ທ່ານ ບຸນທັນ ຖືກຈັບໄດ້ ແນວໃດ?
2019.06.27
ທ່ານ ບຸນທັນ ທັມມະວົງສ໌, ອະດີດນັກໂທສການເມືອງລາວ ເຊື້ອຊາຕລາວ ສັນຊາຕໂປແລນ, ທີ່ຖືກກັກຂັງ ໃນສປປລາວ ເປັນເວລາ 4 ປີ ໃນຂໍ້ຫາ ໂຄສະນາຕ້ານ ສປປລາວ ຜ່ານສື່ສັງຄົມອ໋ອນລ໋າຍ, ຖືກປ່ອຍ ເປັນອິສຣະ ໃນວັນທີ 19 ມິຖຸນາ ປີ 2019. ທ່ານເລົ່າສູ່ຟັງ ໃນເຫດການ ທີ່ທ່ານຖືກຈັບ ແລະ ຖືກຂັງຄຸກ ໃນສປປລາວ, ຊຶ່ງຣາຍລະອຽດ ມີຄືແນວໃດນັ້ນ, ເຊີນທ່ານ ຮັບຟັງການສັມພາດ ຈາກພູວົງສ໌ ໄດ້.
ພູວົງສ໌: ຂໍໃຫ້ທ່ານ ເວົ້າຄືນເຖິງເຫຕການ ມື້ທີ່ທ່ານຖືກຈັບນັ້ນ ເປັນໄປແນວໃດ? ເວລານັ້ນ ທ່ານຢູ່ໃສ ແລະ ກຳລັງເຮັດຫຍັງຢູ່? ແລ້ວຖືກຈັບແບບໃດ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ເອົາໄປໄວ້ໃສ? ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຈຳນວນຫຼາຍປານໃດ ທີ່ມາຈັບທ່ານ ແລະ ຢູ່ໃນ ຫຼື ນອກເຄື່ອງແບບ?
ບຸນທັນ ທັມມະວົງສ໌: ກ່ອນອື່ນ ຂໍຖາມ ສບາຍດີ ຜ່ານວິທຍຸລາວ ເອເຊັຽເສຣີ ເຖິງເພື່ອນມິຕ ຫຼືວ່າ ເພື່ອນຮ່ວມຊາຕ ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທສ ທີ່ໄດ້ຈັບຕາ ຕິດຕາມ ຂ່າວຄາວຕ່າງໆນາໆ ກ່ຽວກັບ ໂຊກຊະຕາກັມ ຂອງ ຂ້າພະເຈົ້າ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ.
ເວົ້າເຖິງ ເວລາເຫຕການ ທີ່ຈັບນັ້ນ ເປັນແນວໃດ, ເພາະວ່າ ມັນມີສິ່ງບັນດົນບັນດານ ທີ່ວ່າ ເຮົາເຂົ້າໃຈຍາກ ເຣື້ອງອັນນີ້, ແຕ່ໃນເວລານັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າ ກໍເປັນຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ຮູ້ວ່າ ເມືອງລາວ ມັນເປັນແບບໃດຫັ້ນນ່າ, ເຂົາໃຊ້ຣະບົບແບບໃດ, ເຂົ້າໃຈດີ. ແຕ່ວ່າ ມັນມີສິ່ງບັນດົນບັນດານ ວ່າ ເຮົາບໍ່ຕ້ອງຢ້ານກົວ ສິ່ງເຫຼົ່ານັ້ນນ່າ ມັນເປັນ ລັກສະນະ ເຂົ້າໃຈຍາກ ມັນຢູ່ນອກສາຍຕາຫັ້ນນ່າ.
