ລາວ ຈະຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກ ປະເທດ ດ້ອຍພັທນາ

ທາງການລາວ ຈັດກອງປະຊຸມໂຕະມົນ ຣະດັບສູງຄັ້ງທີ 3 ຜ່ານລະຣົບ ທາງໄກ ທີ່ສຳນັກງານ ນາຍົກ ຣັຖມົນຕຣີ ໃນວັນທີ 17 ພືສຈິກາ 2021 ຜ່ານມາ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້ ເພີ່ມທະວີການເປັນຄູ່ຮ່ວມ ເພື່ອຍົກສູງປະສິດທິຜົນໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັທນາເສຖ ກິຈ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ 5 ປີ ໂດຍຈະເລັ່ງລັດການບັນລຸເປົ້າໝາຽ ການພັທນາແບບຍືນຍົງ ແລະການຫຼຸດພົ້ນຈາກສະຖານະ ປະເທດດ້ອຍພັທນາ ໃນໄລຍະການຟື້ນຟູຜົນກະທົບ ຈາກການຣະບາດຂອງໂຄວິດ-19.

ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ຂອງລາວກ່າວໃນກອງປະຊຸມວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າ ສປປ ລາວ ຈະບັນລຸໄດ້ 3 ເງື່ອນໄຂ ຂອງການຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກ ສະຖານະພາບ ປະເທດດ້ອຍພັທນາ ແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ຜົນກະທົບຂອງການຣະບາດໂຄວິດ-19 ໃນໄລຍະ 2 ປີ ຜ່ານມານີ້ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ສະຖານະພາບຂອງລາວ ໃນການປະຕິບັດ 3 ເງື່ອນໄຂນັ້ນຫຼຸດລົງ. ສະນັ້ນຈຶ່ງມີຄວາມຈຳເປັນ ຕ້ອງໄດ້ກວດກາ ແລະທົບທວນສະຖານະພາບ ແລະຄວາມພ້ອມຂອງ ສປປ ລາວ ຄືນໃໝ່ ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບຄວາມເປັນຈິງໃນປັດຈຸບັນ.

ຂະນະທີ່ ທ່ານ ສອນໄຊ ສີພັນດອນ ຮອງນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ແລະ ຣັຖມົນຕຣີກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທືນ ກ່າວໃນກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ວ່າ ເພື່ອຮັບປະກັນຜົນສຳເຣັດ ຂອງກອງປະຊຸມ ໂຕມະມົນຣະດັບສູງ ໃນຄັ້ງນີ້ ຂໍຊຸກຍູ້ໃຫ້ບັນດາກະຊວງ, ອຳນາດການປົກຄອງ ຂັ້ນແຂວງ, ຄູ່ຮ່ວມພັທນາ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ພາກເອກະຊົນ ແລະອົງການຈັດຕັ້ງ ທາງສັງຄົມທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ທັງໝົດຈົ່ງສືບຕໍ່ປະກອບສ່ວນ ຫາລື ແລະປະສານງານຮ່ວມກັນຢ່າງໃກ້ຊິດ ເພື່ອປະກອບສ່ວນ ຕໍ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັທນາ ເສຖກິຈ-ສັງຄົມ ແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 9 ບັນລຸຜົນ ແລະມີປະສິດທິພາບ.

ໃນໂອກາດດັ່ງກ່າວ ທ່ານ Achim Steiner ຮອງປະທານ ກຸ່ມພັທນາແບບຍືນຍົງ ອົງການພັທນາແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ ຫຼື United Nations Development Program (UNDP) ກ່າວໃນກອງປະຊຸມໂຕະມົນຣະດັບສູງ ຄັ້ງທີ 13 ຜ່ານຣະບົບທາງໄກ ທີ່ນະຄອນນີວຢອກ (New York) ປະເທດສະຫະຣັຖອາເມຣິກາ ໃນວັນທີ 17 ພືສຈິກາ ຣະບຸວ່າ ທຸກໜ່ວຍງານ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຈະໃຫ້ການຮ່ວມມື ກັບຣັຖບານລາວ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວ ບັນລຸໄດ້ຕາມເປົ້າໝາຽ ການພັທນາແບບຍືນຍົງໃນປີ 2030.

