ການໃຊ້ສານເຄມີ ຍັງມີຢູ່ ໃນບາງແຂວງ

ຊາວລາວ ຫຼາຍຄົນ ເຫັນວ່າ ການຄວບຄຸມ ການໃຊ້ ສານເຄມີ ໃນການກະເສດ ແລະ ອຸດສາຫະກັມ ເຣີມດີຂື້ນຢູ່ ເມື່ອທຽບ ຈາກແຕ່ກ່ອນ, ແຕ່ຍັງພົບວ່າ ການໃຊ້ ສານເຄມີ ພັດຍັງ ແຜ່ຫຼາຍ ຢູ່ທຸກວົງການ ທັງທີ່ ທາງການລາວ ພະຍາຍາມ ຫຼຸດຜ່ອນ ການນຳໃຊ້ ແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ຍັງ ບໍ່ສຳເຣັດຜົລ ເທົ່າທີ່ຄວນ ແລະ ບໍ່ມີການຕິດຕາມ ກວດກາ ຢ່າງໃກ້ຊິດ ແຕ່ລະມື້. ດັ່ງຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງນອງ ແຂວງສວັັນນະເຂດ ທີ່ໄດ້ຮັບ ຜົລກະທົບ ຈາກການໃຊ້ ສານເຄມີ ໃນການລົງທຶນ ດ້ານກະສິກັມ ຂອງນັກລົງທຶນ ວຽດນາມ ກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 27 ສິງຫາວ່າ:

“ເຄີຍເຂົ້າຢູ່ຫັ້ນ ເຄມີແຫຼະ ມີແຕ່ເຄມີ ອາບນໍ້າ ກາຄັນໝົດໂອ ຫຼາຍຄົນ ໃຜກາຢ້ານ ໝົດແຫຼະ ຢ້ານເປັນ ອັນຫັ້ນແຫຼະ ຂອງຕ່າງປະເທດ ກາຂອງເຫັນ ພວກວຽດ ຫັ້ນແຫຼະ.”

ໃນຂນະທີ່ ຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງເຊໂປນ ແຂວງສວັນນະເຂດ ທີ່ເຄີຍໄດ້ຮັບ ຜົລກະທົບ ຈາກໃຊ້ ສານເຄມີ ໃນໂຮງງານ ຜລິດເຈັ້ຍ ຂອງບໍຣິສັດ ຊັນເປເປີ ໂຮນດິ້ງ ຈຳກັດ ເຊິ່ງເປັນຂອງນັກ ລົງທຶນຈີນ ກ່າວວ່າ “ເຖິງແມ່ນວ່າ ພາກສ່ວນ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈະມີການຄວບຄຸມ ການໃຊ້ ສານເຄມີຢູ່ ໂຮງງານ ດັ່ງກ່າວແລ້ວ ໃນກ່ອນໜ້ານີ້ ແຕ່ຍັງເຫັນໂຮງງານ ດັ່ງກ່າວ ໃຊ້ສານເຄມີ ແລະ ປ່ອຍນໍ້າເສັຽ ທີ່ປົນເປື້ອນ ສານເຄ ມີລົງແຫຼ່ງນໍ້າ ທັມມະຊາດ ຢູ່ເປັນບາງໄລຍະ ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະມີການແກ້ໄຂ ບັນຫາ ກິ່ນຂິວ ແລ້ວກໍຕາມ.

“ໂຮງງານ ຊັນເປເປີ້ ກາປ່ອຍລົງນໍ້າເລີຍ ຢູ່ຫັ້ນແຫຼະ ຈັກເພິ່ນ ປ່ອຍແນວໃດ ແຫຼະຊ່ວງນີ້ ນ່າຊ່ວງນຶ່ງ ຫັ້ນປາຕາຍ ບໍ່ໄດ້ກິນແລ້ວ ຊ່ວງນີ້ ຍາມຝົນຫຼັງໆ ນີ້.”

