Türkshunas proféssor jenggiz alyilmaz Uyghurlarning tarixiy töhpilirige yuqiri baha berdi
2014.05.11
9 - May küni türkiyede tonulghan türkshunas jenggiz alyilmaz ependi “Tarixiy menbe we ispatlar boyiche türk tarixi” mawzusida doklat berdi. Türkiye til tetqiqat idarisining zalida ötküzülgen doklat bérish yighinigha türk til tetqiqat idarisi mes'uli mustafa qachalin ependi, tonulghan tilshunas zeynep qorqmaz xanim qatarliq 500 din artuq oqutquchi - oqughuchi qatnashti.
Yighinda jenggiz alyilmaz ependi 25 yildin buyan ottura asiya türkiy jumhuriyetliri, tashqi we ichki mongghuliye, sibiriye, kawkaziye, türkiye, xitay we Uyghur diyaridin tépilghan arxé'ologiyilik boyumlar, menggu tashlar, ming öylerdiki resimler, gilem we kigizlerge chüshürülgen simwollargha asaslinip turup türk tarixi we Uyghur toghrisida yéngi melumatlarni berdi.
Jenggiz alyilmaz doklatida hazirghiche tépilghan tarixiy boyumlargha asaslinip, Uyghur tarixi toghrisidimu yéngi melumatlarni otturigha qoydi. Uning tüp qarishi
Tarixtiki we hazirqi barliq türkiy qowmlarning hemmisi qan - qérindash, yeni bir millet ikenlikidin ibarettur.
U doklatida gherb döletliridiki tarixchilar bilen xitay tarixchilarning hazirqi sherqiy türkistan zéminigha Uyghurlarning 840 - yilida köchüp kelgenlikini yazghanliqi, emma sherqiy türkistandin tépilghan arxé'ologiyilik boyumlargha qarighanda, sherqiy türkistanda 5 ming yil burunla Uyghurlarning ejdadliri barliqini ilgiri sürdi.
Proféssor alyilmaz doklatida tarim wadisida tépilghan qedimki quruq jesedlerning bedinige bésilghan tamgha izliri barliqini, bu adetning türkiyening gazi'antep rayonining nizip nahiyisidimu barliqini, buninggha qarighanda lopnorda tépilghan jesetlerning Uyghurlarning ejdadlirigha munasiwetlik ikenlikini ilgiri sürdi.
Proféssor jenggiz alyilmaz ependi doklatida yene seljuqlu dölitini Uyghurlarning qurghanliqini éytti.
Proféssor jenggiz alyilmaz ependi 5 yildin béri béyjing uniwérsitéti bilen erzurum uniwersitéti ortaqliship élip bériwatqan xitaydiki kök türk yéziqi bilen yézilghan menggu tashlarni tépip tetqiq qilish témisidiki ish pilanida ishlewatqanliqini, sherqiy türkistandin köp sanda köktürkche menggü tashlarni tapqanliqini bayan qildi.
Jenggiz alyilmazning kök türkche toghrisida yézilghan köp sanda kitab we maqaliliri bar.