Ху җинтав әсли қандақ тәклип бериши керәк иди?
Обзорчимиз сидиқ һаҗи рози
2010.05.12
2010.05.12
Фашизмниң үстидин ғәлибә қилған дөләтләр башқа чағларда әскири қисимларни әвәтип, русийә армийиси билән бирликтә һәрбий паратқа қатнишидиған иш һечқачан көрүлүп бақмиған, бу қетим америка, әнглийә қатарлиқ дөләтләрниң әскири қисимлири қизил мәйданда һәрбий паратқа қатнашқанда, бәлки тунҗи қетим натоға әза дөләтләр яки натоға әза дөләтләрниң әскири қисимлири һәрбий паратқа қатнашқанда, һөкүм қилишқа болидуки, нато москвада қизил мәйданда һәрбий паратқа қатнашқан болиду. Техи йеқинғичә натониң шәрққә кеңийишигә қарши туруп келиватқан русийә, немишқа тосаттинла натоға әза дөләтләрниң әскири қисимлирини москвада һәрбий паратқа қатнишишқа тәклип қилди? русийә билән натониң мунасивәтлири тәрәққияти йеңидин оттуриға чиқтиму яки әслидики мунасивәтләр йеңидин - йеңи тәрәққиятларға ериштиму?
Һәрбий көрәккә қатнашқан ху җинтав, президент медведифқа тәклип берип: икки дөләтниң хәлқара ишлар тоғрисида сөз қилиш һоқуқини юқири көтүрүш керәкликини оттуриға қойди. Тәһлилчиләр : ху җинтавниң тәклипи, җуңго - русийә икки дөләтниң нөвәттә хәлқара иқтисади, сияси саһәләрдә бәһримән болуватқан һоқуқидин рази болмиғанлиқини әкс әттүрүп бәрди, дейишти.
Бир дөләтниң хәлқара ишларда сөзләш һоқуқини қолға кәлтүрүши,у дөләтниң һәрбий күчи вә иқтисади күчигә бағлиқ болмайду, бәлки мениңчә, шу дөләтниң дөләт характери вә дөләт әхлақиға бағлиқ болиду, ху җинтав әпәнди.
Ху җинтав әпәнди, президент медведиф билән сөһбәт өткүзгәндә, һәмкарлиқни күчәйтиш җәһәттә 4 нуқтилиқ тәклип берип, 3 - нуқтисида "3 хил күчләр"гә зәрбә беришни күчәйтиш тоғрисида тәклип бәрди.
Җуңго армийисиниң қизил мәйданда өткүзүлгән һәрбий паратқа тәклип қилинмиғанлиқи тоғрисида америка авази радиоси мухбириниң зияритини қобул қилған шаңгаңлиқ һәрбий ишлар обзорчиси ма диңшиң әпәнди мундақ көрсәтти: уларниң һәммиси христиан дини дөлити, җуңголуқлар динға ишәнмәйду. Уларниң һәммиси ақ тәнлик, җуңголуқлар болса сериқ тәнлик. 'Сериқ апәт' тоғрисида ғәм - ғуссиләр уларниң меңисидә айлинип йүрүпту. Шуңа русийиликләр яки ғәрбликләр болсун, җуңголуқни 'өзимизниңкиләр' дәп қаримайду.
Ху җинтав бу қетимқи москва сәпиридә, президент медведифқа вә виладимир потинға, юқириқи 4 нуқтилиқ тәклипни бәрмәй, һазирқи хәлқара вәзийәтни нәзәрдә тутуп йәни кейинки 10йилда русийиниң ғәрб дунясиға сиңаян болғанлиқини нәзәрдә тутуп: сабиқ советләр һөкүмитиниң, русийә билән германийә оттурисида 1939 - йили түзүлгән рус - герман шәртнамисини 1989 - йили бикар қилип, балтиқ бойидики дөләтләрниң мустәқиллиқ җакарлишиға земин тәйярлап бәргәнликини, 1990 - йилларда вә йеқинда катин орманлиқи вәқәсини паш қилип, сталин қәтли қилған 20 миң полша әскәрлири паҗиәсини дуняға ашкарилиғанлиқини тилға елип, әмди җуңго һөкүмити билә русийә федератсийиси бирлишип, 1945 - йили имзалиған "җуңго - совет шәртнамиси"ни вә 1950 - йили иккинчи қетим имзалиған "җуңго - совет шәртнамиси"ни бикар қилип, уйғурларниң мустәқиллиқи мәсилисини һәл қиливетәйли дегән болса, ху җинтав бу қетим президент медведифқа тоғра тәклип бәргән болатти.