នន័យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រមទាំងទិន្នន័យពីស្ថាប័នសិក្សាអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត វិសាលភាពនៃការនាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជា កាន់តែលេចចេញរូបរាងច្បាស់។
បញ្ហានៃការលក់ខ្សាច់ ក៏មិនខុសគ្នាពីបញ្ហាដទៃទៀតដែរ គឺការផ្គត់ផ្គង់កើតឡើងមកពីតម្រូវការពីបរទេស។
មហិច្ឆតាពង្រីកទឹកដីរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី បានធ្វើឲ្យប្រទេសនេះក្លាយទៅជាទីផ្សារ ឬអ្នកទិញខ្សាច់ធំជាងគេបង្អស់នៅលើសកលលោក។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសសិង្ហបុរី មានផ្ទៃដីជាង ៧០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ គឺធំជាងទីក្រុងភ្នំពេញបន្តិច។ កាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០ ផ្ទៃដីប្រទេសនេះមានត្រឹមតែជាង ៥៨០គីឡូម៉ែត្រការ៉េប៉ុណ្ណោះ។
ការកើនឡើងទំហំទឹកដីស្ទើរតែ ១ភាគ៤ គឺមិនមែនកើតឡើងដោយចំណាយអស់តិចនោះទេ។ ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺចាប់ពីឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ប្រទេសសិង្ហបុរី ចំណាយទឹកប្រាក់ជាង ១.៣០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីទិញខ្សាច់ជាង ១៤០លានតោនពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗ ក្នុងនោះគឺជិតពាក់កណ្ដាលទិញពីប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីចាក់ពង្រីកដីកោះដ៏តូចរបស់ខ្លួន។
នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ទិន្នន័យពីខមត្រេដ (Comtrade) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា តែមួយបាននាំចេញខ្សាច់ទៅសិង្ហបុរី ជាង ៥០លានតោន ស្មើនឹង ៤០ភាគរយនៃចំនួនខ្សាច់ទាំងអស់ដែលប្រទេសសិង្ហបុរី បានទិញក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។ ប្រទេសវៀតណាម ស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់លេខពីរ បន្ទាប់ពីកម្ពុជា គឺចំនួន ២៣ភាគរយ។ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី លក់ចេញ ១៥ភាគរយ មីយ៉ាន់ម៉ា ១៤ភាគរយ និងហ្វីលីពីន ៦ភាគរយ។
សក្ដានុពលនៃការលក់ខ្សាច់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានផ្ទៃដី ១៨១.០៣៥គីឡូម៉ែត្រការ៉េ គឺច្រើនជាងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលមានផ្ទៃដីជាង ៦០០.០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េទៅទៀត។ ប្រទេសវៀតណាម ហ្វីលីពីន និងម៉ាឡេស៊ី សុទ្ធតែមានផ្ទៃដីធំជាង ៣០០.០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ តែការនាំចេញខ្សាច់រួមរបស់ប្រទេសទាំងបីក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺមិនទាន់ស្មើកម្ពុជា ផង។
បើមើលឲ្យផុតពីតំបន់អាស៊ាន ទៅដល់ទ្វីបអាស៊ីទាំងមូលវិញ ទិន្នន័យពីវិទ្យាស្ថានបច្ចេកទេសម៉ាសាឈូសេត អិម.អាយ.ធី (Massachusetts Institute of Technology, MIT) បង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ខ្សាច់ធំជាងគេទីពីរក្នុងទ្វីបអាស៊ី គឺជិត ៧ភាគរយនៃទីផ្សារពិភពលោកទាំងមូល ប្រកៀកនឹងប្រទេសចិន ដែលនាំចេញជាង ៨ភាគរយ។ ការនាំចេញខ្សាច់របស់កម្ពុជា គឺនៅពីក្រោយចិន ១ភាគរយ ស្របពេលដែលផ្ទៃដីប្រទេសចិន ធំជាងកម្ពុជា រហូតទៅដល់ ៥៣ដង។
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសតូចមួយដូចកម្ពុជា អាចនាំចេញខ្សាច់ក្នុងបរិមាណច្រើនបែបនេះ បើធៀបទៅនឹងបណ្ដាប្រទេសជាច្រើនដែលធំជាងកម្ពុជា លើសលប់ទៅទៀតនោះ?
