Мәмәтҗан тохниязниң “қәһриманлиқи” ни өгиниш долқуни һәрхил инкас пәйда қилди

Хитай һөкүмити сәпәрвәрлик йиғинлири уюштуруп, “18-сентәбир бай вәқәси” дә өлгән сақчи башлиқи мәмәтҗан тохнияздин өгиниш долқунини йәниму күчәйтмәктә.

Хитайниң шинхуа агентлиқи, хәлқ гезити, тәңритағ тори қатарлиқ көплигән дөләт агентлиқиниң бу һәқтики хәвиридә баян қилинишичә, мәмәтҗан тохниязниң иш-излиридин доклат бериш паалийити 26-феврал күни үрүмчидә өткүзүлгән. Паалийәткә уйғур аптоном район партком секретари җаң чүншйән қатарлиқ 300 дин артуқ һөкүмәт хадимлири қатнашқан. Бу паалийәт уйғур илиниң һәрқайси җайлирида бундин илгириму 29 қетим өткүзүлгән болуп, хәвәрдин мәлум болушичә, хитай һөкүмити мәмәтҗан тохнияниң қизи хәйри, мәмәтҗан тохниязниң хизмәтдашлиридин турғун моллақ, җаң сән қатарлиқ кишиләрдин тәркиб тапқан мәхсус доклат бериш өмики тәшкилләп, мәмәтҗан тохниязниң “қәһриманлиқ иш-паалийәтлири” ни кәң тәшвиқ қилип кәлгән. Бу қетим үрүмчидә өткүзүлгән доклат бериш паалийитидә җаң чүншйән бу доклар бериш өмики әзалиридин һал сориған.

Хәвәрләрдә мәмәтҗан тохниязниң топилаңчилар тәрипидин гөрүгә елинған чарвичиларни қутулдуруш җәрянида “вәһшийләрчә өлтүрүлгән”лики тилға елинған болсиму, вәқәниң йүз бериш җәряни һәққидә ениқ мәлумат бәрмигән. Диққәтни тартидиғини, бу қетимқи хәвәрләрдә вәқә садир қилғучилар “террорчилар” аталмай, “топилаңчилар” дәп аталған.

Бирақ, мәмәтҗан тохниязниң өлүми мәсилисидә илгири радиомиз зияритини қобул қилған сиясий көзәткүчиләр, мәмәтҗан тохниязниң қандақтур тутқун қилинған чарвичиларни қутулдуруш йолида пидакарлиқ көрситип әмәс, бәлки исянчиларниң қолиға чүшүп қелип, мәһкум һаләттә өлтүрлгәнликини тәкитләшкән һәмдә тутқун қилинған 4 нәпәр чарвичиниң исянчилар тәрипидин қоюп берилгәнликини илгири сүрүшкән иди.

Бүгүн бу һәқтә зияритимизни қобул қилған уйғур сиясий көзәткүчилириму хитайниң сүний “қәһриман яритиш” еһтияҗидин мәмәтҗан тохниязни талливалғанлиқини вә бу арқилиқ өзлириниң сиясий ғәрәзлирини ишқа ашурушқа урунуватқанлиқини тәкитләшти.

Уйғур зиялийси пәрһат муһәммди әпәнди хитайниң мәмәтҗан тохниязниң “қәһриманлиқ иш-излирини тәшвиқ қилиш” муддиаси һәққидә сөзләп өтти.
Тәңритағ ториниң 28-февралдики тәпсилий хәвиридә көрситилишичә, “мәмәтҗан тохнияз онсу наһийәсидин болуп, 1964-йили 11-айда туғулған, 1988-йили 12-айда хитай коммунистик партийәсигә киргән, 1982-йили 7-айда хизмәткә қатнашқан. Һаят вақтида ақсу вилайәтлик җамаәт хәвпсизлики идариси парткоминиң әзаси, муавин идарә башлиқи болуп ишлигән, биринчи дәриҗилик йетәкчи сақчи унваниға игә болған.”

Уйғур зиялийси аблимит турсун әпәнди мәмәтҗан тохниязниң қәһриман яритилишидики сәвәб һәққидә өз қарашлирини баян қилип өтти.

Тәңритағ ториниң мунасивәтлик хәвиридә йәнә шундақ баянларға орун берилгән “мәмәтҗан тохнияз 33 йиллиқ хизмәт һаятида бир қатар муһим, зор делоларни паш қилған, ‛мәмликәт бойичә террорлуқ һәрикәтлиригә зәрбә бериштики илғар шәхс‚, ‛аптоном район бойичә мунәввәр сақчи‚, ‛ақсу вилайәтлик сиясий-қанун системисидики он илғар шәхс‚ қатарлиқ намларға еришкән, бир қетим 2-дәриҗилик, икки қетим 3-дәриҗилик хизмәт көрсәткән. 2015-Йил 13-өктәбир бай наһийисидә йүз бәргән “18-сентәбир” делосидики топилаңчиларни издәп тутуш, тутқун қилинған чарвичиларни қутқузуш һәрикитидә топилаңчилар тәрипидин қәбиһләрчә өлтүрүлүп, қурбан болған. 2015-Йили 11-декабир мәмәтҗан тохниязға инқилабий қурбан, мәмликәтлик җамаәт хәвпсизлики системиси бойичә 1-дәриҗилик қәһриман нәмуничи дәп нам берилгән.”

Уйғур диний затлиридин турғунҗан алавудунһаҗимму бу мәсилә һәққидә өз пикирлирини изһар қилип өтти.

Мәлумки, 2015-йили 18-сентәбир күни ақсу вилайити бай наһийисидә көмүркандики хитайларға һуҗум қилиш вәқәси йүз берип, мәмәт әйса, муса тохнияз, турсун җүмә қатарлиқ исянчиларни қоғлап тутуш һәрикити 56 күн давам қилип, 13-ноябир ахирлашқан иди.