ສະຖານບັນ ການເງິນສາກົລ ຄາດການອັດຕຣາເງິນກີບເຟີ້ ຢູ່່ທີ່ 9%-20%

ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ຫລາຍສະຖາບັນການເງິນສາກົລ ແລະທັງສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນ ຂອງ ສປປ ລາວ ໄດ້ຄາດຄະເນ ແນວໂນ້ມຂອງ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ຂອງລາວ ໃນປີ 2024 ຈະຢູ່ໃນລະດັບສູງ. ກອງທຶນເງິນສາກົລ ຫຼື IMF ຄາດວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ຂອງລາວ ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 9%, ໃນຂະນະທີ່ທະນາຄານໂລກ ຄາດວ່າ ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 15.2% ແລະ ທະນາຄານພັທນາເອເຊັຍ ຫຼື ADB ຄາດວ່າ ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 10%, ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ແລະກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນ ຂອງລາວ ຄາດວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ສເລັ່ຍໝົດປີ 2024 ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 18% ຫາ 20%.

ຜູ້ທີ່ຮູ້ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້ ນາງນຶ່ງ ຊຶ່ງບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 11 ມີນານີ້ວ່າ ສະພາບອັດຕຣາເງິນກີບເຟີ້ ຍັງຈະສືບຕໍ່ແກ່ຍາວ ຈະເຫັນໄດ້ຈາກ ອັດຕຣາແລກປ່ຽນເງິນກີບ ກັບເງິນບາທໄທຍ ແມ່ນອ່ອນຄ່າລົງຫຼາຍ ໃນໄລຍະຫຼາຍປີຜ່ານມາ ແລະ ບໍ່ມີທ່າທີວ່າ ຈະກັບຄືນມາແຂງຄ່າ ຄືແຕ່ກ່ອນໄດ້ ຍ້ອນທາງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ປ່ອຍປະລະເລີຍມາຍາວນານ.

“ແຂງຄ່າໄປໄດ້ຈັ່ງໃດ! ເມື່ອກ່ອນຫັ້ນ 250,000ໃ ພຸ່ງຂຶ້ນມາເລີຍຢູ່ທີ່ອັ່ນ 650,000 ຕອນນີ້ ຫຼືວ່າ 650 ຕໍ່ 1 ບາທເນາະ. ສະຖິຕິນ່າ ປີຜ່ານມາຫັ້ນ, ມັນກະສແດງໃຫ້ເຫັນແລ້ວວ່າ ເງິນກີບຂອງລາວເຮົາ ເຟີ້ແຮງ, ເຟີ້ໜັກ. ບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ ເປັນບັນຫາຊ້ຳເຮື້ອ ທີ່ມີມາດົນນານ. ເຣື່ອງແບບນີ້ນ່າ ໄດ້ຖືກປ່ອຍປະລະເລີຍມາຍາວນານເນາະ. ຈົນເປັນວັທນະທັມໄປແລ້ວວ່າຊັ້ນສາ.”

ບັນຫາເງິນເຟີ້ຢູ່ລາວ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ຈຳນວນຫຼາຍ ປະສົບກັບຄວາມທຸກຍາກ ແລະເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາໄພສັງຄົມ ຫຼາຍຢ່າງ ເປັນຕົ້ນ ການລັກເຄື່ອງຂອງ, ການຕົວະຍົວະຫຼອກລວງ ເຂົ້າສູ່ຂບວນການຄ້າມະນຸດ ຊຶ່ງຜູ້ປະກອບການຫ້ອງພັກໃຫ້ເຊົ່າ ນາງນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ມີຄົນເຊົ່າຫ້ອງພັກລາຍເດືອນ ຂອງນາງ ລັກເອົາເຄື່ອງຂອງໃນຫ້ອງເຊົ່າ ແລ້ວປົບໜີໄປ, ນາງໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ.

