Бир чалмида икки пахтәк уруш һийлиси

2010 - Йили 7 - айниң 23 - күни "уйғур биз" тор бетидә "асия һәптилик журнили"ниң мухбири ли юңфиң әпәндиниң 2009 - йили 7 - айниң 23 - күни "иқтисад гезити"ниң мухбири ғәйрәт нияз әпәндини зиярәт қилип йезип чиққан зиярәт хатириси елан қилинди.
Обзорчимиз сидиқһаҗи рози
2010.07.27

Әгәр хитайниң сахта қанун органлири асасланған "чәтәл мухбири" ниң зиярити шула болидиған болса, хоңкуңниң мухбири чәтәл мухбири һесабланмайттиғу ?

Зиярәт қилғучи хитай мухбирниң йезишичә: ғәйрәт нияз әпәнди 7 - айниң 4 - күни намайиш тоғрисида һөкүмәт тәрәпкә хәвәр йәткүзгән имиш... Һөкүмәт қобул қилмапту... Әң һалқилиқ мәсилә шуки, " һөкүмәт вақтида тәдбир қолланмиди...Мән 4 - күни әркин асия, америка авази қатарлиқ радиоларниң хәвирини аңлидим... Чәтәлләрдики уйғур тәшкилатлириниң чоң - кичик башлиқлириниң һәммиси нотуқ сөзлиди...Мән бир достумға телефон бирип һөкүмәт тәдбир қоллиниши керәк дедим... - Хоңкуңлуқ мухбир ғәйрәт нияз билән өткүзгән сөһбитини әнә шундақ давамлаштуриду, - 1 - шинҗаң уйғур аптоном райониниң рәиси нур бәкри саәт 12дин бурун нотуқ сөзлиши керәк. 2 - Уйғурлар олтурақлашқан районлардики хитай содигәрләр тизрақ өйлиригә қайтиши керәк. 3 - Қанчилик әскәр йөткийәлисәң, шунчилик әскәр йөткәп келип...

Җиддий һаләт елан қилишиң керәк... Дадам 3 вилайәттә әскәр болған, униң мустәқиллиқ хаиши йоқ...Мәндәкләрниң мустәқиллиқ хаиши техиму йоқ...Уйғүрларниң характери кеңәймичилик қилмаслиқни, уруш - талаш қилмаслиқни бәлгилигән... Киданлар, моңғуллар кәлгәндә уруш қилмайла тәслим болған... " Бу җүмлиләр ғәйрәт ниязниң җүмлисиму яки мухбирниң уйғурларни чөкүрүп қошуп қойған җүмлилириму, билгили болмайду. Нәтиҗә, "мән бәргән 3 түрлүк тәклиптин һөкүмәт бир тәклипниму қубул қилмиди..." Дәп сөзләпту ғәйрәт нияз әпәнди мухбирға.

Мушу зиярәт хатирисидә әкс әттүрүлгән пикирләргә асасланғанда, ғәйрәт нияз әпәнди "5 - июл намайиши"ниң алди - кәйнидә хитайға "садиқ" болуп хизмәт көрсәткән болиду. Әмма, әмәлийәт билән мәқсәт һәргиз ундақ әмәс. Ғәйрәт нияз уйғүр хәлқиниң яхши оғлидур.

Хитай мустәмликичилири һакимийити ғәйрәт ниязни немишқа қолға алди, хитай көчмәнлири һакимийитиниң сахта қанун органлири қанунлуқ иш қиливатқан ғәйрәт ниязға мукапат беришниң орниға 15йиллиқ қамақ җазаси бәргини қандақ гәп?

Мән тәклип бәрдим. Лекин, һөкүмәт қобул қилмиди дегәнлик, хитай һөкүмити намайиш пурситидин пайдилинип уйғур намайишчиларни пиланлиқ, мәқсәтлик, бәлки шуниң үчүн суйиқәстлик қирғин қилишни орунлаштурғанлиқи үчүн, һөкүмәт мениң вә башқа һәр қандақ адәмниң намайиш тоғрисидики тәклип - пикирлиримизни қобул қилмиди... Дәйдиған юшурун, сияси логикилиқ пикир хоңкүң мәтбуатлири арқилиқ пүтүн дуняға тарқитилди, шуниңдин кейин хитай һөкүмитиниң суйиқәсти пүтүн дуняда паш қилинди.

Хитайниң һөкүмранлиқи астида, түзүм ичидә яшаватқан ғәйрәт нияз бир вәтәнпәрвәр уйғур киши қилидиған ишни қилди, әхлақлиқ бир адәм қилишқа тигишлик ишни қилди, худди намайишчи уйғурлар хитайниң қизил байриқини көтүрүп чиқип тинч йол билән қанунлуқ намайиш қилишниң йолини таллап алғандәк, ғәйрәт нияз әпәндиму қанунлуқ күрәш қилишниң йолини, бир мухбир қилишқа тигишлик қанунлуқ йолни таллап алди. Шуңа ғәйрәт ниязниң һечқандақ җинайити йоқ.

Мухбир ғәйрәт ниязниң қилғанлири қануни бар дейилгән бир дөләттә қилған иштур, хоңкүңлуқ мухбир елан қилған зиярәт хатирисидә уйғурлар қобул қилалмайдиған пикирләрниң ғәйрәт ниязниң ағзидин чиқишиға кәлсәк, мухбир хитай икән, у қанчилик қошти, билгили болмайду. Лекин хитай көчмәнлири һакимийитиниң сахта қанун органлири ғәйрәт ниязға һәм 15йиллиқ қамақ җазаси берип дәрдини елип, һәм хоңкуңлуқ хитай мухбирниң қәлими арқилиқ уйғурлар арисида ғәйрәт ниязниң инавитини төкмәкчи, бир чалмида икки пахтәкни урмақчи болди.

Макан, заман таллимай, сорун вә шараит таллимай бир адәмдин һә десә метафизикилиқ шәхси қәһриманлиқ, метафизикилиқ шәхси батурлуқ тәләп қилиш бу, хиялпәрәстләрниң татлиқ хиялидур. Шуңа, чәтәлләрдә яшаватқан уйғүр сиясий мусапирлар, җидди вәзийәттә,

Үлүм, қолға елишлардин қорқмай, сәкрәп оттуриға чиқип, бир ахбаратчиниң әхлақ хислитини җари қилип, чәтәл мухбирлириға дадил пикир қилалиған ғәйрәт нияздәк вәтәнпәрвәр зиялийлиримизни қоғдаймиз, дейишти.

юқиридики улиништин бу прогирамминиң тәпсилатини аңлиғайсиләр.
Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.