ຄົນງານລາວ ທີ່ເຮັດວຽກ ຢູ່ສວນກ້ວຍຈີນ ຂອງ ບໍຣິສັດ ວີເອັສ ຈຳກັດ ຢູ່ບ້ານທ່າເຮືອ ເມືອງບໍລິຄັນ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ກ່າວວ່າ ມາຮອດ ປັຈຈຸບັນ ພາຍໃນສວນກ້ວຍ ຍັງມີ ການໃຊ້ສານເຄມີ ຢູ່ຕາມ ປົກກະຕິ ບໍ່ໄດ້ຫຼຸດຜ່ອນລົງ ແຕ່ຢ່າງໃດ ເນື່ອງຈາກ ທາງບໍຣິສັດ ຢ້ານວ່າ ຈະປູກກ້ວຍ ໄດ້ຜົລບໍ່ງາມ ຫາກບໍ່ໃຊ້ ສານເຄມີ, ແຕ່ໄລຍະຫຼັງໆ ມານີ້ ທາງນາຍຈ້າງ ກໍໄດ້ມອບ ອຸປກອນ ປ້ອງກັນ ສານເຄມີ ແກ່ຄົນງານ ພາຍຫຼັງ ເຄີຍເກີດ ເຫດການ ຄົນງານລາວ ເສັຽຊີວິດ 2 ຄົນອັນເກີດ ຈາກສານເຄມີ ສະສົມ ໃນຮ່າງກາຍ.

“ກາວ່າ ແຫຼະ ຄືເກົ່າ ເທົ່າເດີມແຫຼະ ອັນນີ້ ບໍ່ຮູ້ສິວ່າແຫຼະ ແນວໃດ ມັນກາຕ້ອງໃຊ້ ແນວນັ້ນ ກາໃຫ້ຢູ່ ດ້າມແພອັດປາກ ຫັ້ນແຫຼະ ຖືວ່າ ເຂົາແຈກໃຫ້ຢູ່ ແຕ່ເຮົາ ວ່າແຫຼະ ຂື້ນກັບເຮົາເອງ ເຮົາກາຮັກສາໂຕເຮົາ ຢູ່ໃດ ບໍ່ຮັກສາ ກາຄືວ່າ ຫັ້ນແຫຼະ ອັນນີ້ ຜົລສະທ້ອນ ກາມີ ໝົດຫັ້ນແຫຼະ.”

ສ່ວນຊາວບ້ານ ຢູ່ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ ອີກທ່ານນຶ່ງ ກ່າວວ່າ ປັຈຈຸບັນ ຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ ຂອງລາວເອງ ກໍບໍ່ມີ ບັນຫາ ເຣື່ອງຜົລກະທົບ ຈາກສານເຄມີ ໃນສວນກ້ວຍຈີນ ອີກເລີຍ ພາຍຫຼັງ ທີ່ທາງການ ມີການຄວບຄຸມ ການນໍາໃຊ້ ແລະ ບັນດາ ບໍຣິສັດ ປູກກ້ວຍ ຂອງຈີນ ແຕ່ລະແຫ່ງ ກໍໄດ້ເຊົາປູກ ແລະ ເດີນທາງ ກັບໄປປະເທດຈີນ ຕັ້ງແຕ່ກ່ອນ ການແຜ່ຣະບາດ ຂອງໂຄວິດ-19.

“ບໍ່ມີແລ້ວ ຫຼວງນໍ້າທາ ຊ່ວງເຂົາເຈົ້າ ເຮັດກ້ວຍ ກາມີ ຖົງຢາງ ເຄໝອກເຄມີ ເຂົາຖິ້ມຊະຖີ້ມຊາຍ ຫັ້ນນ່າ ດຽວນີ້ ເຂົາກາປິດ ເຂົາບໍ່ໃຫ້ ປູກແລ້ວ ເຂົາບໍ່ໃຫ້ ເຊົ່າດິນ ຕໍ່ແລ້ວ ຂະເຈົ້າ ກັບຄືນບ້ານ ໝົດແລ້ວ."

ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ເຮັດວຽກ ກ່ຽວກັບ ການກວດກາ ການນໍາໃຊ້ ສານເຄມີ ກ່າວວ່າ ມາຮອດ ປັຈຈຸບັນ ຢູ່ພາຍໃນ ເມືອງຂອງ ທ່ານເອງ ກໍມີການນໍາໃຊ້ ສານເຄມີ ຫຼຸດລົງຫຼາຍ ທັງໃນການກະເສດ ແລະ ອຸດສາຫະກັມ ເນື່ອງຈາກ ທາງກະຊວງອຸດສາຫະກັມ ແລະ ການຄ້າ ໄດ້ມີ ຄຳສັ່ງໃຫ້ ຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ຄວບຄຸມ ການໃຊ້ ສານເຄມີ ເຊິ່ງຜູ້ປະກອບການ ສ່ວນໃຫຍ່ ກໍປະຕິບັດ ຕາມຄຳສັ່ງ ດັ່ງກ່າວ.

