Д у қ иҗраийә комитети 9-декабир “уйғур ирқий қирғинчилиқ күни” ни дуня миқясида өткүзүшни қарар қилди
2022.11.21

20-Ноябир күни дуня уйғур қурултийи иҗраийә комитети кеңәйтилгән йиғин өткүзүп, 9-декабир “уйғур ирқий қирғинчилиқ күни” ни пүтүн дуня миқясида өткүзүш қарар қилинди.
Екран арқилиқ чақирилған бу йиғинға америка, канада, японийә, австралийә, түркийә, қазақистан, қирғизистан, әнглийә, шветсийә, шветсарийә, норвегийә, голландийә, германийә қатарлиқ 10 дин артуқ дөләттин 70 нәпәр иҗраийә һәйәт әзаси вә бәзи тәшкилатларниң мәсуллиири қатнашти.
20-Ноябирда берлин вақти чүштин кейин 1:00 дә башланған йиғинға д у қ ниң муавин рәиси пәрһат муһәммиди риясәтчилик қилди. У, алди билән бу йиғинни ечиштики мәқсәтләр һәққидә тохтилип мундақ деди: “көпчиликкә мәлум болғинидәк, 2021-йили 12-айниң 9-күни лондондики ‛уйғур сот коллегийәси‚ хитайниң шәрқий түркистанда уйғурларни асас қилған йәрлик милләтләргә қарита йүргүзүватқан қилмишини ‛ирқий қирғинчилиқ‚, ‛инсанийәткә қарши җинайәт‚ дәп бекиткән иди. Дуня уйғур қурултийи мәзкур сотниң қарари елан қилинған 9-декабир күнини д у қ рәиси долқун әйсаниң баянати арқилиқ пүтүн дуняға ‛уйғур ирқий қирғинчилиқ күни‚ дәп җакарлиған иди. Мана бу йилқи 9-декабир күни йеқинлап қалди, шуңа бу күнни пүтүн дуня миқясида кәң даиридә хатирләш мәқситидә бүгүн дуня уйғур қурултийи иҗраийә комитетиниң кеңәйтилгән йиғинини чақирдуқ.”
Пәрһат муһәммиди, 9-декабир күни елип берилидиған паалийәтләр тоғрисида қарар мақулланғанлиқини билдүрди. У мундақ деди: “бу йиғинда 9-декабир күни пүтүн дуняда елип бармақчи болған паалийәтлиримиз тоғрисида пилан вә программалиримизни түзүп чиқтуқ, шундақла бу һәқтә җиддий сәпәрвәрлик елан қилдуқ. Биз һазирдин башлап җиддий тәйярлиқ елип бериш арқилиқ, 9-декабирдики бу күни пүтүн дуняда наһайити зор кәң даиридә өткүзүшни қарар қилдуқ.”
Дуня уйғур қурултийиниң рәиси долқун әйса әпәнди йиғин ахирлашқандин кейин зияритимизни қобул қилип, 2021-йили 12-айниң 9-күни лондондики “уйғур сот коллегийәси” тәрипидин чиқирилған һөкүмниң тарихий бир қарар икәнликини, бу сотта гуваһлиқ бәргәнләрдин 100 кишиниң гуваһлиқини таллап китаблаштурулғанлиқини билдүрди. У йәнә бу китабни һазирғичә 5 тилда нәшир қилдуруп тарқитиватқанлиқини, буниң уйғур ирқий қирғинчилиқини дуняға билдүрүштә зор әһмийити барлиқини, шуңа 9-декабирдики паалийәтни пүтүн дуняда дағдуғилиқ өткүзүш керәклики тәкилиди.
Д у қ ниң муавин рәиси доктор әркин әкрәм әпәнди “уйғур сот коллегийәси” чиқарған қарарниң шәрқий түркистан дәвасини инсанийәтниң дәвасиға айландурушта муһим рол ойнайдиғанлиқини, шуңа һәр бир уйғурниң буниңға әһмийәт бериши керәкликини тәкитлиди.
20-Ноябир күни өткүзүлгән д у қ иҗраийә комитетиниң кеңәйтилгән йиғинида мақулланған қарар бойичә, “уйғур ирқий қирғинчилиқ күни” мунасивити билән 8-декабир күни дуня уйғур қурултийи билән уйғур кишилик һоқоқ қурулуши бирликтә америка хәлқара ахбарат кулубида, 9-декабир күни түркийә пайтәхти әнқәрәдә мухбирларни күтүвелиш йиғини өткүздикән. Шуниң билән бир вақитта, уйғур акадимийәси билән дуня уйғур қурултийи “уйғур ирқий қирғинчилиқ күни” мунасивити билән 7-декабирдин 9-декабирғичә америка пайтәхти вашиингтонда илмий муһакимә йиғини өткүзидикән. 9-Декабир күни йәнә “уйғур ирқий қирғинчилиқ күни” мунасивити билән дуня уйғур қурултийи билән һәмкарлишиватқан уйғур тәшкилатлири бирләшмә баянат елан қилидикән вә һәр қайси дөләтләрдә намайш өткүзүдикән.
Д у қ иҗраийә комитетиниң кеңәйтилгән йиғинида 25-ноябиргичә пүтүн дунядики тәшкилатларниң тәйярлиқ хизмәтлирини тамамлап, паалийәт пиланини д у қниң мәркизигә билдүрүши қарар қилинған.