ອົງການສິດທິມະນຸດ ສະແດງຄວາມຍິນດີຕໍ່ອິດສະພາບ ຂອງນາງໜວຍ

ນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບູລີ ຫຼືເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີວ່າ ນາງ ໝວຍ ອາຍຸ 35 ປີ ທີ່ຖືກທາງການລາວ ຈັບເຂົ້າຄຸກ ຢູ່ແຂວງຈໍາປາສັກ ໃນມື້ວັນທີ 12 ກັນຍາ 2019 ໃນຂໍ້ຫາໂຄສະນາ ຕໍ່ຕ້ານທາງການ ສປປລາວ, ວິພາກວິຈານ ການເຮັດວຽກຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດລ້າຊ້າ ໃນການຊ່ອຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບໄພນໍ້າຖ້ວມ ຍ້ອນເຂື່ອນໄຟຟ້າເຊປຽນ-ເຊນໍ້ານ້ອຍແຕກ ຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍນັ້ນ ໄດ້ຖືກປ່ອຍຕົວແລ້ວ ໃນຕອນເຊົ້າຂອງວັນທີ 12 ກັນຍາ 2024 ນີ້ ຊຶ່ງຫຼາຍພາກສ່ວນ ທັງອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນເພື່ອສິດທິມະນຸດ ແລະທັງຊາວລາວ ຕ່າງກໍພາກັນດີໃຈ.

ກ່ຽວກັບການປ່ອຍຕົວນາງ ໝວຍ ນີ້ ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໄດ້ຮັບການຢືນຢັນ ຈາກຄົນທີ່ຮູ້ຈັກເລື່ອງນີ້ ຜູ້ຂໍສະຫງວນຊື່ ແລະສຽງ ໃນຕອນເຊົ້າຂອງມື້ປ່ອຍຕົວນາງ ວ່າ:

“ຄອບຄົວ ຂອງນາງ ໝວຍ ໄດ້ເດີນທາງໄປຮັບລາວ ທີ່ຄ້າຍຄຸມຂັງບັງລຽງ ຫຼັກ 21 ຫຼື ຄຸກບັງລຽງ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ເມືອງປະທຸມພອນ ແຂວງຈຳປາສັກພາຍຫຼັງທີ່ໄດ້ເຊັນເອກະສານທຸກຢ່າງ ເປັນທີ່ຮຽບຮ້ອຍ ໃນຕອນເຊົ້າ ເວລາປະມານ 10 ໂມງເຄິ່ງ.”

ເມື່ອ 5 ປີກ່ອນ ສານປະຊາຊົນແຂວງຈໍາປາສັກ ໄດ້ຈັດສິນຈໍາຄຸກ ນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບູລີ ເປັນເວລາ 5 ປີ ແລະປັບໄໝອີກ 20 ລ້ານກີບ, ເປັນໂທດສູງສຸດ ຕາມກົດໝາຍອາຍາ ມາດຕາ 117 ຂອງ ສປປລາວ.

ກ່ຽວກັບການປ່ອຍຕົວນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບູລີ ນີ້ ທ່ານ Phil Robertson ຜູ້ອໍານວຍການ ອົງການເຄື່ອນໄຫວດ້ານສິດທິມະນຸດ ແລະແຮງງານ ປະຈໍາພາກພື້ນອາຊີ ກ່າວວ່າ ເປັນເລື່ອງດີ ທີ່ນາງໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວ ເປັນອິດສະລະ ເພາະການຕັດສິນຈໍາຄຸກ 5 ປີແບບນີ້ ບໍ່ມີຄວາມຍຸຕິທໍາ ຕໍ່ນາງເລີຍ ເພາະນາງບໍ່ມີຄວາມຜິດຫຍັງ.

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ຫລັງຈາກໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວແລ້ວ ນາງຕ້ອງໄດ້ຟື້ນຟູສະພາບຮ່າງກາຍ ແລະຈິດໃຈຫຼາຍ ເພາະຜົນກະທົບຈາກການຖືກຈໍາຄຸກ 5 ປີ ໂດຍບໍ່ມີຄວາມຜິດນັ້ນ ມັນຂ້ອນຂ້າງໜັກໜາສົມຄວນ. ສະນັ້ນ ຈຶ່ງຮຽກ ຮ້ອງໃຫ້ສາກົນ ຕິດຕາມເລື່ອງນີ້ຢ່າງໃກ້ຊິດ, ຫາກນາງ ໝວຍ ແລະຄອບຄົວຂອງນາງ ຕ້ອງການຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອ ແລະກົດດັນໃຫ້ທາງການລາວ ຢຸດການຕິດຕາມ, ການຄຸກຄາມ ແລະການຂົ່ມຂູ່ນາງ ທັງທາງກົງ ແລະທາງອ້ອມ ເພື່ອສິດ ເສຣີພາບຂອງນາງ, ສະຖານທູດປະເທດຕ່າງໆ ຄວນຈະມີຖະແຫຼງ ການ ດັ່ງທີ່ທ່ານ Phil Robertson ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີໃນມື້ວັນທີ 13 ກັນຍານີ້ວ່າ:

