Amérika bilen junggoning diplomatik munasiwiti acha yolgha kélip qaldimu?

Döletler ara qandaq mesililer boyiche muressege kélishke bolidu yaki qandaq söhbet témilirida, qandaq mezmunlarda madara qilishqa bolidu? démek, bu mesile xelq'ara munasiwetlerdiki halqiliq mesilidur.

Prézidént obama hökümiti tashqi siyasitining négizlik nishanining  asiya -tinch okyan rayonigha yötkelgenliki dunyagha ayan bolghan heqiqettur. Bu toghrida yuqiridiki maqalide mundaq déyildi: mushu heptilik xewerler yenila junggo toghrisida boldi, koriyide weziyetlik siyasiy krizis yüz bérip, pütün dunya axbaratining qiziq nuqtisi bolup qaldi. Junggoning gherbide afghanistanda urush tumanliri téxi tarqilip ketmidi.

"Junggoning bash kötürüshi üchün tinch muhit bolushi kérek "dep körsitildi maqalide. Bu dégenlik, urush bolmasliqi, etraptiki döletler parakendichilik tughdurmasliqi kérek, junggoluqlar bash kötürgende chet'ellikler jim turup bérishi kérek dégenlikmu?
Tashqi jehette tinch muhit bolushi kérek iken, undaqta junggoning ichki qismida tinch, muqim, muhit bolushi kérekmu, yoq?

2008-Yili tibette yüz bergen qanliq qirghinchiliqni, 2009-yili Uyghuristanda yüz bergen qanliq qirghinchiliqni kim keltürüp chiqardi?tibetler, Uyghurlar özlirige tégishlik kishilik hoquqlirini belki, tebi'et ulargha ata qilghan tebi'iy hoquqlirini qoghdap tinch yol bilen namayish qildi. Xitay mustemlikichiliri dehshetlik basturdi, qanliq qirghin qildighu?!

Kishilik hoquq izchil halda amérika tashqi siyasitining merkizide turup keldi. Eger döletler ara diplomatiyining menisi "madara qilish", "muresselishish" bolidighanla bolsa, junggo, amérika ikki dölet bu mesile boyiche qandaq madara qilishi we qandaq muresselishishi mumkin? amérikining dölet exlaqi ishinimenki, kishilik hoquq mesiliside "madara qilish"qa, "muresselishish" ke yol qoymaydu. "Acha yolgha kélip qalghan ikki dölet diplomatiyisi " de amérika, kishilik hoquq mesilisi boyiche muresselishishke, madara qilishqa yol qoymisa,undaqta junggo hökümiti qaysi derijide yol qoyushqa mejbur bolidu?

Maqalide :" sélishturghanda junggoda chen chéchindin kéyin, diplomatiye saheside küchlük bir adem chiqmidi. Herbiy terep qattiq qollarning arqa-arqidin sözligen sözlirige birleshtürüp, xitay puqraliri, tinch yol bilen bash kötürgendin kéyin junggo qandaq bir qiyapette diplomatiyilik taktikini ashkarilishi mumkin, dégen mesilige köngül bölüshke bashlidi. Junggoluqlar tinch yol bilen bash kötürüshni heqiqeten arzu qilidu. Mesile sen tinchliq ichide bash kötürdüngmu dégen yerde emes, belki mesile séning tinch yol bilen bash kötürüshüngnimu qobul qilmaydu dégen mesilidur" dep körsitildi. Undaqta kim qobul qilmaydu?

1980-Yili junggoda iqtisadi islahat bashlandi. Shu yillarda mustemlikisi Uyghuristanning peyziwat nahiyiside, uningdin kéyin xitay mustemlikichiliri barin yézisida, ili ölkisi ghulja shehiride, ürümchide qanliq qirghinchiliqni yolgha qoydi. Xitay mustemlikichiliri, tinch yol bilen bash kötürüsh dégenning menisi néme, éytip bersenglarchu? qan töküshmu yaki menisi zadi néme? xitay néme qilimen dése kari bolmay, tehdit, ighwagerchilik sélishlirigha pisent qilmay, mustemlikiliride gheyriy milletlerni qirghin qilsa naraziliqini bildürmey peqet amérika jim turup bersila, xitayning tinch yol bilen bash kötürüshige purset yaritilghan bolamdu?