ໃນເວລາ ທີ່ຖືກຈັບນັ້ນ, ມັນແມ່ນ ວັນທີ 19 ເດືອນ 06 ປີ 2015, ໃນເວລານັ້ນ ຫຼັງຈາກ ທ່ຽງມາ ປະມານ 1 ຊົ່ວໂມງ. ຂ້າພະເຈົ້າຈ ເດີນທາງເຂົ້າໄປ ຈາກຈອມມະນີກາງ ເນາະ ເດີນທາງເຂົ້າໄປ ປ້ຳນ້ຳມັນ ປຕທ ທີ່ເຂົາເຈົ້າ ສ້າງຂຶ້ນໃໝ່ ຫັ້ນນ່າ ໄປກິນເຂົ້າ ຢູ່ທີ່ນັ້ນ ລະກະ ພົບໝູ່ຄູ່ ກະຊື້ເຄື່ອງຂອງ ຫັ້ນລະ ທີ່ວ່າຈຳເປັນ. ໃນເວລານັ້ນ ກະວ່າ ຊິກັບບ້ານ, ເຂົາວ່າ “ຢຸດ!” ວ່າຊັ້ນເດ, ພວກຕຳຣວຈ ຫັ້ນນ່າ, “ເຈົ້າຖືກຈັບ” ວ່າຊັ້ນ. ຖືກຈັບແນວໃດ ບາດນິ໋, ໝູ່ກະງົງຄືກັນເນາະ ບາດນິ໋, ເຂົາກະຈັບກຸມ ລັກສະນະ ກຸມເອົາ ລ໋ອກໂຕ ແບບເຂົາເຈົ້າ ບໍ່ມີ ເອກະສານ ທີ່ວ່າແຈ້ງແບບວ່າ ເຈົ້າຖືກຈັບ ຍ້ອນເຫຕຜົລຫຍັງເດ. ຄຸບເລີຍນ່າ ແບບວ່າ ຄຸບເອົາເລີຍນ່າ. ມື້ສວາຍເນາະ ຄົນກະເບິ່ງຫຼາຍແຫຼະ ເຫັນຫຼາຍແຫຼະ ຈັບເອົາຢູ່ ໃນນັ້ນນ່າ ຄືເຖື່ອນຫັ້ນນ່າ ແບບເຮັດເຖື່ອນໆ ຫັ້ນນ່າ ທັ້ງໆ ທີ່ຈັບຄົນ ກະຕ້ອງມີ ກົດໝາຍ ບ້ານເມືອງ. ສານອອກຄຳສັ່ງວ່າ ຈັບແມ່ນບໍ? ເຂົາກະແຈ້ງໃຫ້ວ່າ ຍ້ອນເຫຕຜົລຫຍັງ ເຂົາກະຈັບເນາະ.
ອັນນີ້ ກຸມເອົານ່າ ກຸມເອົາແບບຄືປີ 1975 ໃນສມັຍນັ້ນນ່າ ແບບເຖື່ອນໆຮ້ອນໆ ແບບນັ້ນນ່າ ແບບບໍ່ໄດ້ກົວຕໍ່ວ່າ ບ້ານເມືອງ ຊິມີກົດໝາຍ ຫຼືບໍ່ມີ ເຂົາບໍ່ໄດ້ສົນເລີຍ. ມີແຕ່ວ່າ ອຳນາດ ຂອງເຂົາ ຢູ່ໃນມືຂອງເຂົາ ລະເຂົາເຮັດ ໄປຕາມສິ່ງ ທີ່ແບບວ່າ ປະເມີນໄປ ເຫຕຜົລທີ່ຕາມມາ ມັນຜິດພາດຫຼາຍ, ຫັ້ນນ່າ. ລະກະ ຕຳຣວຈ ທີ່ວ່າ ມາຈັບຫັ້ນ ມັນກະໂອ້ ນອກເຄື່ອງແບບ ມັນບໍ່ມີ ຕຳຣວຈ ໃນເຄື່ອງແບບ ດອກນ່າ, ຢູ່ ປຕທ ຫັ້ນນ່າ. ພວກທີ່ ເຂົາມາກິນກາເຟ ທີ່ວ່າ ມີເຫື່ອມີແຮງ ກະແມ່ນ ຕຳຣວຈລັບໝົດ. ເວລາຈັບ ຂ້າພະເຈົ້າ ມັນມີ ຢູ່ປະມານຫຼາຍໄດ໋ ປະມານ 10 ປາຍພຸ້ນນ່າ ພວກນອກເຄື່ອງແບບ. ເຂົາຈັບຍັດເຂົ້າຣົດ ລະກະ ໃສ່ກັບມື ລະກະ ເອົາໄປຫ້ອງການບ້ານ, ກະບໍ່ໄດ້ໄກ ປະມານ 5 ນາທີ ກະຮອດ.