នេះជាសំណួរមួយដែលស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា ជាង៥០ បានចោទទៅក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីដើមខែវិច្ឆិកា តាមរយៈលិខិតចំហ។ ស្ថាប័នទាំងនោះស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញនូវទិន្នន័យទាំងអស់ដែលខ្លួនមានទាក់ទងនឹងការនាំចេញខ្សាច់ ព្រមទាំងរបាយការណ៍វាយតម្លៃទៅលើផលប៉ះពាល់នៃការបូមខ្សាច់រាប់ជាមួយផង។
រយៈពេលពីរថ្ងៃក្រោយពីលិខិតចំហបានដាក់ជូនទៅក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លិខិតចំហមួយពីក្រសួងនេះ បានឆ្លើយតបជូនទៅខាងស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលវិញ។ ក្រសួងបានលើកឡើងពីចំណាត់ការដែលខ្លួនបានធ្វើក្នុងឆ្នាំ២០១៦ នេះ ដូចជាការលុបបំបាត់ការបូមខ្សាច់ខុសច្បាប់ និងការផ្អាកបណ្ដោះអាសន្ននូវការចេញអាជ្ញាប័ណ្ណបូមខ្សាច់ថ្មី និងការផ្អាកការនាំចេញខ្សាច់របស់ក្រុមហ៊ុននានាដែលមិនមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់។ ចំពោះទិន្នន័យដែលចម្រូងចម្រាសរវាងកម្ពុជា និងសិង្ហបុរី វិញ ក្រសួងថាខ្លួននឹងពិនិត្យតួលេខទាំងនោះឡើងវិញ។
លិខិតដដែលបន្តទៀតថា ក្រសួងអញ្ជើញស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលឲ្យមកមើលរបាយការណ៍វាយតម្លៃការប៉ះពាល់បរិស្ថានដោយផ្ទាល់ ហើយព្រមទាំងថា ខ្លួននឹងរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាមួយសង្គមស៊ីវិលក្នុងពេលឆាប់ៗនេះទៀតផង។
នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ដែលជាហត្ថលេខីមួយរូបនៃលិខិតចំហមួយនោះ យល់ឃើញថា លិខិតចំហរបស់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល នៅខ្វះការពន្យល់ច្រើន ជាពិសេសទៅលើតួលេខខុសគ្នារវាងកម្ពុជា និងប្រទេសសិង្ហបុរី។ លោកថា ការពិនិត្យលម្អិតឡើងវិញ មិនមែនជារឿងពិបាកនោះទេ គ្រាន់តែទាមទារឲ្យក្រសួងសហការជាមួយភាគីសិង្ហបុរី ដែលលោក សន ជ័យ ជឿថា របាយការណ៍របស់ពួកគេ គឺមានភាពច្បាស់លាស់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក សន ជ័យ ថាការឆ្លើយតបរបស់ក្រសួងជាចំណុចចាប់ផ្ដើមមួយដ៏ល្អក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាខ្សាច់ដ៏ធំនេះ៖ «លិខិតរបស់ក្រសួង ជាការចាប់ផ្ដើមមួយនៃការនិយាយរកគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលក្នុងរឿងគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិខ្សាច់។ យើងសង្គមស៊ីវិល យើងស្វាគមន៍ចំពោះការបង្ហាញណាមួយក្នុងប្រជុំទល់មុខគ្នារវាងសង្គមស៊ីវិល និងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល»។
ជំនួបប្រជុំរវាងក្រសួង និងស្ថាប័នសង្គមស៊ីវិលទាក់ទងនឹងបញ្ហាបាត់លុយលក់ខ្សាច់នេះ នឹងដំណើរការនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