ນັກຮຽນຫຼາຍຄົນ ບໍ່ມີທຶນຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ, ຮຽນຈົບຊອກວຽກເຮັດຍາກ

ໃນສົກຮຽນປີ 2023-2024 ຢູ່ແຂວງຊຽງຂວາງພົບວ່າ ມີນັກຮຽນທີ່ຮຽນຈົບ ມ.7 ຈຳນວນຫຼາຍທີ່ບໍ່ຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ໂດຍສະເພາະ ວິທຍາໄລສ້າງຄຣູຄັງໄຂ ທີ່ຂຶ້ນກັບກົມ ພັທນາຄຣູ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ເຊິ່ງປີ 2023-2024 ມີນັກຮຽນໄປສະມັກຮຽນຮຽນຕໍ່ພຽງ 10 ປາຍຄົນເທົ່ານັ້ນ ເມື່ອທຽບໃສ່ສົກຮຽນປີ 2021-2022 ມີນັກຮຽນສະມັກຮຽນຕໍ່ ປະມານ 170 ຄົນ. ນອກຈາກນີ້ຍັງມີໂຮງຮຽນ ເຕັກນິກ-ວິຊາຊີບ ແບບປະສົມ ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ໂຮງຮຽນວິຊາຊີບແຫ່ງອື່ນໆ ພາຍໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ຍັງມີນັກຮຽນ ໄປສະມັກຈຳນວນໜ້ອຍ ເຊັ່ນດຽວກັນ. ອີງຕາມການຣາຍງານຂອງ ທ່ານ ບຸນເລື່ອນ ວັນນາຮັກ ຫົວໜ້າຜແນກສຶກສາ ທິການ ແລະ ກິລາ ແຂວງຊຽງຂວາງ ທີ່ໃຫ້ສັມພາດ ຜ່ານຣາຍການຮອບບ້ານຜ່ານເມືອງ ຂອງວິທຍຸກະຈາຍແຫ່ງຊາຕລາວ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້.

ນັກຮຽນທີ່ຈົບ ມ.7 ໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 13 ຕຸລານີ້ວ່າ ປັດໄຈຫຼັກທີເຮັດໃຫ້ ບໍ່ຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ຍ້ອນວ່າຄອບຄົວບໍ່ມີເງິນທຶນ ສົ່ງຮຽນເພາະການຮຽນຕໍ່ ວິຊາຊີບ ຕ້ອງໃຊ້ເງິນທຶນຫຼາຍ. ຮຽນຈົບມາແລ້ວບາງຄົນບໍ່ມີວຽກເຮັດ ບາງຄົນເມື່ອໄດ້ວຽກເງິນເດືອນໜ້ອຍ ບໍ່ກຸ້ມຄ່າທີ່ເສັຍເງິນຮຽນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຫຼາຍຄົນບໍ່ຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ແລະໄປຫາວຽກເຮັດ ທີ່ຈະໄດ້ເງິນດີກ່ວາ ເພື່ອສ້າງຄອບຄົວໂຕເອງໃຫ້ດີຂຶ້ນ.

“ຄືວ່າຈົບ ມ.ປາຍ ແລ້ວບໍ່ໄປຕໍ່ວິຊາຊີບຫວາ ມັນກາຄອບຄົວສົ່ງເສີມບໍ່ໄດ້ຫັ້ນນ່າ ທາງຄອບຄົວບໍ່ມີເງິນສົ່ງຮຽນ ໄປຮຽນມັນໃຊ້ເງິນຫຼາຍຈົບມາ ກໍເຮັດວຽກພັດເງິນເດືອນໜ້ອຍ ສ່ວນຫຼາຍພາກັນສ້າງຄອບຄົວ ເສຖກິຈຄອບຄົວດີກ່ອນຫັ້ນລະ ກາເຮັດສວນເຮັດນານີ້ແຫຼະກາໄປເຮັດ ຢູ່ຮ້ານອາຫານບໍ່ໄປເປັນແມ່ບ້ານ ບໍ່ອີ່ຫຍັງຫັ້ນ.”