“ມີ ການແບບຂົນເຄື່ອງ ແບບອີ່ຫຍັງຈັ່ງຊີ້ນ່າ. ໄທບ້ານເຂົາເຈົ້າໄດ້ຍິນແບບ ຂົນເຄື່ອງໃນຕອນກາງຄືນແບບ 2 ໂມງ 3 ໂມງ ອິຫຍັງຈັ່ງຊີ້ຫັ້ນນ່າ. ບາດລາວຊິອອກໄປ ລາວກະບໍ່ແຈ້ງເນາະ. ມີແຕ່ບອກວ່າ ເອີ້! ຂ້ອຍຊິບໍ່ຢູ່ແລ້ວເດີ້. ບາດນັ້ນລ່ະ ຂ້ອຍຊິໃຫ້ຄົນອື່ນເຂົ້າມາຢູ່ ລາວບອກຂ້ອຍຈັ່ງຊີ້.”

ໃນຂະນະດຽວກັນ ຊາວບ້ານນາງນຶ່ງ ກໍເວົ້າວ່າ ລູກສາວຂອງນາງ ຖືກກຸ່ມຄົນບໍ່ດີ ຕົວະຍົວະໄປເຮັດວຽກ ນຳຮ້ານບັນເທິງ ຢູ່ເຂດເສດຖະກິຈພິເສດສາມຫຼ່ຽມຄຳ ຍ້ອນເງິນກີບເຟີ້ ຄອບຄົວມີບັນຫາການເງິນ ບໍ່ກຸ້ມຢູ່ບໍ່ກຸ້ມກິນ. ມາເຖິງປັດ ຈຸບັນ ລູກສາວຂອງນາງ ກໍຍັງບໍ່ທັນອອກມາໄດ້ ເຖິງແມ່ນວ່າ ນາງຈະໄດ້ໄປຕິດຕໍ່ພົວພັນ ນຳພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ແລະໄດ້ເສັຍເງິນໄປຫຼາຍແລ້ວ.

“ໄປຕາມຂັ້ນຕອນນ່າບໍ່ຮູ້ແລ້ວຈັກເທື່ອ. ມັນມີຈັກຂັ້ນຕອນ, ຂ້ອຍກະຢາກຮູ້ເທື່ອ. ເງິນກະເສັຍບັກຫຼາຍໆ. ເຂົາກໍລັກຕິດຕໍ່ຫາຫັ້ນແຫຼະ. ລັກຕິດຕໍ່ຫານີ້, ຄັນບໍຣິສັດເຂົາຮູ້ ຄັນເຂົາຈັບໄດ້ ກະເຈັບໜັກສຸດແຫຼະ.”

ເລື່ຶອງເງິນກີບເຟີ້ ທ່ານ ອະດິສອນ ເສມແຍ້ມ, ນັກວິຊາການ ດ້ານລາວສຶກສາ ຈາກຈຸລາລົງກອນ ມະຫາວິທຍາໄລຂອງໄທຍ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ບັນຫາເງິນເຟີ້ຢູ່ລາວ ມີສັນຍານເຕືອນ ມາຕັ້ງແຕ່ກ່ອນໄລຍະ ການແຜ່ຣະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19 ພຸ້ນແລ້ວ, ຈະເຫັນໄດ້ຈາກການ ທີ່ບັນດາທະນາຄານທຸລະກິດ ຕ່າງກໍເປີດໃຫ້ມີການຝາກເງິນ ດ້ວຍສະກຸນເງິນໂດລ້າຣ໌ ແລະເງິນບາທ ຄຽງຄູ່ໄປກັບເງິນກີບ. ການລະດົມເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດ ເຂົ້າສູ່ລະບົບທະນາຄານ ກໍຍ້ອນລະບົບເສຖກິຈ-ການເງິນຂອງລາວ ມີຄວາມຕ້ອງ ການເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດຫຼາຍ.

