Yuqiri derijilik xitay emeldarliri küchlük signal tarqatti
2011.02.22
Xewerde, “Los anjélis waqit géziti”ning muxbiri béyjingdin tarqatqan xewerdin neqil keltürüp mundaq déyildi: ottura sherq we shimaliy afriqa döletliride arqa-arqidin hökümetke qarshi namayish kötürülgen peytlerde, béyjing rehberliri sada qayturup, yéngi usul bilen jem'iyette siyasiy dawalghush yüz bérishning aldini élishni telep qildi.
Xitayning “Xelq géziti” bir betlik maqale élan qilip, 2-ayning 19- küni yighinda xu jintaw sözligen sözni tekitlidi. Yighin'gha memliket boyiche péshqedemler qatnishipla qalmay, siyasiy byuroning 9 neper da'imiy hey'itimu qatnashti.
Xu jintaw béyjingda partiye mektipide sözligen sözide: “Torbet uchurini bashqurushni yuqiri kötürüsh we mukemmelleshtürüsh” toghrisida toxtaldi. Qarighanda xu jintaw misirda yüz bergen inqilabqa munasiwetlik xitayda tor betlirining qandaq aktip heriketke kelgenlikini, xitayda yene bir qétimliq inqilabning yitip kéliwatqanliqini bilip qalghan oxshaydu.
Xu jintaw yene “Xususiy shirketler”, “Ijtima'iy mes'uliyet”, “Ijtima'iy bashqurush”, “Aqma nopuslarni bashqurush” toghrisida sözligen. Bu xuddi sel kélishtin burun derya qashlirini qashlighandek we bu toghrida seperwerlik doklati bergendek, xitayda inqilabning yitip kélishi aldida, xu jintaw mudapi'elinish toghrisida seperwerlik doklati bergendek turidu. Buningdin nöwette xitayning ichki qismida siyasiy weziyetning qaysi halgha kélip qalghanliqini körüwalghili bolidu.
Tehlilchiler:“Xu jintaw jem'iyet we metbu'atni tizginlesh toghrisida nutuq sözlidi, tunis, misir, behreyin, liwiye qatarliq ellerde kötürülgen namayish, bezi kommunist partiye rehberlirini tewritip qoydi, taghni talqan qilidighan ammiwi ghezepke duch kelgende, kishiler mustebit hökümranliqning nahayiti tizla tizginlesh hoquqidin mehrum bolup qalidighanliqini köreleydu” déyishti.
“Junggo yashlar géziti”din dem élishqa chiqqan li datung ependi:“Xitay hökümiti hazir intayin jiddiyliship ketti, jiddiylishishning derijisi adettiki jiddiylishishtin halqip ketti” dep körsetti. Xitayning “Teshwiqat jengchiliri” aditi boyiche, gherbning démokratiyisi hemmila yerde éqiwermeydu, mesilen, islam döletliride aqmaydu, déyishetti. Bügün ular özliri sözligen sözlerning bir sepsete ikenlikini körüp yetti” dédi. Yeni bu arqiliq li datung ependi, islam elliride gherbche yasimen'gül inqilabi partlidighu démekchi boldi.
Béyjingda yashawatqan xitay siyasiti boyiche mutexessis rosil musis: “Eger xitayda hemme nerse adettikidek normal bolidighan bolsa, ular (jungnenxey) mundaq yighin chaqirmighan bolatti” dep körsetti.
Xitayda, bu kishiler qandaqlarche yuqiri derijilik rehber bolup qaldi. Bu kishiler jem'iyetke paydiliq néme ishlarni qilghan idi?
Bügün xitay puqraliri “Bizge yémek- ichmek kérek, bizge olturaq öy kérek, bizge ish orni kérek” dep kochigha chiqqanda yaki kochigha chiqishqa tereddut qiliwatqanda, partiye mektipide jiddiy yighin chaqirip, namayish yüz bérishning aldini élish üchün tedbir éliwatqan bu kishiler zadi kimler, bu kishilerni rehber bolushqa zadi qaysi puqra saylap bergen?
Eqilning küchige asaslan'ghanda, peqet jem'iyetke töhpe qoshqan puqralar jem'iyette mu'eyyen ijtima'iy orun'gha ige bolushi kérek.
Yene jem'iyet üchün söz sözlishi kérek bolidu. Jem'iyetke töhpe qoshqan puqralar xelqning hörmitige, alqishigha sazawer bolushi kérek. Shundaq bolghan jem'iyet andin özige xas jem'iyet bolidu. Bir sh bola - bolmay turup, hedep basturush toghrisida sözleydighan, yuqirigha yamiship chiqiwalghan bu kishiler, eqilning hökümige asaslan'ghanda eslide xelqning düshmenliri hésablinatti.
Bu kishiler yeni siyasiy byuroning 9 neper ezasi qaysi yol, qandaq resmiyet, qandaq asasiy qanun'gha tayinip xitayning rehberlirige aylinip qaldi we ularning xelqqe qarshi nutuq sözlishige kim hoquq berdi?