“ສະຖານທູດຕ່າງໆ ທັງຢູໂຣບ ອາເມຣິກາແລ້ວກະອອສເຕຣເລັຽຄວນຈະອອກມາຖະແຫລງການວ່າ ຍານາງໝວຍ ໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວແລ້ວ ແຕ່ວ່າຢ່າຂົ່ມເຫັງລາວ ຢ່າຄຸກຄາມລາວອີກ ເລື້ອງສໍາຄັນຕອນນີ້ຕ້ອງຮັກສາ ສະພາບຮ່າງກາຍ ແລະສະພາບຈິດໃຈຂອງຍານາງ ມັນມີຜົນກະທົບຢ່າງແນ່ນອນ ຍານາງຄວນຈະໄດ້ຮັບໂອກາດຢູ່ກັບຄອບຄົວ ຢູ່ກັບໝູ່ເພື່ອນຖດຍທີ່ທາງການລາວ ຕ້ອງບໍ່ແຊກແຊງແລະຄຸກຄາມນາງອີກ.”

ແລະ ດຣ. ບຸນທອນ ຈັນທະລາວົງ-ວີເຊີ ປະທານອົງການພັນທະມິດເພື່ອປະ ຊາທິປະໄຕໃນລາວ ທີ່ມີສູນກາງຢູ່ປະເທດເຢັຍຣະມັນ ຜູ້ໄດ້ຮັບວາງວັນ ຢູໂຣບສໍາລັບຜູ້ນໍາສີຕຣີສາກົນ ກໍໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ພວກເຮົາມີຄວາມຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈ ແລະດີໃຈ ທີ່ນາງ ໝວຍ ໄດ້ຮັບອິດສະລະພາບໃນຄັ້ງນີ້ ແຕ່ນາງກໍຕ້ອງໄດ້ຮັບການຟື້ນຟູສຸຂະພາບ ທັງທາງດ້ານຮ່າງ ກາຍ ແລະຈິດໃຈນໍາດ້ວຍ.

“ພວກເຮົາກະຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈທີ່ວ່າ ນາງໝວຍ ໄດ້ຖືກປ່ອຍຕົວຕາມກໍານົດທີ່ທາງການລາວໄດ້ບົ່ງໄວ້ວ່າ 5 ປີເນາະ ແຕ່ວ່າສິ່ງທີ່ເຮົາເປັນຫ່ວງກະຄື ຫລັງຈາກທີ່ລາວຖືກປ່ອຍຕົວອອກມາແລ້ວ ທາງການລາວນີ້ຈະມີການໃຊ້ຂໍ້ບັງຄັບລາວກ່ອນສິອອກມານີ້ ອາດຈະບໍ່ເຄື່ອນໄຫວຈະບໍ່ເຮັດຫຍັງ ບໍ່ເວົ້າຫຍັງບໍ່ທໍາຫຍັງໝາຍຄວາມວ່າ ແນ່ນອນລາວຈະຕ້ອງຖືກຜັກດັນ ກໍຄືຖືກຕິດຕາມກວດກາ ອັນນີ້ພວກເຮົາເປັນຫ່ວງ.”

ພ້ອມກັນນັ້ນ ໃນນາມອົງການພັນທະມິດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕໃນລາວ ດຣ. ບຸນທອນ ກໍໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທາງການລາວ ຢຸດການຄຸກຄາມ, ການຕິດຕາມນາງ ໝວຍ ເພື່ອໃຫ້ນາງມີຊີວິດຢູ່ ແລະທໍາມາຫາກິນ ຢ່າງມີອິດສະລະ ເສລີ ຕາມລະບຽບກົດໝາຍຂອງລາວ ກໍານົດໄວ້, ບໍ່ຖືກຄຸກຄາມ, ຂົ່ມຂູ່ ແລະບໍ່ຖືກບັງຄັບໃຫ້ຫາຍສາບສູນ.