(ພາສາໄທຍ) “ຄັນແມ່ນເຣື່ອງເງິນເຟີ້ນີ້, ລາວມີບັນຫາ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ປີນຶ່ງ, 2 ປີນ່າ. ບັນຫານີ້ ມັນເກີດກ່ອນໂຄວິດ. ກໍຣະນີຂອງລາວນີ້ ຂ້ອຍກໍເຣີ່ມຮູ້ແລ້ວວ່າ ມັນເຣີ່ມມີບັນຫາ ໃນມູມຂອງວິກິດເງິນ. ເກືອບທຸກທະນາຄານ ສາມາດເປີດບັນຊີທະນາຄານ ເປັນເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດ ໄດ້ທັງນັ້ນ. ບໍ່ວ່າຈະເປັນການຝາກ ໃນຮູບແບບເງິນບາທ, ເງິນໂດລ້າຣ໌ ມັນກໍສແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງວ່າ ມັນເຣີ່ມຂາດແຄນເງິນ ຍ້ອນວ່າ ເວລາເຂົາເຈົ້າຢາກໄດ້ເງິນໂດລ້າຣ໌ ຫຼືເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດນີ້ ມັນກໍຕ້ອງໄປຊື້ ຫຼືຫາເງິນໂດລ້າຣ໌ ຫຼືເງິນບາທໃນທະນາຄານ ຊຶ່ງມັນຂາດແຄນ.”

ທ່ານ ກ່າວຕື່ມອີກວ່າ ການຮັບຝາກເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດ ຂອງທະນາຄານທຸຣະກິຈລາວ ເປັນການຢັ້ງຢືນວ່າ ການຖືເງິນ ພຽງສະກຸນເງິນດຽວ ແມ່ນມີຄວາມສ່ຽງຫຼາຍ ຍ້ອນເງິນກີບ ຍັງບໍ່ທັນມີສະຖຽນຣະພາບ ແລະຄວາມໜ້າເຊື່ອຖືຫຼາຍ ພໍປານໃດ ແລະທ່ານຄາດວ່າ ຖ້າຣັຖບານລາວ ບໍ່ມີມາຕການແກ້ໄຂບັນຫາເງິນເຟີ້ ຢ່າງຈິງຈັງ ແລະເປັນຮູບປະທໍາ, ບັນຫາເງິນເຟີ້ຂອງລາວ ກໍຍັງຈະສືບຕໍ່ແກ່ຍາວ ຕໍ່ໄປອີກ.

ກ່ຽວກັບເຣື່ອງທີ່ວ່ານີ້ ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໄດ້ພະຍາຍາມຕິດຕໍ່ໄປຫາ ເຈົ້າໜ້າທີ່ທະນາຄານໂລກ ແລະທະນາຄານພັທນາເອເຊັຍ ປະຈຳ ສປປ ລາວ ແລະໄປຫານັກວິຊາການ ດ້ານເສຖສາດ-ການເງິນ ແຕ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະນັກວິຊາການລາວ ຍັງບໍ່ທັນສະດວກ ທີ່ຈະໃຫ້ຂໍ້ມູນ ແລະຄຳເຫັນໄດ້.

ອີງຕາມບົດຣາຍງານຫຍໍ້ ຂອງສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ສປປ ລາວ, ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ສເລັ່ຍ ໝົດປີ 2023 ຢູ່ທີ່ 31.2% ຄືເພີ່ມຂຶ້ນຈາກປີ 2022 ເຖິງ 7.8% ຍ້ອນສະພາບເສຖກິຈ-ການເງິນ ຂອງລາວ ຕົກຕ່ຳລົງ ແລະນະໂຍບາຍ ການແກ້ໄຂບັນຫາເງິນເຟີ້ ຂອງຣັຖບານລາວ ຍັງເຮັດບໍ່ທັນໄດ້ດີ ເທົ່າທີ່ຄວນ.

