Exmet igemberdi: “Men shahit bolghan Uyghur qismetliri” (2)

Muxbirimiz ümidwar
2022.10.06
“Shinjang tinchliq bilen azad qilinip” Uyghurlar xushalliq bilen xitay kompartiye qoshunini qarshi alghanmu? Xitay kompartiye qoshuni ürümchige kirgen künidiki körünüsh. 1949-Yili 20-öktebir.
public domain
Anglash Awazni köchürüsh

1955-Yili shinjang Uyghur aptonom rayonining qurulushi we Uyghur jumhuriyet arzusining yoqitilishi

Bu yil 10-ayning 1-küni xitayning Uyghurlargha muxtariyet hoquqi bérip, Uyghur élidin ibaret bu zémin'gha muxtariyet hoquqi yürgüzüshini étirap qilghanliqining 67 yilliqi. Wehalenki, xitay kommunist hökümitining héchqachan Uyghurlargha muxtariyet, yeni heqiqiy aptonomiye hoquqi bermigenliki, buning bir saqta aptonomiye ikenliki Uyghurlarning izchil naraziliq shikayetlirini qozghap kelmekte.

Awstraliyede yashaydighan 86 yashliq péshqedem Uyghur ziyaliysi, sha'ir we bir esirge yéqin Uyghur hayatining shahiti exmet igemberdi ependi özining 1955-yilining aldi-keynidiki shinjang Uyghur aptonom rayonining qurulushi we Uyghurlarning jumhuriyet arzulirigha hem xitay hökümitining bundaq bir hoquqni bérishtin bash tartish hem teqiblesh siyasetlirige shahit bolghanliqini bayan qildi. U özining ene shu 1955-yili10-ayda shinjang Uyghur aptonom rayoni qurulghan chaghlarda körgenlirini aldi bilen bayan qildi.

“Medeniyet zor inqilabi” yuqiri dolqun'gha kötürülgen yillarda “Maw zédong eserliridin üzünde” ni kötürüp, küresh yighinida sözlewatqan seypidin ezizi. (Orni we waqti éniq emes)
“Medeniyet zor inqilabi” yuqiri dolqun'gha kötürülgen yillarda “Maw zédong eserliridin üzünde” ni kötürüp, küresh yighinida sözlewatqan seypidin ezizi. (Orni we waqti éniq emes)

Exmet igemberdi ependi söhbitimiz axirida: “Xitay hökümiti gerche Uyghurlargha aptonomiye hoquqi berduq désimu, emma buni héchqachan bermidi, barliq hoquqlarni özliri monopol qildi we bügünki künde Uyghurlarning hetta öz tilini ishlitish we öz tilidiki ma'ariptin ibaret eqelliy hoquqlirinimu tartiwaldi we Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq yürgüzüsh xulasisi chiqardi” dédi.

Süret, xitay qurghuchisi mawzédongning 1949‏ - yili 10‏ - ayning 1 - künidiki dölet qurush murasimida 'jungxua xelq jumhuriyiti merkizi hökümiti bügün quruldi' dep jakarlighan körünüsh.
Süret, xitay qurghuchisi mawzédongning 1949‏ - yili 10‏ - ayning 1 - künidiki dölet qurush murasimida 'jungxua xelq jumhuriyiti merkizi hökümiti bügün quruldi' dep jakarlighan körünüsh.
Youtube.com Din élindi.

Pütün söhbetning tepsilatini yuqiriqi awaz ulinishidin anglang.

( Dawami bar)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.