Her küni shu gep, yene her küni shu ish

Islahat yolgha qoyulghandin kéyin, junggoda iqtisad saheside yüz bergen özgirish intayin zor boldi. Amérika “Normal sodida ebedi étibar bérish” siyasitini teqdim qildi.
Obzorchimiz sidiq haji rozi
2011.04.15

Teqdim qilish her yili dölet mejlisining testiqidin ötüshi kérek idi.

Dölet mejlisi “Normal sodida ebedi étibar bérish”ni muhakime qilghanda, xitayning kishilik hoquqni yaxshilishini shert qilatti. Xitay döliti dunya soda teshkilatigha eza bolup kirgendin kéyin “Sodida étibar bérish” toghrisida dölet mejlisi her yili muhakime qilishini emeldin qaldurdi. Shuningdin kéyin xitay hökümiti kishilik hoquq teshkilatlirining, xitayning kishilik hoquq xatirisini pash qilish we xitaygha bésim ishlitishlirige pisent qilmaydighan boldi.

Xitay hökümiti yéniklep qaldi, bar küch bilen iqtisadni tereqqiy qildurushqa kiriship ketti.

Junggo iqtisadining xaraktéri néme? éghir sana'etni asas, yénik sana'etni qoshumche qilamdu yaki mulazimet kespini asas yaki öy-imaret tijaritini qoshumche qilamdu. Qarighanda, junggo iqtisadi bashqa sahelerni tashliwétip öy ‏-imaret tijaritini asas qilip tereqqiy qiliwatidu. Biraq tor betliride her küni öy-imaret tijariti toghrisida gep, mal bahasi toghrisidila gep we pul paxalliqi toghrisidila gep bolup turuwatidu.

Yéqindin béri xitay rehberliri he désila herqandaq sorunda pul paxalliqi toghrisida ipade bildürüp, iqtisad weziyitining éghirliqini ashkarilap kelmekte. Wén jyabaw yilning béshidila bu yilliq wezipimiz mal bahasini muqimlashturush dep körsetken.

Iqtisadshunas lyu jéngshen amérika awazi radi'osigha sözlep: junggo hökümitining jümlidin öy-imaret bahasini öz ichige alghan mal bahasigha diqqet qilishi misli körülmigen derijige yetti, dep körsetti. Néme, xitay hökümiti ensirewatamdu?

Öy-imaret bahasi bolsun, mal bahasi bolsun, memuri wasitiler arqiliq taqabil turush xitayda nöwette birdin-bir wasite bolup qaldi.

Roytiris agéntliqi: junggo hökümiti her tereptin tarqitiwatqan uchurlardin biliwélish tes emeski, ichki, tashqi muqimsizliq amilliri köpiyip, makroluq tengshesh we tizginleshke bésim peyda qildi dep körsetti.

Béyjing pen-téxnika uniwérsitétining proféssori jaw shaw ependi: junggoda öy-imaret bahasi mesilisi mal bahasining éghir derijide örlep kétishidinmu éghir, téximu murekkep bolghini, memliket boyiche 70 sheherde 100.13% Örlep ketti. Zor kölemde örlep kétish béyjing shehiride 40%tin éship ketti, dep körsetti.

Öy-imaret tijaritige baghlinipla qalghan xitayning iqtisadi nöwette öy-imaret tijaritining bahasini tizginliyelmidi. Peqet memuri buyruqtin ibaret birla wasitige tayinip qaldi.

Exlaq we qanunning kapalitige érishelmigen riqabet, hoquqning bazargha kirishi we hoquqning kapitalgha aylinishi, éhtiyaj bilen teminlesh otturisidiki ziddiyetni bir terep qilalmasliq, yer sétiwélish, öy-imaret sélish we teminlesh otturisiki ziddiyetlerning murekkepliki, xitayda öy-imaretning bahasini turaqsiz haletke keltürüp qoydi. Bahagha buyruq chüshürüp adetlen'gen xitay hökümiti her küni shu gepnila qilidighan bolup qaldi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.