B d t ning xitaydiki ten jazasi yighinida xitay wekilliri konkrét mesililerge jawab bérishke mejburlandi

B d t kishilik hoquq kéngishining 56-qétimliq yighinidin körünüsh. 2015-Yili 17-noyabir, jenwe.

B d t kishilik hoquq kéngishining 56-qétimliq yighinidin kéyin dolqun eysa qatarliq kishilik hoquq teshkilatliri wekilliri xatire sürette. 2015-Yili 17-noyabir, jenwe.

-18-Noyabir künliri jenwede échilghan b d t kishilik hoquq kéngishining 56-qétimliq yighinida xitaydiki ten jazasi jümlidin Uyghur mehbuslirining ten jazasigha uchrash ehwali nuqtiliq otturigha qoyulup, xitay hökümet wekilliridin konkrét mesililerge jawab bérish telep qilin'ghan.

Mezkur yighin'gha qatnishiwatqan dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysaning bildürüshiche, u yighinda xitay hökümitining imamlarni öz ichide alghan bir qisim Uyghurlarni usul oynashqa, Uyghur réstoran we dukan igilirini  haraq sétishqa mejburlash arqiliq mehbus bolmighan Uyghurlarghimu psixologiyelik ten jazasi yürgüzüwatqanliqini otturigha qoyghan.

Xitaydiki ten jazasi ehwalini tekshürüsh  yighini charshenbe küni 2-künige qedem qoydi.

Yighinda Uyghur mehbuslirining ten jazasigha uchrash ehwali we Uyghurlar üstidin yürgüzülüwatqan basturush heqqide doklat bergen dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitéti re'isi dolqun eysa ependi, yighinda muzakirige qoyulghan  konkrét mesililer heqqide toxtaldi.

Dolqun eysa ependi bayanida, bu yil otturigha qoyulghan Uyghurlar mesilisining yighindiki qiziq nuqtilarning birige aylan'ghanliqini tekitlep,  yighinda muzakire qilin'ghan xitay da'iriliri teripidin muddetsiz qamaq jazasigha höküm qilin'ghan meshhur Uyghur ziyaliysi ilham toxtining xitay türmiside uchrighan ten jazasi, rohi jehettiki bésimliri, uning a'ilisige qaritilghan bésimlar, Uyghur mehbuslirining türmide uchraydighan her xil ten jazaliri, bu yil taylandtin xitaygha  qayturup bérilgen 109 neper Uyghur musapirning  téléwizor qatarliq hökümet teshwiqat wasitiliride towa qildurulup, saqchilar teripidin ten jazasi wasitisi bilen  mejburiy iqrar qildurulushi, Uyghur imamlirining usul oynashqa mejburlinishi qatarliq konkrét mesililer otturigha qoyulghinida, bu mesililerning b d t kishilik hoquq kéngishi komitét ezaliri teripidin qobul qilin'ghanliqini we xitay wekillirining jawab bérishi telep qilin'ghanliqini bildürdi.

Dolqun eysa ependi yene, 18-noyabirdiki xitay wekillirining jawab bérishi telep qilin'ghan 3 sa'ettin artuq yighin ehwali heqqidimu toxtilip, xitay wekilliri ulardin soralghan konkrét mesililerdin özini qachurup, mesililerge nezeriyiwi, abstraktni jawab bérish usuli bilen waqitni ötküzüshke urun'ghan bolsimu, emma b d t kishilik hoquq kéngishi komitétining xitay wekilliridin xitay 1984-yili qol qoyghan birleshken döletler teshkilatining xelq'ara ten jazasini emeldin qaldurush ehdinamisidiki shertlerni ijra qilish ehwali we yighinda otturigha qoyulghan  30 din artuq  konkrét mesililerge yazma jawab telep qilghanliqi qatarliq ehwallarni anglatti.

Yuqiridiki awaz ulinishidin dolqun eysa ependi bilen ötküzülgen söhbetning tepsilatini anglaysiler.