ດຣ. ບຸນທອນ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະກຸ່ມເຄືອຂ່າຍສິດທິມະນຸດທົ່ວໂລກ ຊ່ອຍກັນໃຫ້ກໍາລັງໃຈ, ຕິດຕາມເບິ່ງແຍງ ຄຸນນະພາບຊີວິດຂອງນາງ ໝວຍ ຢ່າງໃກ້ຊິດ ຫາກນາງຕ້ອງການຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອ ຫຼືຖືກທາງການລາວ ຄຸກຄາມສິດ ເສລີພາບຂອງນາງ ຫຼັງຈາກໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວແລ້ວ.

ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ ນາຍແພດ ນະຣັນ ພິທັກວັຊຣະ ອະດີດກໍາມະການສິດທິມະນຸດສະຍະຊົນແຫ່ງຊາດ ໃນປະເທດໄທ ກ່າວວ່າ ຄົງຈະຮູ້ສຶກດີໃຈ ໃນລະດັບໃດລະດັບນຶ່ງເທົ່ານັ້ນ, ຍ້ອນວ່າ ເຖິງນາງ ໝວຍ ຖືກປ່ອຍຕົວອອກມາແລ້ວ ແຕ່ກໍຍັງຈະຖືກທາງການລາວ ຄຸກຄາມສິດ ເສລີພາບ ໃນການວິພາກວິຈານ ແລະການເຄື່ອນໄຫວທາງສັງຄົມດ້ານອື່ນໆຢູ່ ອັນຈະເຮັດໃຫ້ນາງ ອຶດອັດໃຈຫຼາຍສົມຄວນ.

ທ່ານ ນະຣັນ ເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນ ແຂວງຈໍາປາສັກ ແລະນະຄອນປາກເຊ ກໍມີບັນຫາຫຼາຍຢ່າງ ທີ່ຍັງຕ້ອງການນັກເຄື່ອນໄຫວທາງສັງຄົນ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເກີດຄວາມຍຸຕິທໍາ ໂດຍສະເພາະບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາໃນອະນາຄົດ. ສະນັ້ນແລ້ວ ຫຼາຍພາກສ່ວນໃນສັງຄົມ ຕ້ອງໄດ້ຊ່ອຍເຫຼືອກັນ ສ້າງເຄືອຂ່າຍ ໃຫ້ເຂັ້ມແຂງທີ່ສຸດ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບຄວາມບໍ່ຍຸຕິທໍາ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ແລະກຸ່ມນາຍທຶນຕ່າງໆ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ການທີ່ນາງ ໝວຍ ຖືກປ່ອຍຕົວ ກໍດີໃຈ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

(ພາສາໄທ) “ຄືດີໃຈ ແຕ່ວ່າ ບັນຫາທີ່ມັນຈະຕ້ອງໄປກະທົບກັບລາວ ມັນກະຫລາຍ ເຊັ່ນ ລາວຈະຕ້ອງຖືກຕິດຕາມເບິ່ງ ໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ຫລາຍຂຶ້ນ ເພາະມັນມີປະຫວັດຢູ່ແລ້ວ ເຮົາຄົງຈະຕ້ອງເບິ່ງແຍງເຂົາ ເຮົາກະຕ້ອງຊ່ວຍເຂົານໍາດ້ວຍ ໃນຖານະທີ່ລາວລຸກຂຶ້ນມາເປັນນັກຕໍ່ສູ້.”

ພ້ອມດຽວກັນນີ້ ປະຊາຊົນຜູ້ນຶ່ງ ຢູ່ແຂວງຈໍາປາສັກ ກໍເວົ້າວ່າ ຕົນຮູ້ສຶກດີໃຈຫຼາຍ ທີ່ນາງ ໝວຍ ຖືກປ່ອຍໂຕອອກມາແລ້ວ ແຕ່ກໍຮູ້ສຶກເປັນຫ່ວງນໍານາງຫຼາຍ. ໃນຖານະປະຊາຊົນລາວ ກໍຈະສົ່ງກໍາລັງໃຈໄປໃຫ້ນາງ ແລະຄອບຄົວຂອງນາງກ້າວຜ່ານບັນຫາ ແລະແຮງກົດດັນຕ່າງໆ ທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນຫລັງຈາກນີ້ ໂດຍສະເພາະ ເລື້ອງຂອງສຸກຂະພາບຮ່າງກາຍ ແລະສະພາບຈິດໃຈຂອງນາງ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ:

“ເອີ... ດີໃຈນໍາ ຢ້ານແຕ່ວ່າ ອອກມາແລ້ວສິເຈັບສິໄຂ້ ຫັ້ນນ່າ ອັນສິເປັນໄປແນວອື່ນຫັ້ນນ່າ ຢ້ານລາວຄືເຂົາວ່າອອກຈາກຄຸກມາບໍ່ໄດ້ພໍ 3 ມື້.”

