Sung méylin 1943-yili némishqa "shinjang"gha kelgen idi? 2010.12.22

Sung méyling némishqa shinjanggha kelmekchi boldi? yene némishqa amérikida yasalghan yük ayropilanigha olturup kelmekchi boldi ? sung méyling yéqinda nede idi, 2-ay, 5- aylarda sung méyling amérikida dölet mejliside doklat bergen idighu? shundaq tiz sür'ette ‏- he, némishqa "shinjang" ürümchige kélidighan bolup qaldi?

Amérikida yasalghan, sung méyling olturghan ayropilan 1943-yili 8-ayning 30-küni ürümchige yitip keldi. "Ayrodromda chong chembirek shekilde tizilghan minglighan- on minglighan kishiler bayraqlarni pulanglitip qizghin qarshi aldi" déyiliptu yazmida. Ürümchide ayrodromgha chiqqudek shunchilik xitay kishi barmidikine, shu chaghda?

Shing shisey teyyarlighan ziyapette sung méyling söz qilip :" men bu qétim shinjanggha kélip nahayiti xushalliq hés qildim. Bizni katta kütüp alghininglargha köp rehmet éytimen. Shinjang,shing dubenning bashqurushida nahayiti zor netijilerni qolgha keltürüptu..."Dédi.

1943-Yili küzdin bashlap shing shisey sowét ittipaqigha mayil barliq sho'ar, lozunkilarni yirtip tashlidi... Shing shisey qandaqsige shu derijide yürikini qaptek qilalidi?

"1943-Yilining axirida échilghan bir nechche qétimliq (xelq'araliq) dölet bashliqliri yighinida, jyang jéshining eng muhim nishanliridin biri en'gliye, amérika, sowét ittipaqining nöwette junggoning térritoriye toghrisidiki bayanatini étirap qilishni qolgha keltürüsh idi", bu déme k, chong döletler otturisida da'im dawamliship turidighan diplomatik munasiwetlerning rayonlar mesililirige, az sanliqlar, kichik milletler yashaydighan térritoriyilerni qaysi dö letning tesir da'irisige ayrip bérishke maqul bolush arqiliq, chong döletler otturisidiki diplomatik menpe'et munasiwetlirini tengsheshke bérip chétilatti.
Jyang jéshigha nisbeten " étirap qilishni qolgha keltürüsh"tin éytqanda, "manjuriye, tashqi mongghuliye we teywen'ge bolghan igilik hoquqni étirap qilish dégenlik idi", "reqibler we ittipaqdashlar" namliq kitabning aptori yazghuchi jün garwér bu yerde "shinjang " dégen isimni némishqa qelemdin chüshürüp qoydi?

Sung méyling 1943-yili 2-ayda rozwélit bilen sözleshkende bu teleplerni" manjuriye, teywen, tashqi mongghuliye, shinjang qatarliq rayonlarda gomindangning igilik hoquqini étirap qilish mesilisi" ni rozwélitning aldigha qoyghan idi, déyishke bolidu. Chünki,eger sung méyling tashqi mongghuliye, manjuriyeler qatarida "shinjang " mesilisinimu rozwélitning aldida otturigha qoymighan bolsa, 1943-yili 1-, 2-ayda jyang jéshining yüz ming kishilik muntizim armiyisi "shinjang" gha tajawuz qilip kirelmigen bolatti we sung méyling özimu amérikining ayropilanigha olturup "shinjang " ürümchige kélelmigen bolatti, 2-, 5 -aylarda amérikining dölet mejlisige doklat bérip (bu doklattin xatire qaldurulmighan iken) yuqiriqi térritoriyilerni junggogha qoshup bérishni telep qilghan sung méyling 8-ayda ürümchide peyda bolalmighan bolatti.

"Jyang jéshining asasliq diplomatiye istratégiyisi: junggo özining milliy ghururini eslige keltürüsh üchün sowét ittipaqi bilen hemkarlishishi kérek dégendin ibaret idi. Lékin, bu meqsetke yitish üchün, sowét ittipaqining menpe'iti bilen junggoning dölet menpe'iti otturisida toqunush yüz béretti. Jyang jéshi shinjang, tashqi mongghuliye, manjuriyidin ibaret " qoldin ketken yerler" ( bu yerler tarixta char rusiye teripidin bésiwélin'ghan )ni qayturuwélishi kérek idi" dep yazghan yazghuchi jün garwér ependining, sung méyling rozwélitning aldida otturigha qoyghan mesililerning ichidin "shinjang" dégen isimni yazmisida chüshürüp qoyghanliqi epsuslinishqa erziydighan qelem xataliqi idi.

Amérikining diplomatik yardimige érishkenlikini, köz-köz qilish, amérikining 1943-yili 4-ayda érmund kilobéni amérikining ürümchide turushluq konsuli qilip teyinligenlikini sowétlerning aldida köz-köz qilish, özining washin'gtondiki diplomatik pa'aliyetlerde ghelibe qilghanliqini stalinning aldida köz-köz qilish, shu chaghda xitayning gomindang partiyisining diplomatiye we herbiy ishlarda amérikining yardimige, qollishigha érishkenlikini köz-köz qilish üchünla we shinjang "dégen bu zémin'gha amérikining diplomatik yardem qilishi arqiliq érishkenlikini köz-köz qilish üchünla, sung méyling 1943-yili 8-ayda ürümchige kelgen, kelgendimu amérikining ayropilanigha olturup kelgen idi. Gomindang tashqi ishlar ministirliqining "shinjang"da turushqa teyinlen'gen pewqul'adde xadimi wu zéshyangning sung méylinggha hemrah bolup ürümchige bille kelgenliki, chong döletler otturisidiki diplomatik munasiwetlerde yene némini chüshendürüp béridighandu?

(Paydilan'ghan kitablar "reqibler we ittipaqdashlar", aptori jün garwér,amérika. "Shinjang tarix matériyalliri" 23- kitab)