ການຣະບາດຂອງໂຄວິດ-19 ໃນໄລຍະ 2 ຜ່ານມານີ້ ກໍເຮັດໃຫ້ການ ໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ເດັກ ແລະ ແມ່ຍິງໃນລາວເພີ່ມຂື້ນ, ເດັກນ້ອຍຕ້ອງສູນເສັຽເວລາ ທີ່ມີຄ່າຂອງພວກເຂົາ ຫຼາຍເດືອນທີ່ບໍ່ໄດ້ເຂົ້າໂຮງຮຽນ ແລະການເລັ່ງສັກວັກຊີນປ້ອງກັນ ໂຄວິດ-19 ໃຫ້ບັນລຸຕາມເປົ້າໝາຍ 50% ພາຍໃນປີ 2021ຊຶ່ງຣັຖບານລາວ ຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເປັນພິເສດ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ ແລະເຮັດໃຫ້ແຜນພັທນາ ເສຖກິຈ-ສັງຄົມ ດຳເນີນໄປຢ່າງມີປະສິທິພາບ.

ທ່ານ Achim Steiner ຮອງປະທານກຸ່ມພັທນາແບບຍືນຍົງອົງການພັທນາແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດຫຼື UNDP ກ່່າວຕໍ່ກອງປະຊຸມໂຕະມົນ ຣະດັບສູງຄັ້ງທີ 13 ໃນຕອນນຶ່ງວ່າ:

“ເຊີ່ງ ສປປ ລາວເອງແມ່ນຢູ່ບົນເສັ້ນທາງ ໃນການນຳໄປສູ່ການຫຼຸດພົ້ນ ອອກຈາກການເປັນປະເທດດ້ອຍພັທນາ ໃນປີ 2026, ຍຸດທະສາດໃນການສ້າງສະພາບ ເສຖກິຈໃນໄລຍະການຣະບາດ ຂອງໂຄວິດ-19 ໃຫ້ກັບມາດີຂື້ນກວ່າເກົ່າ ຄວນເປັນນຶ່ງໃນ ສ່ວນສຳຄັນຂອງແຜນງານດັ່ ງກ່າວຊຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າ ການຣະບາດຂອງພະຍາດ ໃນຄັ້ງນີ້ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຮູ້ໄດ້ຢ່າງເລິກເຊີ່ງ ກ່ຽວກັບຄວາມບໍ່ເທົ່າທຽມທີ່ມີຢູ່.”

ແນວໃດກໍຕາມ ຊາວລາວຈຳນວນນຶ່ງ ເຫັນວ່າແຜນການພັທນາ ເສຖກິຈ-ສັງຄົມ 5 ປີ ຂອງຣັຖບານລາວນັ້ນ ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຽສະຖານະພາບ ປະເທດດ້ອຍພັທນາໃນປີ 2026 ຂອງຣັຖບານລາວນັ້ນ ຈະບໍ່ບັນລຸໄດ້ຕາມເປົ້າໝາຽ ເນື່ອງຈາກມີບັນຫາ ທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ເປັນຕົ້ນການພັທນາດ້ານໂຄງຮ່າງ ພື້ນຖານທີ່ຈຳເປັນ ເຊັ່ນໄຟຟ້າ, ນໍ້າປະປາ, ສຸກສາລາ ແລະ ຖນົນຫົນທາງ ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບການພັທນາໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ໃນເຂດສອກຫຼີກຫ່າງໄກ.

ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງຂໍສເນີ ໃຫ້ຣັຖບານລາວສຸມໃສ່ ງົບປະມານເພື່ອເລັ່ງຊຸກຍູ້ ສົ່ງເສີມການປູກ, ການລ້ຽງ ໃຫ້ກັບຊາວບ້ານ ໃນເຂດຊົນນະບົດ ເພື່ອໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີອາຊີບ ແລະລາຍໄດ້ໝັ້ນຄົງ ຫຼັງຈາກຕ້ອງປະເຊີນກັບສະພາບການ ຣະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19 ຢ່າງໜັກໜ່ວງຕລອດ 2 ປີຜ່ານມາ. ດັ່ງຊາວບ້ານຢູ່ແຂວງຫົວພັນ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 19 ພືສຈິກາ ນີ້ວ່າ:

“ມັນກໍຫຼາຍສາເຫດ ກໍຖືວ່າສະພາບແວດລ້ອມ ກໍຫຼາຍອັນເນາະ ທຸກຍາກໄປອີກ ບໍ່ມີການພັທນາ ຄາໂຄວິດຫັ້ນແຫຼະ ຄັນວ່າມັນມີທືນ ເຂົ້າມາພັທນາຫັ້ນ ເລັ່ງໃສ່ການ ປູກ ກັບການລ້ຽງ ເປັນຕົ້ນຕໍ.”

