Doktor erkin ekrem: “Xitayning 20 yildin béri türklerge qilghan teshwiqatining paydisi bolmidi”

24-May küni Haberyildizi.com Namliq tor gézitide “Türk hey'iti xitayning Uyghur aptonom rayonini ékskursiye qildi” mawzuluq xewer élan qilindi. Xewerde Uyghur aptonom rayonini ziyaret qilghan uniwérsitét oqutquchiliri, zhurnalistlar we tetqiqatchilardin terkib tapqan hey'etning xitaydiki musulmanlarning dinlirini öginishte we diniy turmushida zor kengchilikke ige ikenlikini bayan qilghanliqi yézilghan. Xewerde hey'ette orun alghan türkiye xelq'ara istratégiyelik tetqiqat merkizi mu'awin mudiri proféssor doktor selchuq cholaq'ughluning shi'en we ürümchidiki musulmanlarni körgendin kéyin bergen bayanatighimu orun bérilgen. U, bayanatida munularni dégen: “Ziyaritim jeryanida xitaydiki diniy erkinliklerni körüsh pursitige ige boldum. Pütün kishiler öz dinini öginish heq we hoquqigha ige iken. Bolupmu musulmanlarning dini ibaditini ada qilish erkinlikige ige ikenlikini körduq. Shi'en bilen ürümchidiki meschitlerde, shundaqla biz ékskursiye qilghan islam institutidiki kishiler bilen uchrashtuq. Diniy xadimlar bilen uchrashtuq, héchqandaq cheklimige uchrimay diniy ibaditini ada qiliwatqanliqini körduq.”

Bu heqte köz qarishini igilesh üchün türkiye istratégiyilik chüshenche instituti mutexessisi doktor erkin ekrem we qehrimanmarash sütchi imam uniwérsitéti diniy ilimler fakultéti oqutquchisi doktor alimjan bughda ependiler bilen söhbet élip barduq.

Doktor erkin ekrem xitay hökümitining 20 yildin béri türk hey'etlerge islam instituti bilen ürümchidiki meschitlerni ékskursiye qildurup Uyghur diyarida diniy erkinlik barliqini ilgiri sürüwatqan bolsimu, hetta bu heqte köp sanda maqaliler yéziliwatqan bolsimu, buning héchqandaq ünümi bolmaywatqanliqini bayan qildi.

Doktor alimjan bughda ependi özining 1987-yilidin 1992-yilighiche islam institutida oqughanliqini, u mezgildimu musulman döletliridin kelgen hey'etlerni ékskursiyege ekélip oqughuchilar bilen jüme namizi qildurghanliqini, az sanda kishilerni hésabqa qoshmighanda köp kishining xitayning bu siyasitige aldanmaydighanliqini, chünki heqiqetning dunyagha ayan ikenlikini bayan qildi.