25 ປີ ແຫ່ງການກໍ່ຕັ້ງ ມະຫາວິທຍາລັຍແຫ່ງຊາດ
2021.12.23
ມະຫາວິທຍາລັຍແຫ່ງຊາດລາວ ຫຼື ມຊ, ຄົບຮອບ 25 ປີ ໃນປີນີ້, ໄດ້ມີການເຕີບໂຕ ທາງດ້ານປາຣິມານ ແລະຄຸນນະພາບເປັນຢ່າງດີ ໂດຍສະເພາະຫຼັກ ສູດການຮຽນ-ການສອນ ມີການຂຍາຍໂຕເຖິງ 13 ຄະນະວິຊາ, ມີອາຈານສອນ 1,445 ຄົນ ໃນນັ້ນ ປຣິນຍາເອກ 186 ຄົນ, ປຣິນຍາໂທ 956 ຄົນ ແລະປຣິນຍາຕຣີ 568 ຄົນ. ດ້ານສຖານທີ່ ມີຫໍສມຸດກາງ ແລະໂຮງໝໍພາຍໃນ ເພື່ອໃຫ້ເໝາະ ກັບສພາບການໃນປັດຈຸຸບັນ ທີ່ມີນັກຮຽນທັງໝົດ 22,861 ຄົນ, ແຕ່ຄຣູອາຈານ ແລະນັກສຶກສາ ຕ້ອງການຢາກໃຫ້ ມີການພັທນາຫຼາຍກວ່ານີ້.
ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ຄະນະບໍຣິຫານ ມະຫາວິທຍາລັຍແຫ່ງຊາດ ທ່ານນຶ່ງກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 23 ທັນວາ ປີ 2021 ນີ້ວ່າ:
“ຜ່ານມາ ມັນກໍມີແຕ່ແນວດີຂຶ້ນ ໝົດທຸກຢ່າງຫັ້ນແຫລະ ບໍ່ວ່າຈະເປັນເຣື່ອງສພາບແວດລ້ອມ ເຣື່ອງຕຶກ ເຣື່ອງຫຼັກສູດ ແຕ່ກີ້ຫຼັກສູດມັນກໍມີແຕ່ 3 ຄະນະ ດຽວນີ້ກະມີຕັ້ງ 13-14 ຄະນະພຸ້ນນ່າ ຕະກີ້ຫ້ອງການກໍມີໜ້ອຍ ສູນກະມີນ້ອຍ ດຽວນີ້ສູນກໍບັກຫຼາຍໆ ຫຼັກສູດການຮຽນການສອນກໍມີຫຼາຍ ຕະກີ້ ສົມມຸດວ່າກ່ອນເປີດ ມະຫາວິທຍາລັຍນີ້ ພາກວິຊາການທ່ອງທ່ຽວແລະການໂຮງແຮມເຮົາບໍ່ມີ ດຽວນີ້ກໍເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍໆ ສາຂາເພີ່ມຂຶ້ນ ອາຈານເຮົາແຕ່ກີ້ຈົບປຣິນຍາເອກ ປຣິນຍາໂທກໍນ້ອຍ ດຽວນີ້ມີບັກຫຼາຍໆເດ.”
ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ສິ່ງທ້າທາຍໃນອະນາຄົດ ເພື່ອໃຫ້ທຽບເທົ່າກັບຣະດັບອາຊຽນນັ້ນ ເຫັນວ່າ ມຊ ຍັງຕ້ອງໄດ້ພັທນາຫຼາຍຢ່າງ ເປັນຕົ້ນ ຊັພຍາກອນມະນຸດ ໂດຍສເພາະອາຈານສອນ ຕ້ອງໄດ້ຍົກຣະດັບຄວາມຮູ້ແລະຄວາມສາມາດ ໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນດ້ວຍການສົ່ງໄປຮຽນຕໍ່ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເປັນຕົ້ນປະເທດຕາເວັນຕົກ ທັງຫຼາຍ ໃນຣະດັບປຣິນຍາເອກ ຊຶ່ງໃນປັດຈຸບັນ ອາຈານສອນສວ່ນໃຫຍ່ ແມ່ນຈົບມາຈາກວຽດນາມຈີນແລະໄທ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຮູ້ທາງດ້ານການສອນບໍ່ກວ້າງຂວາງຄື ມະຫາວິທຍາລັຍ ໃນປະເທດຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນໃນອາຊຽນ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ຄະນະບໍຣິຫານທ່ານດຽວກັນນີ້ກ່າວຕື່ມວ່າ:
“ເຣື່ອງຄວາມຮູ້ມັນມີລັກສນະບູຣະນາການ ຮຽນຈາກຢູໂຣບມັນກໍເປັນລັກສນະແນວນຶ່ງ ຈາກເອເຊັຽກໍແນວນຶ່ງ ຈາກອາຟຣິກາກໍແນວນຶ່ງ ຂຶ້ນກັບຄວາມສາມາດຂອງເຮົາ ເຮົາສາມາດໄດ້ແນວໃດ ມັນຂຶ້ນນຳສາຍທີ່ເຮົາໄປຮຽນ ບາງເທື່ອຢູ່ລາວເຮົານີ້ ປຣິນຍາເອກມັນກໍມີບາງບ່ອນຊື່ໆ ບາງສາຂາກໍຍັງບໍ່ມັນມີເທື່ອ ເຮົາກໍຕອ້ງໄດ້ຊອກຮຽນຢູ່ຕ່າງປະເທດ ໂດຍສເພາະການໃຊ້ທຶນສ່ວນໂຕເອງນີ້ ໂອຍາກຍາກຫຼາຍ ສວ່ນຫຼາຍ ພນັກງານແມ່ນຫາທຶນຂອງຣັຖບານຊ່ອຍເຫຼືອ ຈາກບ່ອນນັ້ນ ບ່ອນນີ້ ເພື່ອໄປສຶກສາຈັ່ງໃດ.”
