“5-июл” шаһитлириниң әслимисидин: “мүрәмдә һәптә турған оқ” (2)

Сирлиқ вә қабаһәтлик “5-июл” үрүмчи кечиси шаһитларниң баянлиридин айдиңлашмақта

“5-июл үрүмчи вәқәси” ниң 9 йиллиқ хатирә күнлири йеқинлишиватқан ушбу күнләрдә уйғурларниң йүрикидә еғир яриларни қалдурған бу вәқәгә мунасивәтлик әслимиләр қайта оттуриға чиқмақта.

2009-Йилидики “5-июл үрүмчи вәқәси” гә шаһит болған, 2016-йили түркийәгә чиқип панаһлиниватқан изчи әпәндиниң “мүрәмдә һәптә турған оқ” намлиқ әслимиси йеқинда фейсбокта елан қилинди. Бу әслиминиң аптори изчи әпәнди бу мунасивәт билән зияритимизни қобул қилип, өзиниң “5-июл вәқәси” җәрянида көргән билгәнлирини, һәтта шу күни мүрисигә хитай сақчилириниң атқан оқи тегип яриланғанлиқини баян қилип өтти. Бүгүнки сөһбитимиздә изчи әпәнди шу күни кәчқурун хитай даирилириниң үрүмчидики чирағларни омумйүзлүк өчүрүп, намайиш қатнашчилирини қирғин қилғанлиқидәк қабаһәтлик вәқәләрни әсләп өтти.

Изчи әпәндиниң йеқинда фейсибокта елан қилған “5-июл вәқәси” тоғрисидики бир йүрүш әслимисидә өзиниң 5-июл күни әл сөйгән нахшичи, музика оқутқучиси мирзат алим билән бир уйғур сақчи ағинисидин алған сақчи кийимини кийип, шәһәр ичидә ат бәйгә мәйдани, мазарлиқ, сәнәт мәктәп, рабийә қадир сода сарийи, бәйтулла мәсчити, тәнтәрбийә сарийи қатарлиқ җайлардәк хитай әскәрлири вә сақчилири қамал қиливалған йоллардин өтүш җәрянлири һәмдә бу җәрянида шаһит болған қорқунчлуқ мәнзириләрни баян қилған.

Көз билән бундақ бир мәнзирини көрүшни ойлапму тәсәввур қилалмайватқанлиқини язған изчи шу күни техи бир мүрисигә оқ тәккән яридар иди.

Изчи әпәнди 5-июл күни чирағ өчүрүлгән кечидин таң сүзүлүшкә башлиған арилиқта йолда вә орманлиқта ятқан җәсәтләр турғанлиқи, қоллириға сүрткүч тутқан тазилиқ ишчилириниң решаткилардики қанларни сүртүватқанлиқини вә әскәр-сақчиларниңму йоллардики җәсәтләрни топлаватқанлиқини, уларниң юқири бесимлиқ су насослири билән йолларни ююватқанлиқини көргәнликини тәсвирләйду. Бу қорқунчлуқ қанлиқ мәнзириләрни илгири, йәни “5-июл” дин кейин чәтәлгә қечип чиқалиған башқа уйғур шаһитларму охшаш сүрәтлигән иди.

Дуня уйғур қурултийиниң баянатчиси дилшат ришит мундақ деди: “буниңдин 9 йил илгири, йәни 5-июл күни хитай һөкүмити үрүмчидә наразилиқ көрсәткән уйғурларни нәқ мәйданға етип өлтүрүп, сотсиз җаза иҗра қилиштәк “қанлиқ қирғинчилиқ вә дөләт террорлуқи” ни мәхпий елип барған болса, әмдиликтә шәрқий түркистанда лагерларни қуруп уйғурларға ирқий қирғинчилиқни ашкара елип баридиған вәзийәт шәкилләнди.”

Юқириқи аваз улиништин мәзкур программиниң тәпсилатини аңлиғайсиз.