ນັກຮຽນຈົບ ມ.7 ໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ອີກຄົນໜື່ງກ່າວວ່າ ໃນຄວາມເປັນຈິງ ກໍຢາກຮຽນຕໍ່ແຕ່ວ່າ ພໍ່ແມ່ບໍ່ມີເງິນທຶນສົ່ງຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ແລະເມື່ອຈົບອອກມາກໍຕ້ອງໄດ້ຊອກວຽກເຮັດເອງ ບໍ່ໄດ້ມີວຽກງານຮອງຮັບບາງເທື່ອຢາກໄດ້ເຮັດວຽກທີ່ດີ ເປັນຣັຖກອນກໍຍັງຕ້ອງໄດ້ເສັຍເງິນຈ້າງເຂົ້າ ຫຼາຍເຊິ່ງເປັນເຣື່ອງທີ່ພາກຣັຖຈະຕ້ອງແກ້ໄຂ ເຮັດໃຫ້ຫຼາຍຄົນທີ່ບໍ່ມີເງິນທຶນ ກໍຄິດວ່າຈະຮຽນໄປເຮັດຫຍັງ ໄປຫາວຽກເຮັດທີ່ໄດ້ເງິນດີກ່ວາ.

“ກາຄິດຢາກຮຽນຢູ່ແຕ່ບໍ່ມີທຶນ ຮຽນມັນແບບພໍ່ແມ່ບໍ່ມີທຶນ ໃຫ້ຮຽນນ່າສ່ວນຫຼາຍເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງແຂວງແລ້ວກໍໄປຮັບຈ້າງ ສ່ວນຫຼາຍບໍ່ຢາກຮຽນຫັ້ນແຫຼະ ຈົບມາກໍໄດ້ຊອກວຽກຖ້າເຂົາເຊັນຮັບ ກໍໄດ້ຖ້າເຂົາບໍ່ເຊັນກໍແລ້ວອັນນີ້ຕົ້ນຕໍ ເລີຍໃຊ້ເງິນຈ້າງຫຼາຍກ່ອນຈະໄດ້ເຂົ້າວຽກນ່າ.”

ພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງ ໃນແຂວງຊຽງຂວາງກ່າວວ່າ ໃນຄວາມເປັນຈິງພໍ່ແມ່ທຸກຄົນ ກໍຢາກໃຫ້ລຸູກໂຕເອງຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ທຸກຄົນຢາກໃຫ້ມີການສຶກສາມີວຽກເຮັດ ທີ່ດີແຕ່ສາເຫດຫຼັກທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ຮຽນຕໍ່ ວິຊາຊີບກໍຍ້ອນວ່າ ບໍ່ມີເງິນທຶນສົ່ງຮຽນ ແລະ ຮຽນຈົບອອກໄປກໍບໍ່ມີວຽກເຮັດເຊິ່ງໃນເຂດຊົນນະບົດ ກໍບໍ່ໄດ້ມີເງິນທຶນຂອງພາກຣັຖຈະສົ່ງເສີມ ສນັບສນູນໃຫ້ນັກຮຽນໄປຮຽນ ຕໍ່ວິຊາຊີບນຳດ້ວຍເມື່ອພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງ ບໍ່ມີເງິນທຶນກໍຕ້ອງຈຳເປັນ ບໍ່ໄດ້ຫ້ຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບ ຫຼືຊັ້ນສູງ.

“ຈິດໃຈນັ້ນກໍຢາກໃຫ້ຮຽນຕໍ່ ຢາກໃຫ້ມີວຽກງານທໍາແຕ່ຮຽນ ໄປກໍບໍ່ເຮັດວຽກເຮັດຫຍັງຫັ້ນນ່າ ຄອບຄົວກາທຸກຍາກຈັ່ງຊີ້ນ່າ ບໍ່ມີເງິນອັນສົ່ງຮໍ່າສົ່ງຮຽນອັນໃດກໍແພງຄື ແບບຢູ່ບ້ານນອກບ້ານຫຍັງຫັ້ນ ບໍ່ມີເງິນທຶນບໍ່ມີຫຍັງ ຫັ້ນນ່າ.”

ພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງກ່າວຕື່ມວ່າ ປັດຈຸບັນກໍມີໂຕຢ່າງໃຫ້ເຫັນຢູ່ ຮຽນຈົບໄປແລ້ວກໍບໍ່ມີວຽກຮອງຮັ ບຕ້ອງກາຍເປັນຄົນຫວ່າງງານ ເປັນຕົ້ນຫຼານຊາຍຂອງຄອບຄົວ ຫາກໍ່ຮຽນຈົບວິຊາຊີບ ວິທຍາໄລສ້າງຄຣູ ຄັງໄຂໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ເມື່ອປີ 2022 ກໍຍັງບໍ່ມີວຽກເຮັດ ແລະ ຍັງຫວ່າງງານຢູ່ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ພໍ່ແມ່ ຫຼາຍຄົນກໍບໍ່ຮູ້ຈະສົ່ງລູກຮຽນຕໍ່ ວິຊາຊີບໄປເຮັດຫຍັງ ເອົາເທົ່າທີ່ພໍມີຄວາມຮູ້ ຖືວ່າດີແລ້ວໄປຫາວຽກ ເຮັດດີກ່ວາ ທີ່ຈະໄດ້ເງິນມາລ້ຽງໂຕເອງ ແລະຄອບຄົວໄດ້.

