Uyghurlar qaysi 'dölet'ni we qaysi 'milletler'ni ten aldi?

Aptor li shawshiya maqalini mundaq bashlaydu: "uzun tarixi tereqqiyat jeryanida Uyghurlar milletni ten élishni, islam dinini ten élishni, dölet (junggo) ni ten élishni ishqa ashurup, yéngi junggo qurulghandin kéyin Uyghurlarning döletni ten élish éngi téz lik bilen örlidi ..." Dep körsetkendin kéyin, aptor yene, "döletni ten élish, bu dölettin pexirlinish tuyghusida, bu döletke tewelik, sadaqetmenlik qilish tuyghusida ipadilinidu ... Élimizde birlikke kelgen köp milletlik döletning tarixini we hazirqi halitini étirap qilish ... Bu milletning jungxwa milletlirining bir terkibi qismi ikenlikini étirap qilish, özining jungxwa milletlirining bir ezasi ikenlikini étirap qilish döletni ten alghanliq bolup ipadilinidu ..." Deydu.

Aptor misal keltürüp: "gu jinglinning tekshürüshide ziyaret qilin'ghan 90.1% Uyghur ammisi pütünley dégüdek, junggo her qaysi milletler ortaq qurup chiqqan köp milletlik, birlikke kelgen dölet" dep tonudi ... 89.9%Tin artuq Uyghur ammisi "shinjang ezeldin tartip junggoning bir qismi" dep tonudi deydu. Gu jinglin ependi türmidiki Uyghurlarni ziyaret qilghanmidu yaki jem'iyettiki Uyghurlarni ziyaret qilghanmidu? beribir, mustemlike Uyghuristan jem'iyitining bu ölkide qurulghan xitay türmiliridin néme perqi bar? zorluq bilen ziyaret qilip, zorluq bilen pikir élishning, qoralliq zorawanliq bilen qelem zorawanliqidin néme perqi bar?

Kuchar nahiyiside tekshürüsh élip barghanda 94.6% Uyghur ammisi yuqiriqi pelipetish ray sinashqa qoshulghan imish. Aptor misal keltürüp: "20 - esirning 20 - , 30 - yillirida dölet munqerz haletke kelgende Uyghur sha'iri lutpulla mutellip yazghan "junggo" dégen shé'ir arqiliq weten muhebbitini ipadiligen ... Junggo, junggo ana wetinim sendur" dégen, junggo dégen döletni ten alghan deydu. Lékin aptor, shu sha'ir lutpulla mutellip, junggogha qarshi teshkilat qurup, junggoning tajawuzchi armiyisi, basmichi saqchiliri teripidin 1945 - yili wehshiylerche öltürülgen démeydu. Bu shé'irni lutpulla mutellip yazghanmu yaki bashqilargha yazdurup merhum sha'ir lutpulla mutellipning shé'irlirigha qoshup qoyghanmu? aptor némishqa bu toghrida bir néme démeydu.

Yéqindin béri mustemlike Uyghuristanda "jungxwa xelq jumhuriyiti"ni ten élish, "shinjang ezeldin tartip junggoning bir qismi" dégen sepsetini ten élish siyasi herikitini yolgha qoyup, tarixtin saxta pakit keltürüp, exlet sha'irlar yazghan exlet shé'irlarni kötürüp chiqip, xitay mustemlikichiliri Uyghur yashlirigha xitayche wetenperwerlik rohini singdürmekchi boldi. Mesilen, 2010 - yili 8 - ayning 23 - küni "tengritagh " tor bitide "yéngi dewr Uyghur shé'iriyitining yangraq mélodiyisi - tang naxshiliri" mawzuluq maqale élan qilindi.

Maqalining rayigha baqqanda "junggo! junggo! söyümlük weten !" dep yazghan mish qaysibir sha'ir؛ "bextimning buliqi hey ulugh béyjing, sen ulugh sheher élimizning közi" dep yazghanmish yene bir sha'ir. Bu ularning "dölet"ni ten élish jehette heqiqiy héssiyati imish.

"Jungxwa milletliri" dégen isimgha kelsek, xitay tilidin bashqa tilda bundaq isim we bundaq atalghumu yoq, emeliyette junggoning ichki qismidimu "jungxwa milletliri" deydighan milletmu yoq. Uyghurlar némini ten alghan bolidu. Ten élish mesilisige kelsek, janabi li shawshiya ependi, 60 yildin béri Uyghurlar Uyghuristanning her qaysi jaylirida her ikki yilda bir qétim namayish hetta qoralliq qozghilang qilip, ten élish bu yaqta tursun, xitayning milliy hökümranliqini ret qildi.

Aptor ependi siz bu ishlarni qandaq chüshendürisiz ?

Héssiyat insanning wujudida ret qilish, qobul qilish, muhebbet, nepret, testiqlash, inkar qilish, söyünüsh we öchmenlik, qisas élish we kechürüm qilish qatarliq ang shekilliride özini ipadilep heriketke ötkende, shu ademning bilish iqtidaridin héchbir zaman ayrilip ketmeydu.

Dölet xitayning döliti, partiye xitayning partiyisi ikenlikini bilip turup, Uyghurlar "jungxwa xelq jumhuriyiti" dégen döletni némishqa héssiyat jehette ten alidiken? héssiyat zorawanliqqa, exlaqtin tashqiri, qanundin tashqiri zorawanliqqa duch kelgende belki héssiyat ipadilesh xaraktérini waqitliq burmilashqa mejbur bolushi mumkin. Heqiqiy héssiyat heqiqiy ipadilinish shara'itigha érishkende, li shaw shiya ependi, hemmimiz birlikte omumi xelq bilet tashlash arqiliq Uyghurlarning qandaq dölet uqumini ten élishi toghrisida rayini sinap béqishqa kélishsek bolamdu?