ຫຼັງຈາກນັ້ນ ລະເຂົາກໍ ເອົາໄປ ສັນຕິບານ ກະຢູ່ໃກ້ໆ ຫັ້ນແຫຼະ ຢູ່ໃກ້ ຄຸກໂພນຕ້ອງ ຄຸກສາກົນນ່າ ຢູ່ທີ່ນັ້ນ, ຄົນຕ່າງປະເທສ ເຂົາເອົາໄປໄວ້ ທີ່ນັ້ນໝົດ. ທຳອິດ ເຂົາເອົາໄປຂັງໄວ້ ຢູ່ສັນຕິບານ ອັດຂ່າວໝົດ 2 ເດືອນເຄິ່ງ. ແບບວ່າ ບໍ່ມີໃຜເຂົ້ານ່າ ບໍ່ມີໃຜຮູ້ອີກນ່າ, 2 ເດືອນເຄິ່ງແບບວ່າຂ່າວຕາຍ, ວ່າຊັ້ນສາ. ບໍ່ມີຫຍັງ ບໍ່ຮູ້ຫຍັງ. ພີ່ນ້ອງໝູ່ເພື່ອນ ແມ່ນຫຍັງ ບໍ່ຮູ້ຫຍັງ ຄອງຄອຍວ່າ ຊະຕາກັມ ຈະເປັນແບບໃດ? ຄຶດເປັນເຣື້ອງຮ້າຍ ທັງນັ້ນແຫຼະ ເວລານັ້ນນ່າ.
ພູວົງສ໌: ຕາມຄວາມເຊື່ອ ຂອງທ່ານແລ້ວ ຄຶດວ່າ ການຖືກຈັບກຸມຄຸມຂັງ ຄັ້ງນີ້ ມີແຮງຈູງໃຈ ມາຈາກອັນໃດ? ເປັນໄປຕາມ ທີ່ເພິ່ນ ກ່າວຫານັ້ນບໍ່ ຫຼືອາຈເປັນຍ້ອນ ເຫຕການ ແຕ່ສມັຍ ທ່ານເປັນນັກສຶກສາ ທີ່ພາກັນ ປະທ້ວງ ຢູ່ໂປແລນພຸ້ນ?
ບຸນທັນ ທັມມະວົງສ໌: ຕາມຄວາມຈິງເນາະ, ຂ້າພະເຈົ້າ ມັນເປັນຄົນ ມີປວັຕນ່າ, ແຕ່ວ່າ ພວກຜູ້ຫຼັກຜູ້ໃຫຍ່ ເຂົາກະຮູ້ວ່າ ເປັນປວັຕ ທີ່ປະເສີດ ທີ່ວ່າ ຄົນລາວ ນ່າເຮັດໄດ້ຍາກ ລະກະ ຍາກທີ່ຈະເຮັດ ແບບນັ້ນໄດ້. ມັນມີຄົນດີ ແລະ ຄົນບໍ່ດີຢູ່ ໃນຄນະນຳຜູ້ຫຼັກຜູ້ໃຫຍ່ ມັນກະມີຄືກັນ. ແຕ່ວ່າ ເຣື້ອງທີ່ວ່າ ສິ່ງບັນດົນບັນດານ ທີ່ເປັນເຫຕຜົລ ທີ່ເຂົາຈັບຫັ້ນ, ຕາມເຂົາເວົ້າຫັ້ນ ຫຼັງຈາກປີ 2010 ຂ້າພະເຈົ້າ ຍ່າງເຂົ້າມາ ດິນລາວຫັ້ນ, ຕຳຣວຈ ເຂົາກະວ່າ ຈັບເລີຍນ່າ ຈັບຕິດຕາມເລີຍ ຫັ້ນນ່າ, ຕິດຕາມ ຈັບເອົາຄວາມກະທຳຜິດ. ແຕ່ວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າ ໃນໄລຍະນັ້ນ ມັນໝົດຄວາມຜິດແລ້ວ ຕາມກົດໝາຍ ບ້ານເມືອງ ແບບວ່າ ເຂົາເອົາຄວາມຜິດ ບໍ່ໄດ້ແລ້ວ ເຂົ້າໄປ ເຂົາຄືຊິເອົາ ຄວາມຜິດບໍ່ໄດ້.
