Xitay kommunistliri rastinila Uyghurlarning musteqilliqini qollighanmu?

Maqalide jyangshining ruyjin rayonida qurulghan “Xitay sowét jumhuriyiti” ning asasiy qanunining 14-maddisini we sowét ittipaqida neshr qilinidighan heqiqet gézitide élan qilin'ghan bir maqalidiki “Sowétche kommunistik inqilabning xitayda ghelibe qilishi üchün xitay kommunistliri adem ishen'güsiz her xil wasitilerni qollandi. Bu wasitilerning biri, xitayning chégra rayonliridiki milletlerni milliy inqilab qilishqa, zorawanliq qilishqa, hetta zéminliri keng bolghan Uyghur, mongghul, tibet qatarliq milletlerni xitaydin ayrilip musteqil dölet qurushqa qutratquluq qildi” dégen jümlilerni neqil qilip, xitay kommunistlirini “Xitaygha asiyliq qilish we xitayni parchilashtek tarixi jinayet ötküzdi” dep shikayet qilidu.

Aptor maqaliside tilgha alghan xitay sowét jumhuriyitining asasiy qanuni 1931-yili jyangshining ruyjin rayonida qurulghan xitay sowét jumhuriyitining 1-qétimliq wekiller qurultiyida maqullinip, 1934-échilghan 2-qétimliq wekiller qurultiyida özgertilgen 17 maddiliq asasiy qanun bolup, bu qanunning 14-maddisida mundaq déyilgen:
“Xitay sowét hökümiti xitay chégrasi ichidiki az sanliq milletlerning öz teqdirini özi belgilesh hoquqini we ularning xitaydin ayrilip musteqil dölet qurush hoquqini étirap qilidu. Bular Uyghur, mongghul, tibet qatarliq xitay chégrasi ichide yashawatqan barliq bashqa milletlerni öz ichige alidighan bolup, bular pütünley öz teqdirini özi belgilesh hoquqigha, hetta xitay sowét fédératsiye hökümitidin ayrilip chiqip musteqil bolush hoquqigha ige. Xitay sowét hakimiyiti, ajiz azsanliq milletlerning gomindang herbiy impéri'alizmining beg-xojamlirining ézishidin qutulup, öz özige xoja bolushigha yardem béridu. Xitay sowét hakimiyiti az sanliq milletlerning medeniyiti we tilini tereqqiy qildurushigha yardem béridu.”

Gerche, xitay kommunistliri hakimiyetni qolgha alghandin kéyin yuqiriqi qanunda tilgha élin'ghan mezmunlarning birinimu emelge ashurmighan, eksiche az sanliq milletler rayonlirida xitay kommunistlirining hamiyliqidiki xitay milletchilirining hoquqini tiklep, azsanliq milletlerni, bolupmu Uyghurlarni bügünkidek insan heqliri eng nachar ehwalgha chüshürüp qoyghan turuqluq, yene néme üchün bu maqalide “Xitay kommunistliri shinjangning musteqilliqini qollighan” dégen'ge ispat körsitip xitay kommunistlirining xitay dölitini parchilimaqchi bolghanliqidek tarixiy jinayitini pash qilidu? biz bu so'allargha jawab tépish üchün dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi dolqun eysani ziyaret qilduq.

Maqalige gerche “Xitay kommunistlirining shinjangni parchilimaqchi bolghanliqining siri” dep mawzu qoyghan bolsimu, emma béshidiki bir abzastin bashqa qismi pütünley 1945-yili ghuljida qurulghan sherqiy türkistan hökümitini we sherqiy türkistan dölet armiyisini hemde sowét ittipaqining bergen yardemlirini tonushturushqa qaritilghan bolup, xitay kommunistlirining Uyghurlarning musteqilliqini qollighanliqigha da'ir bashqa héchqandaq pakit körsitilmigen.