Milliy armiyege 72 yil: bir péshqedem jengchining eslimisi (1)

1944-Yili, 12-noyabir küni ghuljida qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyiti waqitliq hökümiti özining qurulghan künidin tartip, xelqni inqilabqa seperwer qilishni dawamlashturghan shuningdek muntizim milliy armiye qurushqa jiddiy tutush qilip, 1945-yili, 8-aprél küni özining muntizim armiyesini qurup chiqqan idi. Mezkur armiye deslepte 7 piyade we atliq polk, besh musteqil atliq diwiziyon we bir ayrim atliq éskadrondin terkib tapqan idi. Ene shu besh musteqil atliq diwiziyonining biri muhapizet diwiziyoni bolup, mezkur qoshun'gha sowét ittipaqi qizil armiyisining Uyghur ofitséri, 1941-1944-yilliri arisida sowét-gérman urushigha qatniship, qizil armiyining kapitan derijilik ofitséri süpitide öz rotisigha qomandanliq qilip, gérman armiyisige qarshi éghir jenglerni bashtin kechürgen mirzigül nasirof komandirliqqa teyinlen'gen idi.

Hazir qazaqistanning almata shehiridin anche yiraq emes türgén yézisida yashawatqan 89 yashliq nurmuhemmed sadiqof ependi ene shu mirzigül nasirof komandirliqidiki atliq muhapizet diwiziyonining jengchisi süpitide 1945-yili,5-aydin 1946-yili 7-ayghiche xizmet qildi hem aqsu jeng meydanlirida boldi.

Nurmuhemmed aka 1951-1954-yili ürümchidiki ölkilik saqchi kadirlar mektipide oqup, edliye saheside xizmet qilghandin kéyin, 1958-yili sowét qazaqistan jumhuriyitige köchüp bérip, ashu türgén yézisida kalxozchi bolup, bir ömür baghwenlik kespi bilen shughullinip, mezkur rayonning kökertish we baghwenchilik ishlirining tereqqiyatigha öz küchini qoshti.

Uyghur tarixi matériyalliri, jümlidin 1944-1949-yillardiki milliy azadliq inqilabi we uning qismetliri, milliy armiyining shanliq musapiliri heqqidiki tarixi matériyallarni izchil qiziqip oqup kéliwatqan hem bu heqte öz köz qarash we chüshenchilirige ige nurmuhemmed ependi öz kechürmishliri heqqide esliginide özining eslide sowét ittipaqining qazaqistan jumhuriyitidiki chélekte tughulghanliqini, kéyin ghuljigha köchüp kélip, mektepni ghuljida oqughanliqini éytip ötti.

U,1945-yili, 4-ayda milliy armiye qurulghandin kéyin, yeni may éyida jumhuriyet re'isi elixan törining ili gimnaziyeside xelqni inqilabqa qatnishishqa seperwer qilip, sözligen nutqining özige küchlük tesir qilghanliqini eslidi.
Uning éytishiche, elixan törining sözliri küchlük qozghitish rolini oynighan bolup, nurghunlighan yashlar özlükidin pida'iy bolup, armiye sépige qoshuldi we özimu emdila 17 yashqa kirgen bolushigha qarimay, herbiy sepke qatnashqan idi. U, muhapizet diwiziyonida élip barghan 3 ayliq herbiy meshiqliri hem bashqa ehwallar heqqide eslidi shuningdek muhapizet diwiziyonining jenggiwarliqi yuqiri, qattiq meshiqtin ötken,ayrim atliq qisim ikenliki shuningdek uning ikki éskadron, bir pilimot wizwoti we bir minamyot otdéléniyesidin terkib tapqanliqi bayan qildi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin tepsilati'i anglighaysiz.