ເຂົາກະຕິດຕາມ ມາເຫັນ ສິ່ງທີ່ວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າ ກະໄປເນາະ ເປີດບໍຣິສັດ ຂຸດບໍ່ແຮ່ ກະໃນເວລານັ້ນ ກະໄດ້ເດີນທາງ ໄປຫຼາຍແຂວງ ທາງເໜືອຊອດໃຕ້ ແຕ່ຜົ້ງສາລີ ໄປຮອດ ອັຕປື, ຂຶ້ນພູຂຶ້ນຜາ ຊອກບ່ອນໃດ ທີ່ຄິດວ່າ ມັນຈະມີ ທາດແຮ່ຕ່າງໆ ກະໄປ. ໄປລະກະ ໄປພົບພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງ ພວກທີ່ວ່າ ເຮັດການປະຕິວັຕກ່ອນ ກະໄປ ພວກເມືອງໝອກເມືອງໃໝ່ ຢູ່ອຸດົມໄຊ ຢູ່ຜົ້ງສາລີ ແມ່ນຫຍັງໄປໝົດ ໄປພົບ ປະຊາຊົນ ຄົນທີ່ວ່າ ລ້ຽງເກືອ ພວກອັນນີ້ນ່າ. ລະເຂົາ ກໍຝາກຄວາມຫວັງ ໄວ້ຫັ້ນແຫຼະ ເນາະວ່າ ໂອ້ຍ! ມັນເປັນແນວນີ້ແນວນັ້ນ ເນາະບ້ານເມືອງ ພວກພໍ່ພວກແມ່ ຖືກຫຼອກຖືກຕົ້ມ. ຮວ້າຍ! ໄປຫາຜູ້ໃດ ໃຜກະເວົ້າ ແນວນັ້ນ.
ພູວົງສ໌: ສະພາບຊີວິຕການເປັນຢູ່ ໃນຄຸກລາວ? ໄດ້ມີການປະຕິບັດ ຕາມຫຼັກການ ສິທທິມະນຸສ ສາກົນ ບໍ່? ເວົ້າໂດຍຫຍໍ້.
ບຸນທັນ ທັມມະວົງສ໌: ທັມມະດາເນາະ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜູ້ປົກປ້ອງຮັກສາຄຸກ ຕ່າງປະເທສ ຈະຕ້ອງມີວິນັຍ ທີ່ເຂັ້ມງວດ. ແຕ່ວິນັຍຫັ້ນ ມັນບໍ່ແມ່ນ ສະເພາະເຂົາ, ມັນແມ່ນ ວິນັຍ-ຣະບຽບ ທີ່ເຂົາເຮັດຂຶ້ນ ສະເພາະນັກໂທສ ແບບວ່າ ໃຊ້ອຳນາດຫັ້ນນ່າ ບັງຄັບບັນຊາ ນັກໂທສ ໃຫ້ຢູ່ຫັ້ນນ່າ ມັນລະເປັນ ຈັ່ງຊັ້ນ. ເຣື້ອງ ສິທທິມະນຸສ ບໍ, ເຂົາເວົ້າ ມັນບໍ່ແມ່ນ ສິທທິມະນຸສ, ສິທທິມະນຸສ ມັນແມ່ນ ຄົນຜູ້ ທີ່ມີອິສຣະພາບພຸ້ນ ໄດ້ສິທທິມະນຸສ ຫັ້ນນ່າ, ໂຕນີ້ ມັນແມ່ນ ມະນຸສທັມ ເຂົາລະເວົ້າ ແບບນັ້ນ ແບບຖິ້ມໄປຖິ້ມມາ ແບບທີ່ວ່າ ນັກໂທສ ຈະແມ່ນໃຜ ກະຢ່າ ຕາຍມື້ລະ 10 ເຂົາບໍ່ໄດ້ສົນໃຈນ່າ ມັນເປັນ ລັກສະນະນັ້ນ, ຢູ່ຄຸກບ້ານເຮົາ.