ອາຈານ ຈາກຄະນະເສຖສາຕ ມະຫາວິທຍາລັຍແຫ່ງຊາດ ທ່ານນຶ່ງເວົ້າວ່າ ສິ່ງສຳຄັນອີກອັນນຶ່ງທີ່ ມຊ ຕ້ອງໄດ້ພັທນາຢ່າງເລັ່ງດ່ວນ ກໍແມ່ນຫຼັກສູດການຮຽນ ການສອນທຸກວິຊາ ໃຫ້ເປັນສາກົນ ຮ່ວມດ້ວຍພາສາອັງກິດ ຄວບກັບພາສາລາວ ເພື່ອຄຣູອາຈານ ແລະນັກສຶກສາສາມາດຄົ້ນຄົ້ວ ບົດຮຽນຈາກທົ່ວໂລກ ບໍ່ຈຳກັດແຕ່ພຽງພາສາລາວ ເມື່ອຈົບອອກມາກໍສາມາດ ຊອກຫາວຽກເຮັດງານໄດ້. ດ່ັງທ່ານເວົ້າວ່າ:
“ເຮັດຢາກໃຫ້ມັນມີຫຼັກສູດ ນານາຊາດຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮົາກໍພຍາຍາມໃຊ້ພາສາອັງກິດຫຼາຍຂຶ້ນ ຢູ່ອາຊຽນເຂົາກໍຕ້ອງການແຮງງານຢູ່ ເຮົາກໍຕ້ອງເພີ່ມພາສາຫຼາຍຂຶ້ນ ເພື່ອໃຫ້ມັນທຽບເທົ່າກັບສາກົນຫັ້ນແຫລະ ຄັນເວົ້າວ່າ ພວກເຮົາຢູ່ຄົນດຽວບໍ່ໄດ້.”
ຄະນະອັກສອນສາຕ ຊຶ່ງເປັນຄະນະທີ່່ຜລິດນັກສຶກສາ ໃຫ້ມີທັກສະ, ຄວາມສາມາດດ້ານພາສາ ເພື່ອພັທນາເສຖກິຈຂອງຊາດ, ທີ່ຜ່ານມາ ຄະນະດັ່ງກ່າວກໍໄດ້ມີການພັທນາ ຫຼັກສູດການຮຽນ-ການສອນ ຣະດັບປຣິນຍາຕຣີ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຈົນເຮັດໃຫ້ພາຍໃນຄະນະ ມີວິຊາພາສາລາວ ຮວມທັງພາສາຕ່າງປະເທດ ທັງໝົດ 12 ສາຂາ ແຕ່ເມື່ອເບິ່ງສະພາບໂຕຈິງແລ້ວ ຄະນະອັກສອນສາຕ, ມຊ ຍັງບໍ່ສາມາດທຽບກັບມະຫາວິທຍາລັຍຊັ້ນນຳ ໃນປະເທດອາຊຽນໄດ້. ດັ່ງນັກສຶກສາ ອັກສອນສາຕ ມຊ ຊັ້ນປີທີ 3 ກ່່າວວ່າ:
“ເພາະວ່າ 4 ປີຢ່າງຕ່ຳເຮົາກໍຕ້ອງໄດ້ 2-3 ພາສາຂຶ້ນໄປ ແຕ່ວ່າສ່ວນຫຼາຍບາງຄົນ ເຂົາເຈົ້າມາຮຽນ ອາດໄດ້ແຕ່ພາສາໃດພາສານຶ່ງ ຄົນໃດຄົນນຶ່ງເນາະ ທີ່ໄດ້ທັງພາສາອັງກິດ, ພາສາຈີນ, ພາສາລາວ ຜູ້ນັ້ນໄປສະມັກວຽກນ່າ ເຂົາເຈົ້າພິຈາຣະນາພິເສດ ແລ້ວກໍໄດ້ເຮັດວຽກໄວກວ່າ ຜູ້ທີ່ໄດ້ພາສາຕຽວ ຫຼືສອງພາສາ.”
