Munir yérzin: milliy armiye ürümchige hujum qilsa, ürümchini azad qilalaytti

Muxbirimiz ümidwar
2019.11.28
sherqiy-turkistan-jumhuriyiti-milliy-armiye-chong-ofitserliri-ghulja.jpg Sherqiy türkistan jumhuriyiti milliy armiyesining chong ofitsirliri, ghulja, waqti éniq emes
RFA/Oyghan

1945-Yili, 9-ayning 8-küni sherqiy türkistan milliy armiyesi jing we shixolarni azad qilip, xitay qoshunlirini qoghlap manas deryasining sherqige heydep chiqardi we milliy armiye qoshunliri 13-séntebir küni manas deryasining gherbiy qirghiqigha yétip kélip dawamliq sherqqe yürüsh qilip, ürümchini azad qilishqa teyyarlandi. Mana bu xewer ürümchidiki gomindang herbiy-memuriy da'iriliri we xitay ahalisini zor qorqunchqa salghan bolup, eyni waqitta jang keyshi teripidin ürümchige ewetilip, mesilini hel qilishning yolliri üstide izden'gen jang jijong weziyetning xeterlik ikenlikini jang keyshige melum qildi. 8-Urush rayoni qomandani ju shawlyang 1945-yili, 9-ayning 13-küni jang jijonggha melum qilip, sherqiy türkistan qoshunlirining ürümchige ikki künlük yol bolghan manas deryasining gherbige yétip kelgenliki, ularning her qachan ürümchige hujum qilidighanliqi, eksiche ürümchidiki hökümet armiyesining aran 6 batalyon bolup, 46-diwiziyening bir qismi we 5-korpusning ürümchige yétip kélishi üchün 8-10 kün kétidighanliqini bildürdi. Bu ehwalni jang jjong özining eslimiside xatiriligen.

Shu waqittiki xitay tarixchisi jang dajünning öz kitabida xatirilishiche, 1945-yili 9-ayda sherqiy türkistan partizanliri yene ürümchi shehiridin 8-9 kilométir néri jaylargha yétip kelgenidi. Ürümchidiki xitay ahalisi tushmutushtin qéchishqa bashlighan bolup, bahalar tézdin yuqirilap ketken. Hetta ölkilik hökümetni köchürüsh pilanimu küntertipke kelgen. Ürümchi sheher ichidiki ademler qorqunchqa chömgen.

Eyni waqittiki shixo aldinqi sépidiki gomindang ofitsérliridin dong shining xatirilishiche, eger milliy armiye dawamliq hujumgha ötken bolsa ürümchi shehirige kireleytti. Undaqta eyni waqitta, ürümchidiki ölkilik darilmu'elliminde oqughan munir yérzin eyni waqittiki ürümchi weziyitini we öz közi bilen körgen ehwallarni eslep ötti. U, milliy armiyesining ürümchige hujum qilsa, melum qan tökülüshler arqiliq ürümchini azad qilalaydighanliqini bayan qildi.

Bu yil 92 yashliq munir yérzin 1946-1947-yilliri ürümchidiki “Shinjang géziti” de, 1947-1949-yilliri ghuljadiki “Inqilabi sherqiy türkistan” gézitide ishligen. 1955-Yilidin hazirghiche almuta shehiride yashimaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.