Xitayning 3 - séntebir ötküzgen herbiy parati inkas qozghidi

Xitay hökümiti 3 - séntebir béyjingda zor kölemlik herbiy parat ötküzüp, yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilidi. Bu qétim ötküzülgen herbiy paratqa amérika we gherp démokratik dölet bashliqlirining qatnashmasliqi, xitay re'isi shi jingpingning murasimda 300 ming xitay eskirini qisqartidighanliqi heqqidiki nutqi qatarliqlar xelq'ara metbu'atlarning we xitay weziyet küzetküchilirining diqqitini qozghidi. Diqqitinglar muxbirimiz méhribanning programmisida bolsun.

Xitay hökümiti uzundin buyan teyyarliq qiliwatqan atalmish yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xitirlesh namide'iki herbiy parat, qattiq bixeterlik tedbirliri ichide tünügün béyjingda ötküzüldi. Xitay merkizi téliwiziyisida bu qétimqi herbiy parat heqqide 3 sa'etlik mexsus programma neq meydandin dunyagha tarqitildi.

Parat ayaqlashqandin buyan xelq'ara metbu'atlarda we chetellerdiki xitay démokratlirining tor béketliride, béyjingde ötküzülgen parat heqqide analiz we mulahiziler élan qilinmaqta.

Bu analizlarda, xitayda pay chéki bazirida ziyan körülüp, xitay iqtisadida chékinish boluwatqan mezgilde, shijingping hökümitining milyon dollarliq iqtisat serp qilip bundaq chong herbiy paratni ötküzüshtiki meqsiti؛ murasimgha rusiye, ottura asiyadiki jumhuriyetler, pakistan, sudan, jenubiy koriye qatarliq eller dölet bashliqliri qatnashqandin bashqa amérika we asasliq gherb dölet bashliqlirining qatnashmasliqi؛ murasimda nöwette chetellerdiki xitay démokratliri arisida munazire témisi boliwatqan xitay hakimiyet qatlimidiki ikki goroh kürüshidiki ji'ang zémin terepdarliriningmu resi sehnisidin orun élishi؛nöwettiki xitay re'isi shi jingpingning özi yalghuz aptomobilda aylinip paratni közdin kechürüshi ؛ we xitay re'isi shi jingpingning dunyagha 300 ming xitay eskirini qisqartidighanliqini jakarlishi qatarliq mesililer munazire témisi boldi.

Gherp metbu'atlirdin éwyork waqti géziti, washin'giton pochtisi,roytérs, en'giliye b b s agntliqi, gérmaniye dolqunliri, fransiye agéntliqi, amérika awazi qatarliqlarda xitayning herbiy maniwérining xitayning sherqiy jenubiy asiyadiki yaponiye filippin qatarliq qoshna döletlirige we amérika qatarliq gherp döletlirige özining herbiy küchini körsitish ikenliki tilgha élinip, xitay resi shi jingpingning 300 ming eskerni qisqartidighanliqi heqqidiki bayanining emiliyette "quruqluq armiye piyade eskerlirige serp qilidighan iqtisatni herbiy téxnika serpiyiti üchün ishlitishni meqset qilghanliqi؛ xitayda iqtisat töwenlewatqan, xitaydiki ijtima'i mesililer köpiyiwatqan, mezgilde xityayning "yapon'gha qarshi urushning 70 yilliqini xatirilesh" namida, xitay puqralirida barghanche küchiyiwatqan hökümetke bolghan naraziliq keypiyatini bashqa yaqqa nurash qatarliq köp tereplime meqsetlerde élip bérilghanliqi otturigha qoyuldi.

Xitay weziyet analizchiliridin wang kün ependi teripidin yézilghan "shijingpingning 3 - séntebir parattni közdin kechürüshidiki üch nuqta "serlewhelik maqalisida, shi jinping hökümiti ötküzgen herbiy paratning xitayning herbiy küchini körsitip öz etrapidiki qoshnilirigha heywe qilish bolupla qalmastin, téximu muhimi xitay dölitining ichki qismigha qaritilghanliqi tekitlendi.

Chetellerdiki siyasiy weziyet analizchiliridin amérikidiki Uyghur siyasi pa'aliyetchisi élshat hesen ependi ziyaritimizni qobul qilip, xitayning herbiy parati heqqide gherp metbu'atlirida otturigha qoyuliwatqan mulahiziler we xitay démokratlirining qarashliri heqqide toxtaldi.

Élshat hesen ependi bayanida gherp metbu'atlirda otturigha qoyulghan qarashlarning asasliri üstide öz analizini bayan qilip, shi jingpingning xitay iqtisadiy töwenlewatqan, xitay xelqi we duya jama'etchiliki xitay iqtisadining tesiridin ensirewatqan shara'itta, shi qingping hökümitining zor meblegh serp qilip bundaq chong herbiy parat ötküzüshi, xitay ichide öz hakimiyitini mustehkemlesh, xelq'aragha xitayning herbiy küchini körsitip, qoshnilirigha heywe qilish ikenlikini bildürdi.

Élshat ependi yene shi jingping tilgha alghan 300 ming eskerni qisqartish we bu heqte gherp metbu'atliri we xitay démokratlirining mulahiziliri heqqide toxtaldi.

Élshat ependining qarishiche, bu mesilide gherp metbu'atlirida élan qilin'ghan " xitay hökümitining bir qisim eskerni qisqartishi, téximu köp iqtisatni herbiy téxnika serpiyiti üchün ishlitishni meqset qilghan" dégen qarashning emiliyetke uyghun ikenlikini, xitay démokratliri tilgha alghan " shijingpingning 300 ming eskerni qisqaritishtiki meqsidi dölet ichidiki ji'ang zémin terepdarlirining herbidiki küchini tazilash" dégen qarashning melum asasqa ige bolsimu, emma shi jingpingning yenila xitay kommunist hakimiyitining menpe'eti mesiliside jiyang zémin qatarliq ilgiriki xitay rexberliri bilen ortaqliqi we baghlinish bolghini üchün, uning jiyang zémin gurohidikilerge qaratqan zerbe bérish herkitini u qeder kéngeytiwetmeydighanliqini bildürdi.