ເຣື້ອງສິທທິມະນຸສ ມັນເວົ້າຊື່ໆ, ແຕ່ເຂົາບໍ່ເຂົ້າໃຈດອກ, ມັນບໍ່ເຖິງໂຕ ຂອງເຂົາ ມັນບໍ່ເຂົ້າໃຈດອກ ບໍ່ເຖິງ ລູກເຂົາ ເຂົາບໍ່ເຂົ້າໃຈ ບໍ່ເຖິງຫຼານເຂົາ ເຂົາບໍ່ເຂົ້າໃຈ. ທັມມະດາ ເນາະ ນັກໂທສ ກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ນີ້ ມັນບໍ່ມີ ການພົວພັນກັນ ເຣື້ອງອື່ນໆ ພໍພຽງແຕ່ວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ປົກປ້ອງ ຮັກສານັກໂທສ, ແຕ່ບໍ່ແມ່ນພົວພັນ ເຣື້ອງຄວາມຮັກຄວາມແພງ. ແຕ່ວ່າ ບ້ານເຮົາມັນເປັນ ລັກສະນະ ທີ່ວ່າ ຕຳຣວຈນີ້ ເຂົາບໍ່ໄດ້ຮັບເງິນເດືອນ ໃນເມື່ອ ເງິນເດືອນ 2-3 ເດືອນ ໄດ້ເທື່ອນຶ່ງ ການຢູ່ການກິນ ຊິເອົາມາແຕ່ໃສ ຫັ້ນນ່າ. ເພາະວ່າ ນັກໂທສ ສ່ວນຫຼວງຫຼາຍ ຫັ້ນນ່າ, ຢູ່ໃນນັ້ນ ມັນເປັນເພັສຄາຕ ແລະ ມຫາເສດຖີ ຢູ່ທີ່ນັ້ນນ່າ. ລະຄົນຜູ້ຫຼົງຜິດ ຄັ້ງທຳອິດນີ້ນ່າ ບໍ່ຜິດຊ້ຳ, ແຕ່ຫາເຣື້ອງໃສ່. ມັນຢູ່ໃນໄລຍະ ກາງຫັ້ນ ມັນມີຄວາມກົດດັນສູງ ມັນຢູ່ໃນ ຣະຫວ່າງ ເພັສຄາຕ ແລະ ມຫາເສດຖີ. ບາດນີ້ ຕຳຣວຈ ບ້ານເຮົາ ມັນພັດສວຍໃຊ້ ໂຕນີ້ໆ, ຫັ້ນນ່າ. ຢູ່ໃນນັ້ນ ມີການສໍ້ຣາສບັງຫຼວງ ທີ່ສຸດ ໃຫຍ່ທີ່ສຸດແຫຼະ.
ພູວົງສ໌: ສຸດທ້າຍນີ້, ມີອັນໃດແດ່ ທີ່ທ່ານຢາກຝາກເຖິງ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນລາວ ພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາຕ ເພາະຕລອດ ໄລຍະເວລາ 4 ປີເຕັມນັ້ນ, ຊາວລາວ ຈຳນວນຫຼາຍ ໃນທົ່ວໂລກ ຕ່າງກໍທວງຖາມ, ເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ ແລະ ໃຫ້ກຳລັງໃຈ ທ່ານສເມີມາ.
ບຸນທັນ ທັມມະວົງສ໌: ກ່ອນອື່ນໝົດ ຂໍສແດງ ຄວາມເຄົາຣົບ ແລະ ນັບຖື ມາເຖິງບັນດາ ເພື່ອນມິຕ ຜູ້ທີ່ໃຫ້ກຳລັງໃຈ ແລະ ໄປໃສມາໃສ ກະໄດ້ຖາມເຣື້ອງ ສພາບການ ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ແລະ ໄດ້ທວງເອົາສິທ ຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ອອກຈາກ ຄຸກຫັ້ນ, ທຸກບ່ອນ ທີ່ມັນມີເງື່ອນໄຂຫັ້ນນ່າ. ຂໍຂອບໃຈ… ມາເຖິງ ບັນດາທ່ານ ທຸກຖ້ວນໜ້າ ບໍ່ວ່າ ຈະເປັນຄົນລາວ ຫຼືວ່າ ການຈັດຕັ້ງຄົນລາວ ຢູ່ຕ່າງປະເທສ ຢູ່ພາຍໃນປະເທສ ຢູ່ໃສກະຢ່າ ແລະ ສາກົລ ກະຂໍສແດງຄວາມຂອບໃຈ ແລະ ຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນ ກະຕັນຍູກະຕະເວທີ ຕໍ່ການເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ ແລະ ການທີ່ວ່າ ທວງຖາມ ໃນເວລາ ຂ້າພະເຈົ້າ ຕົກຢູ່ໃນສພາບທຸກເຂັນ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ 4 ປີເຕັມ.