ຊາວລາວອີກຜູ້ນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວວ່າເປັນໄປໄດ້ຍາກຫຼາຍ ທີ່ຈະນຳພາໃຫ້ປະເທດຫຼຸດພົ້ນ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດ ດ້ອຍພັທນາໄດ້ໃນປີ 2026 ເພາະຊາວບ້ານ ສ່ວນຫຼາຍຍັງບໍ່ທັນມີອາຊີບ ແລະລາຍໄດ້ຢ່າງໝັ້ນຄົງ. ໃນຂນະທີ່ຊາວບ້ານ ຈຳນວນນຶ່ງບໍ່ມີຮອດດິນ ທຳການກະເສຕ, ຊາວລາວຜູ້ນຶ່ງ ໃນແຂວງຈຳປາສັກ ກ່າວກຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນວ່າ:

“ຄັນຊິເວົ້າເຣື່ອງລາຍຮັບ ຂອງປະຊາຊົນລາວເຮົານີ້ ບໍ່ໄດ້ຜູ້ນຶ່ງຫັ້ນພັນໂດລາ 200 ໂດລາຣ໌ ກໍຍັງຍາກ ລະບົບຄົນລາວເຮົານີ້ ບາດນີ້ປະຊາຊົນກໍບໍ່ມີບ່ອນທຳການຜລິດ ມັນກາຊິຫຍຸ້ງຍາກ.”

ສ່ວນຊາວລາວອີກຜູ້ນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກໍເຫັນວ່າການຣະບາດ ຂອງໂຄວິດ-19 ໃນໄລຍະ 2 ຜ່ານມານີ້ ພົບເຫັນຄົນທຸກຍາກຂື້ນຫຼາຍ ບາງຄົນຖືກໂຈະວຽກ ບໍ່ມີລາຍໄດ້, ບາງຄົນກໍບໍ່ມີຮອດເງິນຊື້ເຂົ້າກິນ ຈົນກາຍເປັນບັນຫາໃຫ້ຄົນເລົ່ານັ້ນ ໝົດຫົນທາງທຳມາຫາກິນ ແລະອອກໄປປຸ້ນຈີ້ິຊາວບ້ານ ສະນັ້ນແລ້ວຣັຖບານລາວ ຕ້ອງເລັ່ງໃສ່ສົ່ງເສີມຜູ້ຖືກໂຈະວຽກ ຫຼືຫວ່າງງານ ໃຫ້ມີວຽກເຮັດ ງານທຳເພື່ອ ຫຼຸດຜ່ອນບັນຫາດັ່ງກ່າວ. ຊາວລາວຜູ້ນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ໂອ້ ບໍ່ຢາກລອດໄດ້ ເຂົ້າກະດາຍລັກເລັກກັນ ປຸ້ນຈີ້ກັນກິນແຫຼະ ຄູ່ມື້ນີ້ກະດາຍແຕ່ກີ້ມັນບໍ່ຄ່ອຍມີປານໃດດຽວນີ້ ມີລະໃດຜູ້ມີກໍແມ່ນແລ້ວ ຜູ້ມັນມີ ຜູ້ບໍ່ມີຫັ້ນຕີ້ແມ່ນຕົ້ມເຂົ້າກິນ ເຮັດບາບເຂົາໃດ ຜູ້ມັນບໍ່ມີເດ້ງານການກໍບໍ່ໄດ້ເຮັດ.”

ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ວິຊາການ ດ້ານການພັທນາ ເສຖກິຈ-ສັງຄົມ ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຽ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານະພາບ ປະເທດດ້ອຍພັນທາ ຂອງປະເທດລາວ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທືນ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນນີ້ວ່າ ຣັຖບານລາວສູນເສັຽເວລາ ໄປ 2 ປີ ໃນການດຳເນີນການແຜນພັທນາ ເສຖກິຈ-ສັງຄົມ ເຮັດໃຫ້ໂອກາດທີ່ຈະຫຼຸດພົ້ນ ອອກຈາກສະຖານະພາບ ປະເທດດ້ອຍພັທນາມີໜ້ອຍລົງ. ແນວໃດກໍຕາມໃນໄລຍະ ທີ່ມີການຣະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19 ນີ້ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນໝົດສິ້ນໄປ ກໍຢາກໃຫ້ຣັຖບານລາວ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ການພັທນາ ໂຄງຮ່າງພື້ນຖານຈຳເປັນ, ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການຜລິດສິນຄ້າ ໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ຄວບຄູ່ໄປນໍາດ້ວຍ.