ນາງກ່າວຕື່ມວ່າ ຄະນະອັກສອນສາຕ, ມຊ ຈຳເປັນຕ້ອງເພີ່ມຫຼັກສູດປຣິນຍາຕຣີ ດ້ານອັກສອນສາຕໃນຫຼາຍສາຂາວິຊາ ແລະພາສາ ເພື່ອໃຫ້ເປັນມະຫາວິທຍາລັຍ ແນວໜ້າໃນອາຊຽນ ໃນອະນາຄົດ.
ນັກສຶກສາ ຄະນະກະເສດສາຕ ມຊ ປີທີ່ 1 ກ່າວວ່າ ການປະຕິບັດງານຂອງມະຫາວິທະຍາລັຍແຫ່ງຊາດ ທຸກຂັ້ນຕອນ ມີການລ້າຊ້າຫຼາຍ ໃນວຽກງານຕ່າງໆ ຂອງ ມຊ ເປັນຕົ້ນການຈົດທະບຽນ ຕອ້ນຮັບນັກສຶກສາໃໝ່ ວ່າງຫລັງໆມານີ້.
“ເວລາທີ່ນັກຮຽນເຂົ້າໄປລົງທະບຽນຫຼືວ່າເຮັດຍຫຍັງຫັ້ນນ່າ ໃຫ້ມັນມີຄວາມໄວຂຶ້ນຕື່ມ ອັນນີ້ມັນຊ້າເກີນໄປ ນ້ອງເຫັນຫັ້່ນສອງມື້ ຖ້າສົມມຸດວ່າ ເຮົາປັບປຸງດ້ານນີ້ ໃຫ້ຫຼາຍໆເຮື່ອງ ມັນກໍຈະໄວຂຶ້ນ ເວລາທີ່ນັກສຶກສາໄປລົງທະບຽນ ມັນກໍຈະເຮັດໃຫ້ງ່າຍ.”
ນາງກ່າວຕື່ມວ່າ ໃນວັນທີ 13 ທັນວ່າ ຜ່ານມາ ມຊ ໄດ້ປະກາດເກັບຄ່າລົງທະບຽນການຮຽນ ນຳນັກສຶກສາໃນແຕ່ລະຊັ້ນ ໂດຍແຕ່ລະຄະນະມີການເກັບຄ່າທຳນຽມການຮຽນເພີ່ມຂຶ້ນປະມານ 1 ຫາ 3 ແສນກີບ ຊຶ່ງໂຕເອງກໍເຫັນນັກສຶກສາຫຼາຍຄົນ ຈົ່ມຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍນ໌ວ່າ ມັນບໍ່ເໝາະສົມ ທີ່ທາງການຄະນະຜູ້ບໍຣິຫານບໍ່ເຫັນຄວາມຍຸ້ງຍາກ ລຳບາກຂອງນັກຮຽນ ໃນການຫາເງິນໃນໄລຍະໂຄວິດ-19 ຣະບາດ ຊຶ່ງນັກສຶກສາສ່ວນໃຫຍ່ ກໍບໍ່ມີຣາຍໄດ້ ແລະບໍ່ໄດ້ພັກຢູ່ໂຮງຮຽນ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ໃຊ້ນ້ຳໃຊ້ໄຟ ຂອງມະຫາວິທຍາລັຍ ເນື່ອງຈາກ 2 ປີຜ່ານມາ ນັກສຶກສາສ່ວນໃຫຍ່ ຈະຮຽນອອນລາຍນ໌ຢູ່ບ້ານຂອງພວກເຂົາເຈົ້າເອງ ຈຶ່ງຄວນຫລຸດຄ່າ ລົງທະບຽນ ການຮຽນລົງ.
ມະຫາວິທຍາລັຍແຫ່ງຊາດລາວ ຫຼື ມຊ ບໍ່ເຄີຍຕິດການຈັດອັນດັບ ມະຫາວິທຍາລັຍຊັ້ນນຳ ໃນເອເຊັຽ 600 ອັນດັບແຣກ ປະຈຳປີ 2020 ຂອງ ເວັບໄຊ QS ASIA UNIVERSITY ແລະບໍ່ຕິດອັນດັບ ມະຫາວິທຍາລັຍ ໃນອາຊຽນທີ່ດີທີ່ສຸດ 15 ອັນດັບແຣກ ປະຈຳປີ 2020.