Xitayda sana'et karxanilirining teqdiri, xitay hakimiyitining teqdirini belgileydu

2011‏-Yili 10‏-ayning 9‏-küni, amérika awazining xitayche tor biti “Doklat: xitayda sana'etning desmayisi örligenliktin, amérika sana'et sodigerliri xitaydin zor kölemde chékinmekchi” mawzuluq maqale élan qilip, 15% amérika shirketliri pat arida xitaydin chékinip chiqidu, dep körsetti.
Obzorchimiz sidiq haji rozi
2011.10.11

Tebi'ette échilip muradigha yetkende tozumaydighan gül bolmaydu؛ upa- englik sürtüp sehnige chiqiwélip sehnidin chüshmeydighan artis bolmaydu.

Xitayda 10 yilni bashtin kechürgen atalmish medeniyet inqilabi “Déng shyawpingni yoqitayli” dep bashlinip axirida déng shyawpingni textke chiqirip axirlashqandek, xitayning 30 yilliq iqtisadi siyasiti we junggoluq islahatchilar jem'iyitining iqtisadi istiqbalimu bir yerge qapsilip qalghandek körünidu.

Xitayni ishlepchiqirish bazisigha aylandurush, xitayda hökümetni ishlepchiqarghan mehsulatni chet'elge éksport qilip béridighan hökümetke aylandurushni xiyal qilghan gherb shirketlirining chüshimu oxshashla berbat bolamdu néme?

Xitayda karxanilar taqilishqa bashlidi, taqalmighanliri hayat-mamatliq élishish jeryanigha kirip qaldi. Pul paxalliqi, emgek küchi qimmitining örlep kétishi, xam eshya bazilirining üzülüp qélishi, ichki éhtiyaj-sétiwélish küchining örlimigenliki, tashqi iqtisad shara'itining köngüldikidek bolmasliqi, xitayda pul kursining östürülüshi, bankilarning pul chiqirishni qisiwélishi, hökümet terep teleplirining köpiyip kétishi qatarliq amillar hazir jéjyang, wénju, shangxey qatarliq ölke sheherlerde ottura we kichik tiptiki karxanilarning taqilip qélishini keltürüp chiqardi. Pursettin paydilan'ghan jazanixorlar hökümet xizmetchiliridin jazanigha qoyghuchilar bilen birliship jazanigha pul qoyup, ölüm-yétim weqelirini keltürüp chiqarghandin bashqa, jem'iyette dawalghush we tewrinish peyda qildi.

Qarighanda, yuqiriqi mesililerni hergiz siyaset xaraktérlik mesile dep qarighilimu bolmaydu. Bu ehwalni elwette iqtisadi qanuniyetlerning özini körsitishi we jem'iyet tereqqiyati qanuniyetlirining özini ipadilishish dep qarash kérek. Bundaq qanuniyetler kishilerning iradisige béqinmaydu. Mesilen, xam eshya chet'eldin kirishimu mumkin, döletning ichidin chiqishimu mumkin. Lékin u tügimeydighan madda emesqu? yene mesilen, xam eshya, ishlepchiqirish, éhtiyaj, teminlesh otturisidiki ziddiyetlerni herqandaq hökümet kontrol qilalmaydu. Peqet tesir körsitishi we waqitliq pilan'gha alalishi mumkin. Puqralarning sétiwélish küchinimu siyaset belgiliyelmeydu. Mesilen, Uyghur déhqanlirining sétiwélish küchini chekliyeligendek chekliyelishi mumkin, lékin axirqi hésabta emgek küchimu kérekqu? shunga emgek küchining éhtiyajighimu yol qoyush kérekqu? shundaq ehwalda amérika shirketlirining xitaydin chékinip chiqishi kishini tolimu xushal qilidighan bir hadisidur.

Undaqta, xitayning iqtisadi qandaq ehwalda qalidu, xitay hökümitining teqdirichu?

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.