ແລະປະຊາຊົນຜູ້ນຶ່ງ ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກໍເວົ້າວ່າ ຕົນຮູ້ສຶກດີໃຈຫລາຍທີ່ນາງ ໝວຍ ໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວອອກມາແລ້ວ ແຕ່ສະພາບປັດຈຸບັນ ປະຊາ ຊົນລາວ ແມ່ນຖືກຈໍາກັດສິດເສລີພາບ ຢ່າງໜັກ ໃນການວິພາກວິຈານ ຫລືຮຽກຮ້ອງຄວາມຍຸຕິທໍາຈາກທາງການລາວ ເຖິງຈະບໍ່ແມ່ນບັນຫາຮຸນແຮງ, ບໍ່ແມ່ນເລື້ອງທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນກະທົບ ຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງປະເທດ ຫລືໄປຄຸກຄາມສິດທິຂອງບຸກຄົນອື່ນ ກໍຍັງຖືກທາງການຕິດຕາມ ແລະຮ້ອງໄປປັບທັດສະນະຄະຕິ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີໃນມື້ວັນທີ 13 ກັນຍານີ້ວ່າ:

“ອ້າຍກະຕິດຕາມເລື້ອງນີ້ຢູ່ໄດ໋ ແຕ່ວ່າມັນກະສົມຄວນແລ້ວເດ້ ຄິດຢູ່ມັນເຮັດຫຍັງບໍ່ໄດ້ ດຽວນີ້ເວົ້າຫລາຍກະເວົ້າບໍ່ໄດ້ນ່າ ທາງໂຊຊຽວທາງຫຍັງນີ້ແຫລະ ແຕ່ວ່າຢູ່ລາວເຂົາກະນໍາຢູ່ໄດ໋ ຄືນາງໝວຍຍັງໂຊກດີນີ້ນ່າ ມັນຫລາຍຄົນໄດ໋ທີ່ຫາຍໄປແບບບໍ່ເຫັນ.”

ນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບູລີ ເປັນຊາວບ້ານບ້ານສະເຫຼົ້າ ເມືອງໂພນທອງ ແຂວງຈໍາປາສັກ ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຫຼວດແຂວງຈໍາປາສັກ ຈັບຕົວໃນວັນທີ 12 ກັນຍາ 2019. ຕໍ່ມາ ໃນວັນທີ 22 ພະຈິກ 2019 ສານປະຊາຊົນຂັ້ນຕົ້ນແຂວງຈໍາປາສັກ ໄດ້ຕັດສິນຈໍາຄຸກນາງ ເປັນເວລາ 5 ປີ ແລະປັບໄໝ 20 ລ້ານກີບ ແລະນາງ ຖືກນໍາຕົວໄປເຂົ້າຄຸກບັງລຽງ ຢູ່ເມືືອງປະທຸມພອນ ແຂວງຈໍາປາສັກ.

ໃນໄລຍະເວລາທີ່ນາງ ໝວຍ ຖືກຄຸກຄຸມຂັງຢູ່ນັ້ນ ກໍມີບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ແລະກົດດັນໃຫ້ທາງການລາວ ປອຍຕົວນາງ ຢ່າງບໍ່ມີເງື່ອນໄຂ ໃນທັນທີ ເປັນຕົ້ນ ໃນມື້ວັນທີ 17 ກັນຍາ 2020 ສະພາສິດທິມະນຸດສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ສົ່ງໜັງສືໄປຍັງລັດຖະບານລາວ ສະແດງຄວາມກັງວົນ ກ່ຽວກັບການຈັບຕົວນາງ ໝວຍ ໂດຍທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການປະກັນຕົວ ຍ້ອນເຫັນວ່າ ການຈັບນາງ ໝວຍ ນັ້ນ ອາດບໍ່ສອດຄ່ອງ ກັບຫລັກການສາກົນ ກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ ແລະການພີຈາລະນາຄະດີ ໄວເກີນໄປ.   

ແລະມູນນິທິ Manushaya Foundation ແລະອົງການມະນຸດສະທໍາ Humanity Beyond Borders ກໍໄດ້ສົ່ງໜັງສື ກ່ຽວກັບເລື່ອງຂອງນາງ    ໝວຍ ໃຫ້ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຮັບຮູ້ ໃນມື້ວັນທີ 30 ມິນາ 2020 ເພື່ອກົດດັນແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ປ່ອຍຕົວນາງໃນທັນທີ.