RFA/Arslan
26-Март күни дуня уйғур қурултийи тәрипидин чақирилған, дуняда актип паалийәт елип бериватқан 30 дин артуқ тәшкилатниң рәислири қатнашқан телефон йиғинида корона вируси сәвәбидин қийин әһвалға чүшүп қалған түркийәдики уйғурларға җиддий ярдәм бериш һәққидә омумий сәпәрвәрлик елан қилинди.
Дуня уйғур қурултийиниң тәшкилий ишларға мәсул муавин рәиси пәрһат юруңқаш әпәндиниң риясәтчиликидә чақирилған бу қетимқи телефон йиғиниға дуня уйғур қурултийиниң сиясий ишларға мәсул муавин рәиси доктор әркин әкрәм әпәнди вә дуня уйғур қурултийиниң һәр дәриҗилик рәһбәрлири қатнашти. Йиғинниң күн тәртипигә бинаән истанбулдики шәрқий түркистан тәшкилатлири бирлики рәиси һидайәтулла оғузхан әпәнди, уйғур академийәсиниң рәиси профессор алимҗан инайәт әпәнди, шәрқий түркистан өлималар бирликиниң рәиси доктор атавулла шаһяри әпәнди, шәрқий түркистан фондиниң сабиқ рәиси һамут көктүрк әпәнди вә һазирқи рәиси муһиттин җануйғур әпәнди қатарлиқ кишиләр йиғинда түркийәдики уйғурларниң омумий вәзийити һәққидә тәпсилий мәлумат бәрди. Йиғинда түркийәдики уйғурларға корона вируси мәзгилидә қандақ? вә немә ярдәмләрни бериш тоғрисидики пиланлар оттуриға қоюлуп муһакимә қилинди.
26-Март күни чүштин кейин өткүзүлгән телефон йиғиниға йәнә қазақистан, қирғизистан, канада, америка, австралийә, японийә, түркийә, норвегийә, шиветсийә, финландийә, белгийә, фирансийә, шиветсийә, австралийә, германийә, әнглийә, голландийә қатарлиқ дөләтләрдә актип паалийәт елип бериватқан уйғур тәшкилатлириниң асаслиқ мәсуллириму қатнашти.
Йиғинға қатнашқан дуня уйғур қурултийи иҗраийә комитетиниң барлиқ әзалири, қурултай фондиниң һәрқайси әлләрдики вәкиллири вә нами аталған әлләрдики уйғур тәшкилатлириниң мәсуллири бирликтә корона вируси сәвәбидин қейин әһвалда қалған түркийәдики уйғурларға дәрһал ярдәм қилишни нөвәттики әң асаслиқ вәзипә дәп бекитти.
Д у қ рәиси долқун әйса әпәнди корона вируси пәйда болуштин бурун уйғур мәсилисиниң юқири сәвийәдә күнтәртипкә келиватқанлиқини, һазир болса һәммә дөләт өз хәлқиниң дәрди билән болуватқан пәйттә хитайниң уйғур яшлирини хитайниң ички районлириға йөткәватқанлиқини, уйғур хәлқи дучар болуватқан хәвпниң барғансери күчийиватқанлиқини баян қилди.
Д у қ рәиси долқун әйса әпәнди бу һәқтики зияритимизни қобул қилип, хитайниң вухән шәһиридә оттуриға чиққан вирусниң пүтүн дуняға тарқалғанлиқини, муһаҗирәттики уйғурлар әң көп олтурақлашқан дөләтләрдин бири болған түркийәдики уйғурларниң корона вирусидин түпәйли һәр хил қийинчилиқларға дучар болушқа башлиғанлиқини, бу уйғурларға ярдәм қилиш үчүн ярдәм бериш мәркизи қурушниң қарарлаштурулғанлиқини баян қилди.
2016-2014-Йиллири малайшия вә тайланд арқилиқ 8000 әтрапида уйғур түркийәгә кәлгәниди. Бу уйғурларниң көпи иқтисадидин айрилип қалған болуп, улар түркийәдә қайта игилик тикләп турмушини қамдашқа тиришивататти. 11-Мартта түркийәдә корона вируси бимари байқилиш билән түркийә һөкүмити хизмәт йәрлири, ашхана, базарларни вақитлиқ тақаш қарари алғандин кейин бу уйғурларниң қийинчилиқлири техиму көпәйди. Бу һәқтә зияритимизни қобул қилған һидайәтулла оғузхан әпәнди уйғурлар һазир дучар болуватқан қийинчилиқлар тоғрисида тохталди.
Д у қ ниң 26-март күни өткүзгән телефон йиғинида дуняниң күнтәртипидин чүшүп қеливатқан уйғур мәсилисини күн тәртиптә тутуп туруш үчүн немиләрни қилиш тоғрисидиму музакирә елип берилди. Д у қ муавин рәиси доктор әркин әкрәм әпәнди бу һәқтә мәлумат бәрди.
Бу, дуня уйғур қурултийиниң корона вирусиниң уйғурларға кәлтүргән зиянлири мәсилиси вә униңға тақабил туруш бойичә чақирған тунҗи телефон йиғини болуп, 4 саәт давамлашқан йиғинда уйғур дохтурлар корона вирусидин қоғдинишниң йоллири тоғрисидиму доклат бәрди.
