ປາບປາມ ຈິງຈັງ ຜູ້ສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ ສໍ້ລາດ ບັງຫຼວງ

ຍານາງ ອໍາໄພວອນ ລ້ອມບຸນແພງ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ເຂດເລືອກຕັ້ງທີ 8 ແຂວງຫົວພັນ ໄດ້ສເນີຕໍ່ ກອງປະຊຸມສມັຍສາມັນເທື່ອທີ 2 ສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ 9 ຂອງ ສປປລາວ ໃນມື້ວັນທີ 6 ພຶສຈິການີ້ວ່າ ຢາກໃຫ້ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ດໍາເນີນຄະດີຜູ້ສໍ້ລາດບັງຫຼວງຢ່າງຈິງຈັງ ຍ້ອນມັນເປັນອຸປະສັກຕໍ່ການພັທນາປະເທດ. ໃນຂະນະດຽວກັນ ປະຊາຊົນລາວຫຼາຍຄົນ ມີຄວາມເຫັນວ່າ ບັນຫາການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຢູ່ປະເທດລາວ ຍັງຈະແກ້ໄຂໄດ້ຍາກ ເພາະວ່າການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ສ່ວນໃຫຍ່ເປັນການສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດກັນ ລະຫວ່າງເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ທັງຢູ່ສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນ ກັບນັກທຸຣະກິດ ທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ ດັ່ງປະຊາຊົນຢູ່ແຂວງໄຊຍະບູຣີ ທ່ານນຶ່ງກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີໃນມື້ວັນທີ 8 ພຶສຈິການີ້ວ່າ:

“ເຣື່ອງຄໍຣັບຊັນ ເຣື່ອງສໍ້ຣາດບັງຫຼວງ  ສ່ວນຫຼາຍມັນເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖເບິດ ແລ້ວກະພາກເອກຊົນແດ່ເນາະ ຄັນເຂົາບໍ່ຮ່ວມມືກັນ ເຂົາກໍເຮັດບໍ່ໄດ້ເນາະ ໜ່ວຍງານແຕ່ລະໂຄງການອິຫຍັງຕ່າງໆເນາະ ຕາມສັງເກດຕາມເຫັນ ເບິ່ງຕົວຈິງ ເຄີຍເຮັດວຽກຮ່ວມງານນໍາບໍຣິສັດ ຫຼາຍບໍຣິສັດກໍຮູ້ກໍເຂົ້າໃຈດີເນາະ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຢູ່ລາວ ມີຫຼາຍຮູບແບບ ແລະກ່ຽວຂ້ອງກັບທັງເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ, ບໍຣິສັດເອກກະຊົນ ແລະປະຊາຊົນ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ທ່ານກໍຢາກໃຫ້ໜ່ວຍງານ ທາງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກວດສອບ ການປະຕິບັດງານຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ນັ້ນຢ່າງໃກ້ຊິດ ເພາະວ່າພວກເຂົາເຈົ້າມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບໂດຍກົງ ໃນການບໍຣິຫານ ຈັດການງົບປະມານ ຂອງຊາດ ກ່ຽວກັບໂຄງການ ແລະແຜນງານຕ່າງໆ. ໃນໄລຍະຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ເຮັດໃຫ້ປະເທດລາວປະສົບກັບບັນຫາຂາດເຂີນ ງົບປະມານໃນການໃຊ້ຈ່າຍຫຼາຍຂຶ້ນ ຈົນເຮັດໃຫ້ຣັຖບານ ຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ກູ້ຢືມເງິນມາຈາກຕ່າງປະເທດ ແລະເປັນໜີ້ຢ່າງມະຫາສານ, ເຖິງປານນັ້ນກໍຍັງບໍ່ສາມາດ ແກ້ໄຂບັນຫາເສຖກິດ-ສັງຄົມໄດ້ ຍ້ອນຍັງມີຄວາມທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ເຮົາກໍເບິ່ງວ່າ ຍັງມີຄວາມທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ ກ່ຽວພັນກັບເຣື່ອງການຄໍຣັບຊັນ ການຄຸ້ມຄອງບໍຣິຫານດີບໍ່ ໂປ່ງສັຍຫຼາຍແນວມັນຕ້ອງກ່າວເຖິງງົບປະມານ ໃນການປົວແປງຟື້ນຟູ. ທີ່ນີ້ບັນຫາກໍຄື ບໍ່ສາມາດຟື້ນຟູໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ ຕາມເວລາ ສົ່ງຜົລກະທົບຕໍ່ການພັທນາເສຖກິດ ສັງຄົມໂດຍລວມ.”

ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ທີ່ເປັນການກະທໍາຜິດຕໍ່ກົດໝາຍ ຊຶ່ງເກີດຂຶ້ນຢູ່ລາວນັ້ນ ມີຫຼາຍກໍລະນີທີ່ຄົນມີເງິນ ເອົາເງິນໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ຊ່ອຍປົກປິດ, ບໍ່ໃຫ້ດໍາເນີນຄະດີ, ເຮັດໃຫ້ຄະດີມິດງຽບ ແລະປ່ອຍຕົວໄປ ຮວມທັງຄົນງານທີ່ເຂົ້າມາເຮັດວຽກ ແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ດັ່ງປະຊາຊົນຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນທ່ານນຶ່ງກ່າວວ່າ:

“ກົດໝາຍຂອງພົລເມືອງລາວ ມັນຕາຍຍ້ອນແບບຄົນີເງິນ ກໍມີຕໍາຣວດມີທະຫານໄປ ເຂົາກໍເສັຽເງິນໃຫ້ 4 ພັນບາດ ມັນມີ 10 ຄົນເຂົາກໍເສັຽໃຫ້ 10 ຄົນ ເຂົາກໍປ່ອຍຕົວ. ບາງຄົນເຂົາມາທໍາງານແບບນັ້ນ ຈະມີຣາຍໄດ້ຫຼາຍນະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ໃນເມືອງລາວແມ່ນບໍ່ ຢູ່ໃນເມືອງລາວໄປຍັດ 200-300 ບາດຫັ້ນກໍຕາຍແລ້ວ ມັນບໍ່ມີການຄືບໜ້າຫຍັງ ມິດ ມິດເລີຍດຽວນີ້ຫັ້ນນ່າ.”  

ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກະຊວງຍຸຕິທັມ ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນທ່ານນຶ່ງ ເວົ້າວ່າ ທາງການລາວ ມີຄວາມພະຍາຍາມ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຊຶ່ງເບື້ອງຕົ້ນ ໄດ້ມີການປັບປຸງກົດໝາຍ ຈໍານວນໃດ ຈໍານວນນຶ່ງ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ພິພາກສາ ແລະສານ ສາມາດດໍາເນີນຄະດີ ກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ຣັຖ ທີ່ພົວພັນກັບ ຄະດີສໍ້ລາດບັງຫຼວງໄດ້ຫຼາຍກວ່າເກົ່າ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວຕໍ່ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີໃນມື້ວັນທີ 8 ພຶສຈິການີ້ວ່າ:

“ເພາະວ່າດຽວນີ້ ກົດໝາຍອາຍາຂອງສປປລາວ ມັນກໍເວົ້າໄດ້ວ່າ ສາມາດເອົາຣັດ ຫລືວ່າ ຜູ້ສໍ້ຣາດບັງຫຼວງ ສ່ວນຫຼາຍກໍສິເປັນຄົນມີສັງກັດຣັດ ເປັນຈໍາເລີຍ ເພິ່ນກໍອະນຸຍາດໃຫ້ເປັນຈໍາເລີຍໄດ້ແລ້ວ ແຕ່ກີ້ກົດໝາຍລາວ ເພິ່ນບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ເອົາຣັດ ມາເປັນຈໍາເລີຍ ແຕ່ກົດໝາຍໃໝ່ນີ້ ເພິ່ນອະນຸຍາດແລ້ວເນາະ.”

ອີງຕາມການຣາຍງານຂອງທ່ານ ຄໍາພັນ ພົມມະທັດ ປະທານອົງການກວດກາແຫ່ງຣັຖ ຕໍ່ກອງປະຊຸມ ສມັຍສາມັນ ເທື່ອທີ 2 ສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ 9 ໃນມື້ວັນທີ 5 ພຶສຈິກາ 2021, ສາມາດກວດກາໄດ້ 39 ເປົ້າໝາຍ, ກວດພົບຜົລເສັຽຫາຍຫຼາຍກວ່າ 1,860 ຕື້ກີບ, ໃນຈໍານວນນີ້ ສາມາດເກັບກູ້ໄດ້ຄືນພຽງ 328 ຕື້ກີບ, 218,000 ປາຍໂດລາຣ໌ສະຫະຣັຖ ແລະປະມານ 4,500,000 ບາດ.

ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຕ້ານ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ສະບັບປັບປຸງ ປີ 2013, ໝວດທີ 10 ລະບຸວ່າ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ແມ່ນເປັນພຶດຕິກັມ ຂອງພະນັກງານ-ຣັຖກອນ, ທະຫານ ແລະຕໍາຣວດ ທີ່ສວຍໃຊ້ສິດອໍານາດ, ຖານະຕໍາແໜ່ງ ແລະໜ້າທີ່ຂອງຕົນ ເພື່ອຍັກຍອກ, ສໍ້ໂກງ, ຮັບ ແລະໃຫ້ສິນບົນ ແລະມີພຶດຕິກັມອື່ນໆ ເພື່ອຫາຜົລປໂຍດໃຫ້ຕົນເອງ, ຄອບຄົວ, ຍາດພີ່ນ້ອງ, ໝູ່ຄູ່, ພັກພວກ ຊຶ່ງກໍ່ຄວາມເສັຽຫາຍໃຫ້ແກ່ຜົລປໂຍດຂອງຣັຖ ແລະຜົລປໂຍດອັນຊອບທັມຂອງພົລເມືອງ.