ອີງຕາມບົດສລຸບຂາດຕົວ ລວມຍອດມູນຄ່າຜລິຕພັນຫາຍໃນ ຫລື GDP ປີ 2023  ແລະການຕີລາຄາສະພາບແນວແນ້ມເສຖກິຈ ປີ 2024 ຂອງ ສປປລາວ, ສະພາບແນວໂນ້ມອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ປີ 2024 ຄາດວ່າ ຍັງຈະສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແຕ່ຢູ່ໃນຈັງຫວະທີ່ຊ້າລົງ ເມື່ອທຽບກັບປີທີ່ຜ່ານມາ ສາເຫດແມ່ນເນື່ອງຈາກຄວາມຕ້ອງການການຊົມໃຊ້ ພາຍໃນ ທີ່ມີຄວາມຕ້ອງການບໍຣິໂພກຫລາຍຂຶ້ນ ເມື່ອທຽບກັບປີຜ່ານມາ ແລະສະພາບການເໜັງຕີງ ຂອງລາຄາສິນຄ້ານໍາເຂົ້າ ໂດຍສະເພາະແມ່ນລາຄານໍ້າມັນເຊື້ອເພີງ ຄາດວ່າຈະສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນອົງການໂອເປັກ ໄດ້ປະກາດຫລຸດກໍາລັງການຜລິດລົງ ແລະການກີດກັ້ນທາງດ້ານການຂົນສົ່ງສິນຄ້າ ແລະການຄ້າລະຫວ່າງປະເທດ ຂອງບັນດາປະ ເທດເສຖກິຈຂນາດໃຫຍ່. ໃນນັ້ນ ກອງທຶນເງິນສາກົລ ຄາດຄະເນວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ຂອງບັນດາປະເທດ ທີ່ພັທນາແລ້ວຈະເພີ່ມຂຶ້ນໃນລະດັບ 3%, ສະຫະຣັຖອາເມຣິກາ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 2.8%, ອັງກິດຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 3.7%, ຂົງເຂດຢູໂຣບຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 19.9% ແລະ ຂົງເຂດປະເທດອາເມຣິກາລາຕິນຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 10.7%. ສໍາລັບບັນດາປະເທດ ໃກ້ຄຽງກັບ ສປປ ລາວ ເຊັ່ນປະເທດໄທຍ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 1.6%, ກັມພູຊາຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 3%, ວຽດນາມຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 3.4% ແລະປະເທດຈີນຈະເພີ່ມຂຶ້ນ 1.7%. 

ຍ້ອນຄວາມບໍ່ແນ່ນອນ ຂອງສະພາບການສາກົລ ເປັນຕົ້ນ ຄວາມຂັດແຍ່ງທາງການເມືອງ ແລະການທະຫານ, ໄພພິບັດທາງທັມມະຊາຕ ທີ່ຄາດໄດ້ຍາກ, ການຜລິດນໍ້າມັນຫລຸດລົງ ແລະເຖິງສິນຄ້າຫລາຍຢ່າງ ຈະມີລາຄາຕໍ່າລົງ ເປັນ ຕົ້ນ ລາຄາພະລັງງານ ຮວມທັງລາຄານໍ້າມັນເຊື້ອເພີງ, ສິນຄ້າກະສິກໍາ, ປຸ໋ຍ ແລະແຮ່ທາດຕ່າງໆ ແຕ່ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ກໍຍັງຄາດຄະເນວ່າ ໃນປີ 2024 ນີ້ ອັດຕຣາເງິນກີບ ຈະສືບຕໍ່ເຟີ້ ແຕ່ຈະເຟີ້ບໍ່ຫລາຍຄືປີກາຍ ອີງໃສ່ການຄາດຄະເນ ຕາມຫຼັກການວິທະຍາສະຖິຕິ, ຂໍ້ມູນ, ຜົລການຄາດຄະເນ ເດືອນ ມົກກະຣາ 2024 ນີ້. ໝາຍຄວາມວ່າ ການຄຸ້ມຄອງອັດຕຣາເງິນເຟີ້ຂອງ ສປປ ລາວ ຈະປະຕິບັດບໍ່ໄດ້ຕາມຄາດໝາຍ ຂອງແຜນພັທນາເສດຖະກິຈ-ສັງຄົມ ແຫ່ງຊາຕ ທີ່ສະພາແຫ່ງຊາຕ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ ໃນມື້ວັນທີ 21 ພຶສຈິກາ 2023 ທີ່ວ່າ ຈະໃຫ້ຫຼຸດລົງ ຢູ່ໃນລະດັບ ບໍ່ເກີນ 9% ໃນທ້າຍປີ 2024 ແຕ່ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນ ຂອງລາວ ຄາດຄະເນວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ສເລັ່ຍ ໝົດປີ 2024 ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 18%-20%.