Abduweli ayup: “Men tutqunluqtin qutuldum, emma xelqim eng mohtaj boluwatqan ishtin waz kechmidim” (10)

Abduweli ayup türmidin qoyup bérilgendin kéyin, udul yurti qeshqerge qaytidu. Halbuki, uning qeshqerde körgini uning tesewwuridin alliqachan halqip ketken, qorqunch we wehimige tolghan bir dunya idi.

U yurtidiki siyasiy weziyetning ilgiriki waqitlargha qarighanda hessilep yamanlashqanliqini, saqchi, kent kadiri yaki adettiki bir amanliq xadimining erzimes bir ishlarni bahane qilip herqandaq bir ademni qamiwételeydighanliqini öz közi bilen köridu.

Shundaq bolushigha qarimay, u öz ghayisidin, iradisidin we qilmaqchi bolghan ishliridin waz kechmeydu. Halbuki, uning her bir qétimliq tirishchanliqi uninggha oylap baqmighan köngülsiz aqiwetlerni élip kélidu. Uning bilen ilgiri hemkarlashqan dostlirining hemmisi siyasiy bésim tüpeyli uningdin qachidu. Saqchi we yerlik hökümet xadimliri her qedemde uning yolini tosaydu. Hetta u özi tughulup ösken yurti qeshqerde öy ijare alalmay talada qalidu. Bu hal uninggha yurti qeshqerde turup birer ishni wujudqa chiqirishning héchqandaq mumkinchiliki qalmighanliqini, hetta shexsiy hayati we mewjutluqiningmu bir körünmes tehditning xirisi ichide turghanliqini hés qilduridu.

Qeshqerde turup yashashqa héch amali qalmighan abduweli axiri yene bir qétim - eng axirqi qétim - chet'elge chiqip kétishni sinap baqmaqchi bolidu.

Uning ilgiriki pasporti bir mehel tartiwélin'ghan bolsimu, lékin u tutqun qilinishning aldida qayturup bérilidu. Halbuki, abduweli bu pasport bilen emdilikte yene bir qétim chet'elge chiqip kétishning mumkinchiliki bar-yoqluqini bilelmeydu.

U axiri sinap körüsh üchün qirghizistan'gha chiqmaqchi bolidu, halbuki, uning yéqinliri éléktronluq wiza élip türkiyege sinap körüshni tewsiye qilidu. Abduweli ayup dostlirining mesliheti boyiche ürümchi ayrodromigha tewekkül qilip kiridu. Gerche xitay chégra xadimliri uni ürümchi ayrodromida bir sa'ettek aware qilip tutup qalghan bolsimu, axiri uning türkiyege uchidighan ayropilan'gha chiqishigha yol qoyidu.

Oylimighan bu tewekkülchilik uni hör dunyagha élip kélidu. Halbuki, tutqun qilinish, soraq-so'algha tartilish, türme azabi we uninggha uliship kelgen achchiq kechürmishler uning kéyinki hayati dawamida öz tesirini körsetmey qalmaydu.

Abduweli ayup türkiyege kelgendin kéyinmu xéli uzun mezgilgiche,saqchini körse bedini shürkinidighan, tuyuqsiz ishik chékilse wehime ichide qalidighan, chüshliride qorqunchluq menzirilerni köridighan psixik jarahet ichide yashaydu. Emma u purset tughulghan haman weten'ge qaytip öz xelqi mohtaj boluwatqan eng zörür ishlar bilen shughullinish ghayisidin hergiz waz kechmeydu.

U istanbulning sefaköy rayonidiki öyide ziyaritimizni qobul qilghanda mundaq sözler bilen öz hékayisini axirlashturdi:
“Men tutqunluqtin qutulup hör dunyagha qaytip keldim, emma xelqim eng mohtaj boluwatqan ana tildiki milliy ma'arip yolidin hergizmu waz kechmidim. Purset tughulghan haman men weten'ge qaytimen. Chünki men manga muhebbet, ishench we ghurur bergen ashu xelqim bilen japadimu, halawettimu birge yashishim kérek!...”

(Dawami bar)