“ມັນມາຄາແລ້ວ ມັນຄາຢູ່ນຳເບື້ອງຣັຖ ເບື້ອງອຳນາດການປົກຄອງ ທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ເຂົ້າໄປຊ່ອຍເຂົາເຈົ້າໂຕຢ່າງວ່າ ເຣື່ອງລາຍຮັບນີ້ ມັນມີຢູ່ການຜລິດແປງເປັນສິນຄ້າ ຕ້ອງໄດ້ເວົ້າເຣື່ອງເສັ້ນທາງ ເວົ້າເຣື່ອງຕລາດເວົ້າເຣື່ອງຄຸນນະພາບ ເຂົ້າໄປຊ່ອຍເຂົາເຈົ້າເດ້ ມີແຕ່ແຜນບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດ.”

ເມື່ອວັນທີ 26 ກຸມພາ 2021 ຄະນະກັມການດ້ານນະໂຍບາຍ ການພັທນາແຫ່ງ ສະຫະປະຊາຊາດທີ່ນະຄອນເຈນີວາ (Geneva) ປະເທດສວິດເຊີແລນ (Switzerland) ໄດ້ປະກາດຮັບຮອງໃຫ້ ສປປ ລາວ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກ ສະຖານະປະເທດດ້ອຍພັທນາ ໃນປີ 2026 ຈາກເດີມທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນປີ 2024 ຍ້ອນເຫັນວ່າ ການຣະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19 ໃນປີ 2020 ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ສະພາບເສຖກິຈ ມະຫາພາກຂອງປະເທດຢ່າງໜັກໜ່ວງ.

ໃນໄລຍະ 5 ປີຜ່ານມານີ້ ທາງການລາວຕ້ອງສ້າງ ຄວາມເຂັ້ມແຂງທາງດ້ານເສຖກິຈ ໃຫ້ດີຂື້ນກວ່າເກົ່າທັງການຜລິດການກະເສຕ, ການສົ່ງອອກສິນຄ້າ ແລະບໍຣິການ, ຄວາມເຂັ້ມແຂງຂອງການສົ່ງອອກສິນຄ້າ, ບັນຫາອຸປະສັກຂອງເສຖກິຈ ຂະນາດນ້ອຍ ຫຼື Small and Medium-sized Enterprise (SME) ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນປະຊາຊົນ ບໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມສ່ຽງ ໃນການພັດຖິ່ນ ຍ້ອນພັຍທັມຊາດ.

ຂະນະທີ່ ສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາ ເສຖກິຈແຫ່ງຊາດ ຣາຍງານເມື່ອວັນທີ 19 ເມສາ 2020 ຣະບຸວ່າ ການຣະບາດຂອງເຊື້ອ ໂຄວິດ-19 ຈະເຮັດໃຫ້ເສຖກິຈ ຂອງປະເທດລາວເຕີບໂຕ ໃນຣະດັບທີ່ຊ້າ ທີ່ສຸດໃນຮອບ 10 ປີ ແລະມີຄວາມສ່ຽງ ສູງທີ່ລາວອາດຈະບໍ່ບັນລຸເປົ້າໝາຽໃນການຫຼຸດພົ້ນຈາກສະຖານະປະເທດດ້ອຍພັທນາແລະບັນລຸວິໃສທັດເພື່ອກ້າວໄປສູ່ປະເທດ ທີ່ມີລາຍຮັບຣະດັບປານກາງແລະສູງ ຮວມເຖິງບັນລຸ ບັນດາເປົ້າໝາຽການພັທນາ ແບບຍືນຍົງໃນປີ 2030 ໂດຍ ບໍ່ອາດຫຼີກເວັ້ນໄດ້. ປັດຈຸບັນອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ກຳນົດໃຫ້ 47 ປະເທດທົ່ວໂລກຮວມເຖິງປະເທດລາວ ຢູ່ໃນສະຖານະປະເທດດ້ອຍພັທນາ ຫຼື Least Development Countries (LDC).