Аилиңиз бир, елиңиз җуңгому?

Ғулҗа шәһириниң дөләтбағ мәһәллә иш башқармиси рәһбәрлики бу йил һәр күни әтигәндә хитай кадирлар йерим саәт әтигәндә уйғурчә, уйғур кадирлар йерим саәт әтигәндә хитайчә (юқириқи нахшини товлап) милләтләр иттипақлиқи темисида лексийә паалийити тәшкиллигән имиш.

Бу нахшини иҗат қилғучи туңган әпәндим нусрәт ваҗиди, таҗавузчи ваң җинниң таҗавузчи "азадлиқ" армийисини чеградин мустәмликә уйғуристанға башлап киргән адәмләрниң бири, туңган, турпанда уйғур тили үгинивелип ләнҗуда сода тиҗарәт қилидиған әхмәт ваҗидиниң оғли иди.

Нусрәт ваҗиди хитай өлкилиридә сәнәт мәктәплиридә пианино челишни, искирипка челишни өгәнгән, бу киши "шинҗаң уйғур аптоном районлуқ нахша - уссул ансамбили"да иҗадийәт билән шуғуллинидиған киши иди. Ретим аһаң, музика тили, нахша - музикилиқ қурулма, нахша ‏- музикиларниң мелодийиси, музика симфонийиси җәһәтләрдә иҗат қилған әсәрлириниң қурулма шәкли пүтүнләй хитай нахша - музика сәнитиниң шәкли вә қурулмисиға, аһаң шәклиму пүтүнләй хитай нахша - музикилириниң мелодийилик аһаң шәклигә охшайтти. Шуңа у иҗат қилған нахша ‏ - музикиларни уйғурлар яқтуруп аңлимайтти.

Нусрәт ваҗиди дегән бу киши иҗат қилған, "аилимиз бир, елимиз җуңго" мавзулуқ бу нахша һазир мустәмликә уйғур дөлитидә өйму - өй товлап йүрүйдиған, кочиму - коча варқирап йүрүйдиған, мәһәллиму - мәһәллә җарқирап йүрүйдиған, бу нахшини товлаш бойичә "ким ашти" дәп базарға салидиған, шу арқилиқ милләтләрни иттипақлиққа чақириқ қилидиған бир нахшиға айлинип қапту. Мустәмликә уйғур дөлитидә ахир заман болдиму‏ - немә?

Җисманий җәһәттә зораванлиқ, мәҗбурлаш адәмни өлүмгә елип бариду, адәм бу дуняниң дәрду - баласидин бирақла халас болиду. Әмма, мәниви җәһәттә зораванлиқ қилиш, юқириқидәк бимәнә нахшиларни җарқирашқа, варқирашқа мәҗбурлаш, сияси өгинишкә, миңә ююшқа мәҗбурлаш, милләтләрни ясалма, суний, ялған, чакина иттипақлиққа мәҗбурлаш өлүмдинму қорқунчлуқ, һәтта өлүмдинму дәһшәтлик мәҗбурлаштур.
 
Сияси кризистин қутулушниң йолини издәп мав зедуң башлиған мәдәнийәт инқилаби дәвридә, мустәмликә уйғур дөлитидә уйғурниң хәлқ нахшилирини сериқ нахша дәп чәткә қеқип, җяң чиң пүтүн җуңголуққа "8 яңбәнши" 8 үлгилик тиятирни теңип товлашқа, үлгилик тиятирниң музикилириға уссул ойнашқа мәҗбурлиғанда деһқанлар етизлиқта уссул ойнайтти.

Ишиниңлар ! мәдәнийәт инқилаби һазирғичә мустәмликә уйғур дөлитидә ахирлашмиди. Мав зедуң үзүндилиридин ишләнгән нахша "дахәй хаңшиң кавдошу" дегән нахшини әйни чағда уйғурлар товлиғанда "тәхәй қачти қоғлаңлар, апирип қозуққа бағлаңлар" дәп өзгәртип товлиған. Бу қетимму, нусрәт ваҗиди иҗат қилған "аилимиз бир, елимиз җуңго" дегән нахшини, уйғурларниң, "аилимиз башқа - башқа, елимиз, вәтинимиз үсти очуқ түрмә" дәп товлайдиғанлиқиға ишинимиз дейишти уйғурниң сияси мусапирлири.