Chaghanda Uyghurlarning seper qilishi yenimu qiyinlashqan

Muxbirimiz gülchéhre
2016.02.03
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
saqchi-uyghur-qiz-tekshurush-305 Uyghur élidiki tekshürüsh ponkitlirining biride, xitay saqchi bir Uyghur qizning salahiyitini tekshürüp soraq qilmaqta. (Orni we waqti éniq emes)
AFP Photo


Xewerlerge qarighanda, Uyghur aptonom rayonimu 1 - ayning 24 - künidin bashlap xitayning bashqa jaylirigha oxshash“Chaghanliq yoluchi toshush haliti” ge kirgen bolup mölcherlinishiche, bu yil chaghanliq yoluchi transport mezgilide, yalghuz ürümchi jenubiy wogzalining yoluchi toshush miqdari 1 milyon 270 ming adem qétimgha yétidiken. Xitay da'irilirining bu mezgilde bir tereptin yoluchi toshush xizmetlirini kücheytken bolsa, her yili chaghan bayrimi mezgilidikige oxshash muqimliq we bixeterlik tedbirlirini yenimu kücheytip, qatnash béketliridiki tekshürüsh salmiqini ashurghanliqi we yene chégra mudapi'esinimu alahide kücheytkenliki melum. Igilishimi'izge qarighanda hökümetning chaghanliq bu xil tedbirliri bilen xitay yoluchilargha qolayliq yaritilghan bolsa, eksiche Uyghurlarning yurt atlap seper qilishi yenimu qiyinlashqan.

“Asiya kindiki” torining xewirige qarighanda 24 - yanwardin bashlap kelgüsi 40 künde Uyghur aptonom rayoni pütün memliket bilen oxshash “Chaghanliq yoluchi toshush haliti” ge kiridu.

Chaghanliq yoluchi toshush mezgilide, Uyghur aptonom rayoni tashyol tiransportigha 40 minggha yéqin tijaret aptobusi ishlitilidighan bolup, mölcherlinishiche, 14 milyon adem qétim yoluchi toshulidiken, kündilik yoluchi toshush miqdari 300 ming adem qétimdin ashidiken؛ tömür yol tiransportida yoluchi toshush miqdari 3.08 Milyon adem qétimgha yétip, buning ichide,aptonom rayondin sirtqa chiqidighan yoluchilarning miqdari 900 ming adem qétimgha yétidiken, yoluchilar éqimi asasliqi béyjing, shangxey, xenku, jéngju, gu'angju, chéngdu qatarliq yönilishlerge aqidiken. Buningdin bashqa, xelq awiyatsiyesi jehette, mölcherlinishiche, ürümchi xelq'ara ayrodromi 16 ming qétimliq nöwetchi ayropilan sanigha kapaletlik qilidiken, yoluchi toshush miqdari 300 ming adem qétimdin ashidiken. Chégra atlap sayahet qilghuchilarning sanimu körinerlik ashidighanliqi mölcherlenmekte iken. - 1 Féwral xitay qatnash ministirliqi 2016 - yilliq chaghanliq dem élish mezgilide, pütün memlikettiki heq élinidighan tashyollarda yette kishliktin kichik aptomobillardin élinidighan heq kechürüm qilinidighanliqini, heqsiz yürüsh waqti 7 - féwral(harpa küni) sa'et nöldin 13 - féwral sa'et 24:00giche bolidighanliqini élan qildi.

Halbuki da'irilerning chaghan mezgilide chégra bixeterlikini kücheytish, muqimliq tedbirliri bahaniside pasportini alalmay ottura asiya sepiridin qalghan bir Uyghur karxanichi, ürümchide da'irilerning pasport béjirish ishliri téxi dawam qiliwatqan bolsimu, ish béjirgüchilerning mulazimet obéyktining asasen xitaylar boluwatqanliqini ilgiri sürdi.

Aqsuning awat nahiyisidin bir déhqan, özining pasport béjirish turmaq, nahiyisidin ayrilip chaghanliq ish izdesh üchün ürümchige baridighan'ghimu tarmaqlarning ruxsitini alalmay ishsiz qalghanliqini, chaghandiki bixeterlikni kücheytish nami astida Uyghurlarni nazaret qilishning yenimu kücheytilgenlikini bildürdi.

Inkaslar we uchurlardin melum bolushiche, da'irilerning chaghan bayrimi yéqinlishishi bilen Uyghur élida qaytidin bixeterlik tedbirlirini kücheytkenliki melum. “Shinjang xewerler tori” ning 2 - féwral xewer qilishiche, Uyghur aptonom rayonluq hökümet chaghan mezgilidiki bixeterlik tedbirliri kücheytish heqqide mexsus uqturush chiqarghan. Buningda bixeter ishlepchiqirish we muqimliqni saqlap, bixeterlikni kapaletlendürüsh telipidin bashqa yene, chaghan mezgilidiki alaqidar xizmetlerni emeliy ijra qilish üchün, birinchi bolup asasiy qatlamgha chongqur chöküp, ammigha köngül bölüsh xizmitini yaxshi ishlesh kéreklikini tekitligen idi.

Emma nöwetchilikte turuwatqan guma nahiyilik hökümetning bir xadimi, chaghan harpisidin bashlapla jaylar, tarmaqlar 24sa'et nöwetchilik qilish tüzümini qattiq ijra qiliwatqan bolsimu, biraq hökümet uqturghandek bayram, chaghan mezgilidiki türlük xizmetlerning normal ishlinishige kapaletlik qilishi kéreklikidin xewiri yoqluqini bildürdi.

Kucha nahiyisidiki melum yéziliq adem küchi bayliqi we ijtima'iy kapalet idarisidiki alaqidar xadimning tonushturushiche, chaghanda belgilime boyiche sirtqa chiqidighan déhqanlar üchün ish béjirilmeydiken. U yene özining qolidin kélishiche déhqanlarning ish béjirishige yardem bériwatqanliqini, emma tüzümge, idarining muqimliq bixeterlik xizmitige kapaletlik qilmisa bolmaydighanliqini, bu heqte köp sözleshke amalsizliqini tekitlidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.