“ເອີ ສ່ວນຫຼາຍ ຢູ່ບ້ານເຮົາ ບໍ່ໄດ້ສຸໃຊ້ ປານໃດ ໂຕສານເຄມີ ໄດ້ມີໜ່ວຍງານ ລົງມາ ກວດກາ ລົງມາເຊັກ ຈຸດບ້ານເຮົາ ກາບໍ່ໄດ້ ສູ້ໃຊ້ແລ້ວເດີ້ ຄັນບໍ່ຈຳເປັນ ກາບໍ່ໄດ້ໃຊ້ ເພິ່ນໃຫ້ຫຼຸດຜ່ອນ ເຣື່ອງສານພິດ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຫຍັງນີ້ແຫຼະ.”

ໃນຂນະດຽວກັນ ນັກວິຊາການ ດ້ານການປູກຝັງ ແລະ ລ້ຽງສັດ ກ່າວວ່າ ໃນໄລະຍະ ຫຼັງໆນີ້ ເຫັນວ່າ ການໃຊ້ ສານເຄມີ ພາກສ່ວນ ການກະເສດ ແລະ ອຸດສາຫະກັມ ໄດ້ຫຼຸດລົງ ຫຼາຍກວ່າ ໄລຍະ 5 ປີ ຍ້ອນທາງການລາວ ມີນິຕິກັມ ລຸ່ມກົດໝາຍ ທີ່ເຂັ້ມງວດ ຕໍ່ການຄວບຄຸມ ການໃຊ້ສານເຄມີ ເຊິ່ງ ຮັດກຸມກວ່າ ແຕ່ກ່ອນ.

“ໂອ ກາບໍ່ຄ່ອຍມີ ບັນຫາລະ ທາງການ ເພິ່ນກາບໍ່ໄດ້ ອະນຸຍາດ ໃຫ້ແລ້ວເດ້ ໂຕໃໝ່ ກາບໍ່ໄດ້ອອກ ອະນຸຍາດ ໂຕເກົ່າ ເພິ່ນກາຮັດກຸມເຂົ້າ ເພາະວ່າ ມັນໄດ້ຣາຍງານ ຂັ້ນຕອນ ການໃຊ້ ສານເຄມີ ທຸກແບບ."

ເມື່ອວັນທີ 24 ສິງຫາ ຜ່ານມາ, ກົມອຸດສາຫະກັມ ແລະ ຫັດຖະກັມ ກະຊວງອຸດສາຫະກັມ ແລະ ການຄ້າ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມ ທົບທວນ ຜັນຂຍາຍ ຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດ ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍ ການ ຄຸ້ມຄອງ ສານເຄມີ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ ການນໍາໃຊ້ ກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ ມີປໂຍດ ສູງສຸດ ແລະ ຫຼີກລ້ຽງ ຜົລກະທົບ ທາງລົບ, ໂດຍໃນກອງປະຊຸມ ດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຣາຍງານວ່າ ສານເຄ ມີທີ່ນໍາໃຊ້ ຢູ່ໃນລາວ ສ່ວນຫຼາຍ ຢູ່ໃນພາກອຸດສາຫະກັມ, ພລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່, ກະສິກັມ ແລະ ສາທາຣະນະສຸຂ ເຊິ່ງມີການນໍາໃຊ້ ເພີ່ມຂຶ້ນ ທຸກປີ ແລະ ການອະນຸຍາດ ນໍາເຂົ້າ ກໍຍັງບໍ່ທັນ ປະຕິບັດ ຕາມກົດໝາຍ ທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ ໂດຍສະເພາະ ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍ ການຄຸ້ມຄອງ ຂອງສານເຄມີ.

ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍ ການຄຸ້ມຄອງ ເຄມີ ໄດ້ຖືກຮັບຮອງ ແລະ ປະກາດໃຊ້ ໃນທ້າຍປີ 2016 ແຕ່ຍັງເຫັນວ່າ ມີສິ່ງຄົງຄ້າງຫຼາຍຢູ່ ທີ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບ ການແກ້ໄຂ ເປັນຕົ້ນ ການສ້າງນິຕິກັມ ລຸ່ມກົດໝາຍ, ການຄຸ້ມຄອງ ສານເຄມີ ແບບຮວມສູນ, ການກຳຈັດ ແລະ ການບຳບັດ ສິ່ງເສດເຫຼືອ ແລະ ອື່ນໆ, ອີງຕາມ ການຣາຍງານ ຂອງໜັງສືພິມ ເສຖກິຈການຄ້າ ໃນວັນທີ 24 ສິງຫາ ປີ 2021.