“ຫຼານຊາຍລາວກໍມາຮຽນຄຣູຢູ່ຄັງໄຂ ແລ້ວກໍຍັງບໍ່ມີວຽກເຮັດຢູ່ຈັກຊິໄປເຮັດຫຍັງ ແລ້ວກໍຍັງຊອກວຽກຢູ່ຊິນ່າແລ້ວກໍວ່າ ມັນກໍຄືຫຍຸ້ງຍາກແດ່ຮຽນຈົບແລ້ວ ກໍບໍ່ໄດ້ເຮັດວຽກກໍມີແຕ່ໄປຫາກໍ່ສ້າງ ໄປຊອກເຮັດວຽກງານເລັກໆນ້ອຍໆ ນີ້ແຫຼະເນາະ ຊອກຈ້າງຢູ່ຈ້າງກິນ.”

ປັດຈຸບັນຜແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ແຂວງຂຽງຂວາງຍັງສືບຕໍ່ ປະກາດຮັບສະມັກນັກຮຽນທີ່ຈະຮຽນຕໍ່ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພາະບັນຫາໂຕນີ້ເຮັດໃຫ້ໂຮງຮຽນສາຍວິຊາຊີບ ບາງແຫ່ງພາຍໃນແຂວງຊຽງຂວາງ ອາດບໍ່ສາມາດເປີດການຮຽນ ການສອນ ໄດ້ເປັນປົກກະຕິຄືທຸກປີຜ່ານມາ ອີງຕາມ ທ່ານ ບຸນເລື່ອນ ວັນນາຮັກ ຫົວໜ້າຜແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ແຂວງຂຽງຂວາງຣາຍງານ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ການສຶກສາ ແຂວງຊຽງຂວາງຜູ້ຂໍສງວນຊື່ ແລະຕໍາແໜ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 13 ຕຸລາ ນີ້ວ່າ ກ່ຽວກັບບັນຫາດັ່ງກ່າວທາງການສຶກສາ ແຂວງຊຽງຂວາງ ມີແຜນແກ້ໄຂແລ້ວເບື້ອງຕົ້ນ ມີການລົງປຸກລະດົມ ໃຫ້ພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງພະຍາຍາມ ສົ່ງເສີມໃຫ້ລູກຫຼານ ໄດ້ຮຽນຕໍ່ວິຊາຊີບເພາະ ຖ້າບໍ່ໄດ້ມິວິຊາຄວາມຮູ້ ດ້ານສີມືແຮງງານ ຈະເປັນໄດ້ພຽງແຮງງານດິບ າຍຈ້າງສາມາດເອົາປຽບໄດ້.

“ເຮົາກໍພະຍາຍາມລະດົມ ຢູ່ປັດຈຸບັນນີ້ເດີ້ກະຊວງສຶກສາເພິ່ນແຈ້ງມາແລ້ວ ມີແຜນລົງຊຸກຍູ້ໃຫ້ພໍ່ແມ່ເອົາລູກຫຼານ ມາຮຽນວິຊາຊີບພື້ນຖານ ໃຫ້ມັນໄດ້ກ່ອນອອກໄປເປັນແຮງງານດິບ ກໍຈະໄປເສັຍປຽບແຮງງານບໍ່ມີສີມື ຄວາມໝາຍວ່າຊິນ່າ.”

ເຈົ້າໜ້າທີ່ການສຶກສາກ່າວຕື່ມວ່າ ສາເຫດທີ່ນັກຮຽນຈົບ ມ.7 ໃນແຂວງຊຽງຂວາງບໍ່ຍອມຮຽນຕໍ່ ວີຊາຊີບນອກຈາກປັດໄຈເຣື່ອງເງິນ ເສຖກິຈແລ້ວ ສາເຫດໜືຶ່ງກໍຍ້ອນວ່າຕຳແໜ່ງງານ ໃນແຂວງຊຽງຂວາງນີ້ ຍັງບໍ່ທັນສ້າງໄດ້ຫຼາກຫຼາຍ ນິຄົມອຸດສາຫະກັມຂນາດໃຫຍ່ ກໍຍັງບໍ່ທັນມີເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າບໍ່ຢາກຮຽນຕໍ່ ເພາະບໍ່ມີວຽກຮອງຮັບເຂົ້າເຈົ້າຈຶ່ງເລືອກ ຈະໄປຫາວຽກເຮັດງານທຳອື່ນ ທີ່ໄດ້ເງິນໃນການລ້ຽງຊີວິດ ແລະ ຄອບຄົວ.

