Мунир йерзин: миллий армийә үрүмчигә һуҗум қилса, үрүмчини азад қилалайтти

1945-Йили, 9-айниң 8-күни шәрқий түркистан миллий армийәси җиң вә шихоларни азад қилип, хитай қошунлирини қоғлап манас дәрясиниң шәрқигә һәйдәп чиқарди вә миллий армийә қошунлири 13-сентәбир күни манас дәрясиниң ғәрбий қирғиқиға йетип келип давамлиқ шәрққә йүрүш қилип, үрүмчини азад қилишқа тәйярланди. Мана бу хәвәр үрүмчидики гоминдаң һәрбий-мәмурий даирилири вә хитай аһалисини зор қорқунчқа салған болуп, әйни вақитта җаң кәйши тәрипидин үрүмчигә әвәтилип, мәсилини һәл қилишниң йоллири үстидә издәнгән җаң җиҗоң вәзийәтниң хәтәрлик икәнликини җаң кәйшигә мәлум қилди. 8-Уруш райони қомандани җу шавляң 1945-йили, 9-айниң 13-күни җаң җиҗоңға мәлум қилип, шәрқий түркистан қошунлириниң үрүмчигә икки күнлүк йол болған манас дәрясиниң ғәрбигә йетип кәлгәнлики, уларниң һәр қачан үрүмчигә һуҗум қилидиғанлиқи, әксичә үрүмчидики һөкүмәт армийәсиниң аран 6 баталйон болуп, 46-дивизийәниң бир қисми вә 5-корпусниң үрүмчигә йетип келиши үчүн 8-10 күн кетидиғанлиқини билдүрди. Бу әһвални җаң җҗоң өзиниң әслимисидә хатирилигән.

Шу вақиттики хитай тарихчиси җаң даҗүнниң өз китабида хатирилишичә, 1945-йили 9-айда шәрқий түркистан партизанлири йәнә үрүмчи шәһиридин 8-9 километир нери җайларға йетип кәлгәниди. Үрүмчидики хитай аһалиси тушмутуштин қечишқа башлиған болуп, баһалар тездин юқирилап кәткән. Һәтта өлкилик һөкүмәтни көчүрүш пиланиму күнтәртипкә кәлгән. Үрүмчи шәһәр ичидики адәмләр қорқунчқа чөмгән.

Әйни вақиттики шихо алдинқи сепидики гоминдаң офитсерлиридин доң шиниң хатирилишичә, әгәр миллий армийә давамлиқ һуҗумға өткән болса үрүмчи шәһиригә кирәләйтти. Ундақта әйни вақитта, үрүмчидики өлкилик дарилмуәллиминдә оқуған мунир йерзин әйни вақиттики үрүмчи вәзийитини вә өз көзи билән көргән әһвалларни әсләп өтти. У, миллий армийәсиниң үрүмчигә һуҗум қилса, мәлум қан төкүлүшләр арқилиқ үрүмчини азад қилалайдиғанлиқини баян қилди.

Бу йил 92 яшлиқ мунир йерзин 1946-1947-йиллири үрүмчидики “шинҗаң гезити” дә, 1947-1949-йиллири ғулҗадики “инқилаби шәрқий түркистан” гезитидә ишлигән. 1955-Йилидин һазирғичә алмута шәһиридә яшимақта.