Гүлхумар: “икки йилдин ешипту, һәрвақ тамақта апамниң йоқлуқи билиниду”
2019.02.11

Җаза лагерларға қамиливатқан милйонлиған уйғурлар арисида, чәтәлләрдин юртиға қайтип барған уйғурларниңму хели көп нисбәтни игиләйдиғанлиқи мәлум. Фирансийәдә йолдиши икки қизи билән яшаватқан гүлбаһар ханим 2016-йили 11-айда пенсийә маашиға мунасивәтлик ишларни беҗириш үчүн, қаримайға қайтқиничә қайтип кәлмигән. Гүлбаһар ханимниң қолидики хитай паспорти мусадирә қилинип, у лагерға қамалған. Униң чоң қизи гүлхумар анисини қутқузуш үчүн һазир фирансуз тилидики ахбарат васитилиригә баянатлар берип, фирансийә һөкүмитидин җиддий ярдәм тәләп қилиш арқилиқ уйғурлар учраватқан лагерлар мәсилисини фирансуз тиллиқ дөләтләр вә башқиларға тонутушта бәлгилик рол ойнимақта.
14 Йешида, толуқсиз оттурида оқуватқан чеғида фирансийәгә көчүп кәлгән гүлхумар хативаҗи, һазир париждики мәлум бир чоң сода ширкитидә базар ечиш хизмити билән шуғулланмақта, гүлхумар бултур 6 -айдин башлап, фирансийәдики “фирансийә 24”, “експрес”, “ле монде”, “арте телевизийәси” қатарлиқ асаслиқ ахбарат васитилири вә телевизийә қаналлириниң зияритини қобул қилип, раван фирансуз тилида уйғурлар учраватқан мәсилисини өз аниси учриған зулумларни мисал қилип туруп аңлатмақта.
Гүлхумарниң сөзләп беришичә, униң дадиси абдукерим әпәнди 2003-йили фирансийәгә маканлашқан, 3 йиллиқ айрилиштин кейин аниси гүлбаһар икки қизини елип, 2006-йили фирансийәгә көчүп келип бир аилә кишилири җәм болған вә муһаҗирәттики һаятини бир қәдәр хатирҗәм өткүзүп кәлгән иди.
Улар кейинчә фирансийә пуқралиқини алған болсиму, гүлхумарниң аниси гүлбаһар ханим уйғур елидики яшинип қалған ата-ана вә туғқанлирини йоқлап турушқа қулай болуши үчүн фирансийәниң “йешил картиси”, йәни мәңгүлүк туруш салаһийитини алған һәмдә өзиниң хитай пуқралиқини сақлап қалған икән.
Чоң қизи гүлхумарниң тойини қилип, хатирҗәм болған гүлбаһар ханим 2016-йили 11-айда, қаримайдики идарисиниң пенсийә маашиға мунасивәтлик җәдвәлләргә имза қоюш һәққидики җиддий телефон уқтурушлирини тапшуруп алғандин кейин икки һәптидин кейинла қайтип келидиған болуп вәтәнгә қарап йол алған. Әпсуски, у юртиға беришиғила сорақ қилинип, қолидики хитай паспорти мусадирә қилинған. Гүлбаһар ханим тунҗи қетим фирансийәдики аилиси билән телефонда параңлашқанда, сақчиларниң уни қизлириниң 2009-йили, 5-июл мунасивити билән фирансийәдә өткүзүлгән хитайға қарши намайишқа қатнашқанлиқини баһанә қилип қаттиқ тәһдит қилғанлиқини қәйт қилған икән.
Гүлхумар кейинчә вәтәндики һаммиси вә башқа кишиләрдин анисиниң 2017-йили-1 айда тутқун қилинғанлиқини билгән. Гүлбаһар ханим тутқун қилинип, үн-түнсиз йоқап кәткәндин кейин униң хәвирини алалмиған фирансийәдики аилиси фирансийәниң бейҗиңда турушлуқ әлчиханиси, фирансийә ташқи ишлар министирлиқидин хитайға бесим ишлитип гүлбаһар ханимниң дәрһал қоюп берилишигә ярдәм қилишни тәләп қилишқа башлиған.
Йеқинда фирансийә ташқи ишлар министирлиқиниң гүлхумарға бәргән җавабиға қариғанда, хитай тәрәп гүлбаһар ханимни җәмийәт бихәтәрликигә тәсир йәткүзгән дегән гуман билән тәкшүрүлүватқанлиқини билдүргән икән.
Гүлхумар өзиниң аписини қутқузушта учур васитилиридин пайдилинип диққәт қозғаш, һөкүмәт органлириға әрз сунушқа охшаш паалийәтлирини давамлаштуруш ирадисини билдүргән болсиму, бирақ у аписиниң лагерлардики начар вә зулмәтлик шараитта саламәтликиниң узун мәзгил бәрдашлиқ берәлишидин әндишә қилмақта икән. Гүлхумар анисиниң қоюп берилишини әмәлгә ашуруш үчүн адвокат тутуп рәсмий қануний йол бойичә әрзини давам қилмақта икән.
Анисини чоңқур сеғинған гүлхумар: “апамдин айрилиш биз бир аилә кишилирини бәкму азаблайду, икки йилдин ешипту, һәрвақ тамақ вақтида апамниң йоқлуқи билиниду, лекин бу азаб аилимизни техиму йеқинлаштурди” дәйду.