ດັ່ງທ່ານກ່າວວ່າ:

“ເຮົາບໍ່ທັນໄດ້ສ້າງຕຳແໜ່ງງານ ໄດ້ຢູ່ຊຽງຂວາງເຮົານີ້ນິຄົມຂນາດໃຫຍ່ ກໍຍັງບໍ່ທັນມີເປັນຕົ້ນແຮ່ເຫຼັກ ແຮ່ຫຍັງທີ່ຂຸດຄົ້ນ ກໍແມ່ນຂົນເປັຮແຮ່ດິບອອກໄປ ເຮົາກໍບໍ່ໄດ້ສ້າງຕຳແໜ່ງງານຢູ່ນີ້ເດ້ ມັນກໍຍາກສະພາບແວກລ້ອມຫຼາຍຢ່າງ ບາງເທື່ອປະກອບາຊີບມັນບໍ່ມີ ເຂົາກໍເລີຍອອກໄປບ່ອນທີ່ມີເງື່ອນໄຂ ພໍຫາເງິນໄດ້.”

ບັນຫາດັ່ງກ່າວທົ່ວປະເທດລາວ ທີ່ອັດຕຣາການເຂົ້າຮຽນຕໍ່ໃນລະດັບ ມະຫາວິທຍາໄລ ລະດັບວິຊາຊີບຫຼຸດລົງ ແຕ່ຫຼ້າສຸດກົມການສຶກສາຊັ້ນສູງ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ກໍມີແຜນຈະສ້າງແຮງຈຸງໃຈ ໃຫ້ນັກຮຽນຈົບຊັ້ນ ມ.7 ເຂົ້ າມາຮຽນໃນລະດັບ ມະຫາວິທຍາໄລ ເພີ່ມຂຶ້ນ.

ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ຈະປັບປຸງມາຕຖານຫຼັກສູດ ແຫ່ງຊາຕໃຫ້ສອດຄ່ອງ ແລະ ແທດເໝາະ ກັບແຕ່ລະໄລຍະປະເມີນ ຄືນຈຳນວນຫຼັກສູດ ທີ່ເປີດສອນຢູ່ວ່າຫຼັກສູດ ໃດຍົກເລີກຖາວອນ ຫຼືຫຼັກສູດໃດໂຈະ ເພື່ອປັບປຸງຕ້ອງໄດ້ພັທນາຫຼັກສູດ ໃຫ້ແທດເໝາະກັບສະພາບການຫັນປ່ຽນໃໝ່ ດ້ານເຕັກໂນໂລຈີແລະ ນັກສຶກສາຈົບໄປແລ້ວ ສາມາດປະກອບອາຊີບດ້ວຍຕົນເອງໄດ້. ສ້າງພາບລັກ ໃຫ້ສະຖາບັນອຳນວນຄວາມສະດວກ ໃຫ້ນັກຮຽນເຂົ້າເຖີງອິນເຕີເນັດ, ສົ່ງເສີມນະໂຍບາຍສນັບສນູນ ທຶນສຶກສາທີ່ມາຈາກຄອບຄົວທຸກຍາກ ແລະ ສ້າງຕລາດແຮງງານ ໂດຍລົງສຳຣວດຄວາມຕ້ອງການ ທ່າແຮງ ແລະ ການພັທນາທ້ອງຖິ່ນ ແຕ່ລະຂົງເຂດລວມທັງຕ້ອງມີສູນບໍຣິການ ແລະ ໃຫ້ຄຳປຶກສາແກ່ນັກສຶກສາໂດຍສ້າງເຄືອຂ່າຍຕລາດແຮງງງານ ເພື່ອຮັບປະກັບການຖືກຈ້າງງານສຳລັບ ຜູ້ສຳເຣັດການສຶກສາ ອີງຕາມການຣາຍງານຂອງທ່ານ ຫຼ້າວັນ ວົງຄຳສານ ຮອງຫົວໜ້າກົມສຶກສາຊັ້ນສູງ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະກິລາ ໃຫ້ສັມຕໍ່ສື່ມວນຊົນ ທ້ອງຖິ່ນໃນເດືອນກັນຍາ ປີ 2023 ຜ່ານມາ.